Vì sao sau IUI bị đau tức bụng dưới ?

Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) là biện pháp hỗ trợ sinh sản có tính an toàn và tỷ lệ thành công cao. Tuy nhiên, sau thực hiện IUI một số trường hợp bệnh nhân gặp phải những biến chứng như đau bụng dưới. Vậy sau IUI bị đau tức bụng dưới có bất thường không?

Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (Intrauterine Insemination - IUI) là một phương pháp thụ tinh nhân tạo được sử dụng phổ biến trong điều trị hiếm muộn. Tinh trùng được chuẩn bị bằng các phương pháp đặc biệt và được bơm vào buồng tử cung người phụ nữ vào thời điểm trứng rụng. Trứng cũng có thể được kích thích bằng các loại thuốc kích trứng trước khi thực hiện bơm tinh trùng.

Khi người bệnh đã đáp ứng được các tiêu chí như sức khỏe tổng quát, nồng độ hormone, số lượng và chất lượng tinh trùng, chất lượng trứng... bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thực hiện phương pháp IUI theo bước sau:

• Tiêm thuốc kích trứng để giúp trứng phát triển và rụng nhanh.
• Liều lượng thuốc kích trứng có thể được thay đổi, tùy vào trạng thái đáp ứng của buồng trứng người phụ nữ. Bệnh nhân sẽ được chỉ định siêu âm đánh giá kích thước trứng vào ngày 6 hoặc 7 của vòng kinh.
• Sau khi trứng đạt được kích thước tiêu chuẩn, người vợ sẽ được tiêm thuốc rụng trứng, trong khi đó người chồng được đưa đi lấy tinh trùng, lọc rửa ở phòng xét nghiệm.
• Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ chuyên dụng để bơm tinh trùng vào trong buồng tử cung của người vợ.
• Các cặp vợ chồng sẽ biết kết quả thụ thai sau khoảng 2 - 3 tuần.

Nhiều cặp vợ chồng thắc mắc rằng sau khi IUI bị đau bụng dưới có nguy hiểm không và nguyên nhân của tình trạng này là gì? Trên thực tế, tình trạng đau bụng dưới sau khi bơm tinh trùng phần lớn là do tác dụng phụ sau khi dùng thuốc kích trứng.

Về quy trình của phương pháp này, trước khi bơm tinh trùng vào cơ thể người mẹ, chị em sẽ được tiêm thuốc kích trứng để giúp trứng trưởng thành đật được kích thước tiêu chuẩn, đồng thời đảm bảo chất lượng và thời điểm rụng trứng theo đúng chu kỳ kinh nguyệt. Nhờ đó, làm khả năng đậu thai sẽ cao hơn sau khi bơm tinh trùng vào trong buồng tử cung. Tuy nhiên, việc tiêm thuốc kích thích buồng trứng có thể làm tăng nồng độ hoạt chất Estradiol, điều này dẫn đến tình trạng buồng trứng bị kích thích nhẹ và cuối cùng là gây ra triệu chứng đau bụng dưới.

Ngoài ra, một lý do khác khiến người vợ sau iui bị đau tức bụng dưới đó là do tác động của dụng cụ dùng để bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Sự tác động này trong quá trình thực hiện thủ thuật sẽ khiến đau bụng dưới sau khi IUI. Cả hai trường hợp này đều sẽ tự mất đi sau vài ngày và thường không gây nguy hiểm cho chị em. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đau bụng dưới sau IUI 10 ngày có thể liên quan đến sự làm tổ của phôi thai vào tử cung người mẹ, đây cũng được xem là một dấu hiệu cho thấy quá trình thụ tinh nhân tạo đã thành công.

Khi xuất hiện dấu hiệu này, chị em chỉ cần uống nhiều nước từ 3 - 4 lít nước mỗi ngày, ăn uống giàu chất xơ và nhiều đạm kèm với chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý. Tuy nhiên, khi xuất hiện tình trạng đau bụng dưới kèm theo các triệu chứng bất thường khác như buồn nôn, nôn, khó chịu, mệt mỏi, bụng căng lên... bệnh nhân nên đi khám sớm để được bác sĩ kịp thời xử lý, nhằm hạn chế các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Thông thường, sau 1 - 2 tuần sau khi bơm tinh trùng vào buồng tử cung, chị em có thể gặp phải những dấu hiệu sau:

