Viêm động mạch cảnh là bệnh gì?

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lê Thảo Trâm - Bác sĩ Chẩn Đoán Hình Ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Viêm động mạch cảnh là biểu hiện của một quá trình viêm liên quan đến thành động mạch cảnh, bao gồm cả lớp thanh mạc. Bệnh thường tự giới hạn và khỏi trong vòng 2 tuần. Có thể nhanh chóng giải quyết bằng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc steroid.

Carotidynia hay viêm động mạch cảnh còn được gọi là hội chứng Fay, rất hiếm gặp, đặc trưng bởi đau cổ ở vùng phân nhánh của động mạch cảnh.

Gần đây, một thực thể lâm sàng – hình ảnh đã mô tả và được đặt tên là viêm quanh mạch thoáng qua của hội chứng động mạch cảnh (hội chứng TIPIC).

Bệnh nhân bị viêm động mạch cảnh có biểu hiện đau cổ một bên ở vùng chia đôi động mạch cảnh. Cơn đau thường có xu hướng âm ỉ và nhói, liên tục cũng như khu trú trên phân nhánh động mạch cảnh. Mặc dù nó có thể lan đến hàm dưới, vùng má, mắt, cùng bên, hai bên, vùng mắt, vùng tai cùng bên nhưng thường kết hợp với cảm giác đau và sờ thấy khối. Tuy nhiên, viêm quanh động mạch cảnh thường là một chẩn đoán loại trừ.

Về mặt bệnh học, căn nguyên của bệnh lý này vẫn chưa rõ, tuy nhiên, nó biểu hiện một quá trình viêm liên quan đến thành động mạch cảnh, bao gồm cả lớp thanh mạc. Về phân loại, viêm động mạch cảnh có thể phân loại thành ba thực thể riêng biệt:

• Di trú (migrainous).
• Không di trú (non-migrainous).
• Xơ cứng động mạch (arteriosclerotic).

Đặc điểm hình ảnh của viêm động mạch cảnh trên các phương tiện siêu âm, CT, MRI bao gồm:

• Vùng tổn thương thường ở đoạn xa động mạch cảnh chung, bóng cảnh và đầu gần động mạch cảnh trong.
• Lòng mạch hẹp nhẹ.
• Thành mạch: Dày lệch tâm thành động mạch cảnh hoặc mô quanh động mạch, bắt thuốc cản quang hoặc đối quang từ, mảng bám mỡ thoáng qua trong quá trình lành bệnh.
• Mô xung quanh có những dải sợi mỡ.

Một số nhà thần kinh học đề xuất thuật ngữ "Động mạch cảnh King Kong" như một dấu hiệu hình ảnh gợi ý của hội chứng TIPIC.

Tuy nhiên cần chẩn đoán phân biệt với các nguyên nhân mạch máu khác gây đau cổ, bao gồm bóc tách động mạch, viêm động mạch tế bào khổng lồ, viêm động mạch Takayasu, huyết khối tĩnh mạch...

Carotidynia thường tự giới hạn và khỏi trong vòng 2 tuần. Có thể nhanh chóng giải quyết bằng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc steroid.

Tóm lại, căn nguyên viêm động mạch cảnh vẫn chưa rõ, tuy nhiên, nó biểu hiện một quá trình viêm liên quan đến thành động mạch cảnh, bao gồm cả lớp thanh mạc.

Tài liệu tham khảo: radiopaedia.org, jbsr.be