Vì sao nhiễm trùng làm giảm vitamin, gây mệt mỏi chán ăn ở trẻ?

Vitamin là vi chất dinh dưỡng rất cần thiết đối với cơ thể. Mặc dù cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ các vitamin nhưng nếu không được cung cấp đầy đủ các vi chất này thì trẻ sẽ dễ mắc các bệnh lý nhiễm trùng, hệ miễn dịch của cơ thể bị giảm, trẻ bị ốm biếng ăn và chán ăn. Vai trò cụ thể của một số vitamin đối với cơ thể như sau:

1.1. Vitamin A

Vitamin A còn được gọi là “vitamin chống nhiễm khuẩn” vì chúng có vai trò quan trọng cả với hệ miễn dịch tế bào và hệ miễn dịch dịch thể. Theo đó, trẻ nhỏ nếu không được bổ sung đủ nhu cầu vitamin A sẽ dễ bị suy dinh dưỡng, các bệnh lý nhiễm khuẩn và có thể dẫn tới tử vong.

Sự cần thiết của loại vitamin này đối với hệ thống miễn dịch của cơ thể được thể hiện ở vai trò của chúng đối với tính toàn vẹn của các tế bào mô. Cơ thể sẽ bị giảm khả năng xâm nhập của vi khuẩn, tuyến ngoại tiết giảm bài tiết, các tế bào biểu mô bị quá sản, sừng hóa khi thiếu vitamin A. Đặc biệt, thiếu vitamin A sẽ dẫn đến bệnh khô mắt, gây nhũn giác mạc và có thể bị mù lòa.

1.2. Vitamin E

Vitamin E là một trong những vi chất dinh dưỡng tan trong dầu quan trọng đối với cơ thể. Chúng tham gia vào quá trình bảo vệ chất béo trong não khỏi các gốc tự do, đặc biệt là EPA và chất béo omega – 3 DHA tập trung chủ yếu ở các tế bào thần kinh.

Nghiên cứu từ các nhà khoa học cho thấy một dạng tồn tại của vitamin E là tocotrienols tham gia vào chu trình bảo vệ tế bào thần kinh quan trọng, chúng giúp ngăn chặn các tín hiệu viêm tiêu diệt tế bào não. Bên cạnh đó, vitamin E còn có vai trò giúp phòng chống bệnh ung thư và bảo vệ tim mạch. Ăn nhiều thực phẩm chứa tocopherols cho thấy tác dụng trong việc ngừa suy giảm nhận thức và bệnh Alzheimer.

1.3. Các vitamin nhóm B

Các vitamin nhóm B có nhiều trong ngũ cốc, cám, lúa mì, các loại đậu.. và đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển và hệ thống miễn dịch của cơ thể. Trong các loại vitamin nhóm B thì pyridoxin (vitamin B6) và folate (vitamin B9) đóng vai trò quan trọng hơn cả.

Cơ thể thiếu vitamin B9 làm quá trình tổng hợp tế bào của hệ thống miễn dịch bị chậm lại. Đối với trẻ nhỏ, tình trạng thiếu folate thường đi kèm với thiếu sắt và đây là hai yếu tố gây thiếu máu dinh dưỡng.

Vitamin B6 có vai trò quan trọng đối với hệ thống miễn dịch của cơ thể, kể cả miễn dịch trung gian tế bào hay miễn dịch dịch thể. Vì vậy, các tình trạng nhiễm trùng làm giảm các vitamin và khoáng chất, suy giảm hệ miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể.

1.4. Vitamin C

Vitamin C hoặc acid ascobic trong cơ thể có vai trò giúp cho sự phát triển bình thường của các mô liên kết như răng, xương, sụn và giúp cho sự bền vững của mao mạch. Các tình trạng nhiễm trùng làm giảm vitamin C dẫn đến tính thấm thành mạch tăng lên, thành mạch dễ vỡ, da trở nên khô ráp.

Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh nên có vai trò quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch nói chung và chống lây nhiễm cảm cúm, cải thiện chức năng tim mạch, hỗ trợ hài hòa hệ thống thận, xương và hô hấp.

Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy loại vitamin này tập trung với nồng độ cao ở bạch cầu, từ đó hỗ trợ tiêu diệt các loại vi khuẩn do bạch hầu. Nhu cầu về vitamin C của cơ thể tăng lên trong các tình trạng nhiễm trùng, sốt, viêm, thiếu sắt, phẫu thuật... Tình trạng thiếu vitamin C nếu kéo dài thì cơ thể sẽ có các triệu chứng không đặc hiệu như suy nhược, mệt mỏi, đau khớp, đau cơ... Cùng với đó, các mô liên kết bị ảnh hưởng dẫn đến tình trạng sừng hóa thể nang, lợi bị sưng và chảy máu, tóc quăn, xuất huyết tự phát...