• Chảy máu âm đạo: Hiện tượng này là do trứng đã được thụ tinh và bắt đầu làm tổ trên niêm mạc tử cung người mẹ. Lượng máu lúc này chỉ ra một lượng ít hoặc rất ít, máu màu hồng nhạt, không đỏ và nhiều như máu kinh.
• Chuột rút là dấu hiệu thường gặp nhất sau bơm tinh trùng, khoảng 30 - 35% phụ nữ xuất hiện hiện tượng này. Đây cũng là một triệu chứng hoàn toàn bình thường và đặc biệt là nó báo hiệu phôi thai đã bắt đầu hình thành và làm tổ an toàn trong tử cung.
• Trễ kinh: Đây là dấu hiệu giúp người phụ nữ phát hiện mình có khả năng mang thai và dựa vào đó để thử thai. Để chắc chắn kết quả hơn chị em có thể dùng que thử thai tại nhà để đánh giá nhanh hoặc đến các phòng khám Phụ Sản để bác sĩ thực hiện xét nghiệm định lượng Beta hCG, siêu âm...
• Dấu hiệu ốm nghén: Mệt mỏi, buồn nôn, nôn, thay đổi thói quen ăn uống...do nồng độ hormone thai nghén đặc biệt là Progesterone tăng cao. Bên cạnh đó, huyết áp và đường trong máu của người mẹ cũng giảm gây ra sự gia tăng sản xuất máu, tăng sinh mạch máu và tăng vận chuyển máu để nuôi bào thai. Do đó làm tiêu tốn khá nhiều năng lượng và từ đó tạo cảm giác mệt mỏi cho người mẹ.
• Một số người phụ nữ sẽ tăng cảm giác thèm ăn, có thể thèm những loại thực phẩm mà trước đây chưa từng ăn, hoặc thèm ăn và phải ăn vào những thời điểm không giống bình thường, đây cũng là một dấu hiệu của thai kỳ bắt đầu phát triển.

Dưới đây là một số điều các cặp vợ chồng cần chú ý sau khi thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung nhằm tăng khả năng thành công của liệu pháp.

• Ngay sau khi quá trình bơm tinh trùng hoàn tất, người phụ nữ sẽ được hướng dẫn nằm tại chỗ nghỉ ngơi từ khoảng 30 - 60 phút.
• Sau khi thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung, các cặp vợ chồng sẽ được khuyến khích quan hệ tình dục bình thường vì điều này có thể sẽ tăng tỉ lệ có thai, nguyên nhân đơn giản là việc quan hệ vợ chồng có thể làm tăng lượng tinh trùng đưa vào tử cung. Tuy nhiên, với những trường hợp dùng thuốc kích trứng thì nên kiêng quan hệ theo hướng dẫn của bác sĩ, vì việc “chăn gối” vào lúc này có thể khiến người vợ xuất hiện triệu chứng đau bụng, đôi khi làm ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi.
• Luôn giữ tinh thần thư giãn, tránh căng thẳng, không nên lo lắng quá về sự thành công của phương pháp. Bởi tâm trạng người mẹ không thoải mái hoặc quá căng thẳng có thể làm ảnh hưởng đến nội tiết tố trong cơ thể và ảnh hưởng tiêu cực đến sự thụ tinh. Chị em có thể tham gia hoạt động giải trí như đi dạo, tập yoga, đọc sách, nghe nhạc, đi gặp bạn bè... điều này sẽ hỗ trợ nâng cao hiệu quả sau khi thực hiện phương pháp thụ tinh nhân tạo.
• Bổ sung chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, đồng thời xây dựng một giờ giấc sinh hoạt khoa học, ngủ đúng giờ, tránh thức khuya... Tham gia các hoạt động thể dục nhẹ nhàng, tránh làm việc nặng.
• Không sử dụng các loại thuốc kích thích, rượu bia, thuốc lá... Tránh các loại thực phẩm như đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn nhiều muối, nhiều đường, nhiều dầu mỡ...
• Theo dõi các triệu chứng bất thường sau khi thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung là điều mà không chỉ chị em mà cả các anh chồng cùng phải lưu ý. Nếu thấy các triệu chứng bất thường như đau tức bụng dưới mức độ nhiều và kéo dài, đau ngày càng tăng, tiểu ít, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, chuột rút kéo dài, ra máu âm đạo lượng nhiều... thì cần nhanh chóng đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra và được xử trí kịp thời.
• Tái khám theo chỉ định của bác sĩ, thường là sau khoảng 14 ngày kể từ thời điểm tiến hành bơm tinh trùng. Lúc này, bác sĩ sẽ hỏi các dấu hiệu liên quan đến quá trình “đậu thai”, đồng thời tiến hành các xét nghiệm beta hCG huyết thanh kết hợp siêu âm để xác định sự phát triển của thai. Trường hợp không có dấu hiệu của sự thụ thai, bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân của vấn đề và tìm biện pháp khắc phục.

Sau IUI bị đau tức bụng dưới trên thực tế thường liên quan đến tác dụng phụ của thuốc kích thích buồng trứng hoặc những sang chấn nhẹ bởi dụng cụ bơm tinh trùng trên cơ tử cung của người phụ nữ, đôi khi nó cũng là một dấu hiệu thông báo về sự làm tổ của phôi thai. Tuy nhiên, khi triệu chứng đau bụng xuất hiện với mức độ tăng dần, kéo dài hoặc kèm theo các bất thường khác, chị em nên đến ngay cơ sở thực hiện IUI hoặc bất kỳ phòng khám hoặc cơ sở y tế có chuyên khoa Phụ Sản, để được bác sĩ kịp thời xử trí.