Viêm âm đạo được chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Thị Hiên - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Viêm âm đạo là tình trạng không hiếm gặp ở nữ giới. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do cách vệ sinh cá nhân vùng âm đạo chưa đúng hoặc do lây viêm nhiễm từ bạn tình qua đường quan hệ tình dục. Tuy là bệnh khá phổ biến nhưng đa số chị em phụ nữ chưa có nhiều kiến thức về bệnh, tâm lý lo sợ và ngại đi khám, dẫn đến những biến chứng đáng tiếc.

Viêm âm đạo (hay nhiễm trùng âm đạo) là bệnh lý viêm nhiễm ở âm đạo của phụ nữ. Theo thống kê, có đến một phần ba số phụ nữ có biểu hiện triệu chứng viêm âm đạo trong cuộc đời. Bệnh có thể xảy đến với phụ nữ ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là trong độ tuổi sinh sản.

Sự mất cân bằng trong hệ nấm men và vi khuẩn sống trong âm đạo là nguyên nhân dẫn đến viêm âm đạo. Tình trạng này làm cho lớp niêm mạc của âm đạo bị viêm nhiễm. Cụ thể, các yếu tố sau đây có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng vốn có của âm đạo, bao gồm:

• Sử dụng thuốc kháng sinh
• Thay đổi nồng độ hormone trong thời kỳ mang thai, cho con bú hoặc mãn kinh
• Thụt rửa âm đạo
• Sử dụng chất diệt tinh trùng
• Sinh hoạt tình dục
• Viêm nhiễm đơn thuần (phổ biến nhất là nhiễm nấm men)

Để chẩn đoán viêm âm đạo, bác sĩ sẽ tách lấy một mẫu dịch tiết ra từ âm đạo của bạn và kiểm tra dưới kính hiển vi. Ngoài ra, các xét nghiệm khác có thể được chỉ định để xác định chính xác khả năng mắc bệnh nhiễm trùng âm đạo.

Cách chữa viêm âm đạo như thế nào sẽ phụ thuộc vào tác nhân gây ra viêm âm đạo. Điều trị có thể thực hiện bằng thuốc dạng viên, kem bôi hoặc gel bôi vào âm đạo. Có những tác nhân gây viêm âm đạo phổ biến sau đây:

• Nấm men
• Vi khuẩn
• Trichomonas

Từng loại tác nhân sẽ có cơ chế gây bệnh, triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Mời bạn đọc tiếp tục tìm hiểu thông tin về mỗi tác nhân kể trên qua những đề mục dưới đây.

Nấm men, hay còn được gọi là nấm Candida, là tác nhân phổ biến nhất gây ra nhiễm trùng âm đạo.

Nấm Candida được tìm thấy với số lượng tương đối ít trong âm đạo bình thường của người phụ nữ. Tuy nhiên, khi cân bằng vi khuẩn và nấm men trong âm đạo bị thay đổi, loại nấm men này có khả năng phát triển quá mức và gây ra các triệu chứng ở vùng kín của chị em. Tình trạng này còn gọi là nhiễm trùng nấm men.

Sử dụng một số loại kháng sinh làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm men, từ đó gây ra viêm âm đạo. Nguyên nhân là vì các kháng sinh thường có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, nhưng nó cũng ảnh hưởng lên các vi khuẩn bình thường ở âm đạo, làm mất chức năng kiểm soát nấm men.

Nấm men sau đó có khả năng phát triển quá mức mà không mắc phải sự hạn chế của vi khuẩn. Phụ nữ có nhiều khả năng bị nhiễm trùng nấm men nếu đang trong giai đoạn mang thai hoặc đang bị bệnh tiểu đường. Sự phát triển quá mức của nấm men cũng thường xảy ra hơn nếu hệ thống miễn dịch cơ thể đang gặp vấn đề và không hoạt động tốt.

Các triệu chứng phổ biến nhất của nhiễm trùng nấm men là ngứa và rát âm hộ (là vùng bên ngoài âm đạo). Âm hộ khi đó bị đỏ và sưng lên. Ngoài ra, một dấu hiệu dễ thấy là dịch âm đạo có màu trắng, xuất hiện hiện tượng vón cục và không có mùi. Một số phụ nữ bị nhiễm trùng nấm men nhận thấy sự gia tăng bất thường lượng dịch tiết âm đạo.

Nhiễm trùng nấm men có thể được điều trị bằng cách sử dụng thuốc đặt vào âm đạo (tác dụng tại chỗ) hoặc uống thuốc (tác dụng toàn thân).

Bên cạnh đó, các phương pháp điều trị không kê đơn được xem là an toàn và thường đem lại hiệu quả nhất định trong điều trị viêm âm đạo do nhiễm nấm men. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ thật ra đang mắc một vấn đề nào đó khác nhưng lại nghĩ mình bị nhiễm trùng nấm men và tự mua thuốc điều trị. Trong trường hợp này, các loại thuốc điều trị nhiễm trùng nấm men sẽ không thể khắc phục được triệu chứng và có thể dẫn đến sự chậm trễ trong việc chẩn đoán chính xác và điều trị đúng bệnh.

Ngay cả khi bạn đã từng bị nhiễm trùng nấm men trước đó, bạn cũng nên đến bệnh viện thăm khám với bác sĩ chuyên sản phụ khoa. Bởi vì đã có nhiều trường hợp sử dụng thuốc không kê đơn trong thời gian dài nhưng các triệu chứng viêm âm đạo vẫn không khỏi.

Sự phát triển quá mức của vi khuẩn do nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến viêm âm đạo.

Dấu hiệu chủ yếu là tăng tiết dịch âm đạo, kèm theo mùi tanh. Chất dịch thường loãng, có màu sẫm hoặc xám xỉn, nhưng có thể có màu xanh lục. Viêm âm đạo do vi khuẩn ít khi gây ngứa, nhưng có thể xảy ra nếu dịch tiết quá nhiều.

Một số loại kháng sinh được dùng để chữa trị viêm âm đạo do vi khuẩn. Về đường dùng, có thể dùng đường uống, hoặc đường âm đạo dưới dạng kem hoặc gel.

Trichomonas là một ký sinh trùng siêu nhỏ có tên đầy đủ là Trichomonas vaginalis, lây truyền qua đường tình dục và gây bệnh viêm âm đạo. Phụ nữ bị nhiễm Trichomonas có nguy cơ bị mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác (STIs).

Các triệu chứng nhiễm Trichomonas thường bao gồm: Dịch tiết âm đạo có màu vàng xám hoặc xanh lá cây và có thể có mùi tanh. Âm hộ bệnh nhân bị nóng rát, kích thích, gây đỏ và sưng. Đôi khi người bệnh cảm thấy đau khi đi tiểu.

Trichomonas có thể bị tiêu diệt bằng một liều kháng sinh đường uống. Lưu ý là bạn tình của bạn cũng phải được điều trị để ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.

Teo viêm âm đạo không phải do nhiễm trùng nhưng cũng gây ra tiết dịch và kích thích âm đạo, như khiến cho âm đạo bị khô, ngứa và rát. Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào khi nồng độ hormone nữ bị thấp, chẳng hạn như trong thời gian cho con bú và sau khi mãn kinh. Teo viêm âm đạo được điều trị bằng estrogen. Sử dụng chất bôi trơn dạng lỏng cũng là một cách hiệu quả hạn chế triệu chứng teo viêm âm đạo khi quan hệ.

Nguồn tham khảo: Acog.org