Tình trạng nhiễm trùng làm giảm lượng vitamin và chất khoáng của cơ thể. Nghiên cứu từ các nhà khoa học cho thấy, sự tấn công của các tình trạng nhiễm trùng làm suy giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể trẻ em, trong đó có các vitamin và khoáng chất. Sự thiếu hụt các vitamin làm cho bé mệt mỏi, chán ăn và biếng ăn.

Tuy nhiên bên cạnh đó, nhiều loại vitamin được nghiên cứu là hữu hiệu giúp đẩy lùi các tình trạng nhiễm trùng, chẳng hạn như vitamin C giúp ngăn chặn và điều trị nhiễm trùng huyết...

3.1. Nhiễm trùng huyết là gì?

Nhiễm trùng huyết là tình trạng nhiễm khuẩn rất nguy hiểm phát sinh từ một phản ứng viêm toàn thân do cơ thể gây ra. Nhiễm trùng huyết làm cho hệ thống miễn dịch của cơ thể tham gia vào một phản ứng hóa học quá mức dẫn tới tình trạng viêm nhiễm ở các bộ phận khác nhau của cơ thể, làm chết các tế bào, mô và các cơ quan khỏe mạnh của cơ thể.

Tình trạng này làm giảm lượng oxy được cung cấp cho các tế bào của cơ thể và tăng lượng độc tố trong máu. Bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết dễ hình thành các cục máu đông gây đột quỵ, tình trạng viêm nhiễm quá mức được kích hoạt bởi nhiễm trùng có thể làm các cơ quan bị tổn thương, từ đó dẫn đến suy các tạng phủ.

3.2. Vai trò của vitamin C trong ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng huyết

Như đã biết, vitamin C là vi chất có vai trò giúp tăng sức bền thành mạch, chúng hoạt động như một chất chống oxy hóa bằng cách làm giảm các loại oxy phản ứng (ROS) và tái tạo các ROS khác, từ đó giúp làm giảm thiểu thiệt hại cho các tế bào nội mô ở điều kiện thiếu oxy được ở bệnh nhân nhiễm trùng huyết.

Nghiên cứu của các nhà khoa học được thực hiện bằng cách tiêm tĩnh mạch vitamin C ở người bệnh nhiễm trùng huyết nặng. Kết quả nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân này đã giảm được tình trạng rối loạn chức năng nội tạng do nhiễm trùng huyết.

Vitamin C làm giảm các tình trạng viêm nhiễm ở người bệnh nhiễm trùng huyết và ngăn chặn quá trình oxy hóa, ngăn ngừa hình thành các cục máu đông, tăng cường lượng oxit nitric trong cơ thể. Trong đó, oxit nitric có vai trò trong quá trình đưa oxy và các chất dinh dưỡng đến các cơ quan của cơ thể.

Dựa vào vai trò chống oxy hóa và chống viêm mà vitamin C có hiệu quả cao trong phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng huyết và các tình trạng nhiễm trùng khác. Tuy nhiên, các tình trạng nhiễm trùng làm giảm lượng vitamin C trong cơ thể nên việc bổ sung loại vitamin này thông qua cả 2 nguồn thực phẩm và uống bổ sung là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, vitamin và khoáng chất là vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với hệ thống miễn dịch của cơ thể. Đặc biệt đối với trẻ em hệ thống miễn dịch còn chưa hoàn thiện và dễ bị các bệnh lý nhiễm trùng. Tình trạng nhiễm trùng làm giảm vitamin và khoáng chất của cơ thể bé. Vì vậy, các bậc cha mẹ cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ thông qua chế độ ăn uống và bổ sung, mẹ cần lưu ý bổ sung thêm các vi chất cần thiết cho bé như: chiết xuất quả sơ ri (vitamin C), selen, kẽm, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, ... để giúp bé ăn ngon, cải thiện vị giác, đạt chiều cao cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ cũng cần lưu ý việc bổ sung chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cho trẻ diễn ra trong thời gian dài nên khuyến cáo cha mẹ cần kiên trì, bình tĩnh khi bổ sung chất cho bé kể cả qua đường uống hay các loại thực phẩm chức năng (TPCN). Đặc biệt là việc bổ sung vitamin và khoáng chất thông qua các TPCN thì nên chọn các loại thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên để dễ hấp thu, mẹ không nên dùng nhiều loại hoặc thay đổi liên tục các loại thực phẩm chức năng sẽ không đem lại hiệu quả tốt.

Ngoài ra, để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ nhỏ dễ mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.