Mục lục
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Võ Công Hiền - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Chụp mạch máu xóa nền DSA giúp phát hiện sớm các bất thường của mạch máu, xác định chính xác các vị trí mạch máu bị tổn thương. Chụp mạch máu xóa nền DSA hiện nay được xem là “thủ thuật vàng” trong các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh bệnh lý mạch máu.
1. Kỹ thuật chụp mạch máu xóa nền DSA
Kỹ thuật chụp mạch máu xóa nền DSA (Digital Subtraction Angiography) dựa vào nguyên lý dùng ánh sáng huỳnh quang và tia X chụp hình mạch máu ở những vị trí cần kiểm tra trước khi bơm thuốc cản quang và sau khi đã bơm thuốc cản quang vào mạch máu cần chụp. Sau đó, máy tính sẽ xóa mờ những ảnh nền để làm rõ hệ thống mạch máu.
Một hệ thống chụp DSA bao gồm các thành phần: Bộ phát tia X, bộ thu nhận hình ảnh, bộ xử lý hình ảnh số, bộ phận hiển thị,... Trong đó, bộ xử lý hình ảnh số (digital image processing system) là bộ phận trung tâm của hệ thống. Để thực hiện chụp mạch máu xóa nền, máy sẽ chụp hình ảnh mạch máu ban đầu của bệnh nhân trước khi tiêm thuốc cản quang. Sau đó, một ống thông sẽ luồn vào động mạch đùi lên động mạch cần chụp để bơm thuốc cản quang. Thuốc cản quang có tác dụng làm sáng mạch máu, không gây hại và sẽ được đào thải ra ngoài qua nước tiểu. Hệ thống sẽ ghi nhận quá trình thu nhận ảnh động khi chất cản quang được đưa vào cơ thể trong một khoảng thời gian được cài đặt. Dựa vào những cấu trúc giải phẫu giống nhau giữa hai ảnh, bộ phận xử lý sẽ lấy hình ảnh ban đầu khi chưa có chất cản quang làm hình ảnh nền và tiến hành loại trừ ảnh nền với ảnh thu được khi có thuốc cản quang.
Hiện nay, chụp mạch máu xóa nền DSA được ứng dụng trong nhiều chẩn đoán và can thiệp như:
- Chẩn đoán và điều trị phình động mạch não, dị dạng mạch máu não, các tổn thương thông động- tĩnh mạch trong và ngoài sọ, các khối u giàu mạch máu trong và ngoài sọ.
- Can thiệp cấp cứu lấy huyết khối động mạch não trong đột quỵ tắc mạch máu não.
- Chẩn đoán và điều trị bệnh mạch máu tủy- cột sống
- Chẩn đoán và can thiệp các bất thường của động mạch chủ, động mạch thận, động mạch cảnh, động mạch chi và động mạch ngoại biên.
- Thông tim, đóng lỗ thông tim, nong hẹp van động mạch, đặt bóng đối xung nội động mạch chủ.
- Thăm dò và điều trị điện sinh lý, u tử cung, ung thư gan, u não, bất thường mạch máu não,...
- Đặt lưới lọc tĩnh mạch chủ, đặt máy tạo nhịp, lấy dị vật trong hệ tuần hoàn, siêu âm trong lòng mạch và buồng tim.
2. Ưu điểm của chụp mạch máu xóa nền DSA
Chụp mạch máu xóa nền DSA hiện nay được xem là “thủ thuật vàng” trong các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh mạch máu. Chụp mạch máu xóa nền DSA giúp cung cấp thông tin chính xác quá trình lưu thông máu khi đi qua các bộ phận của cơ thể, đặc biệt là quá trình cung cấp máu cho não và tim. Kỹ thuật giúp phát hiện sớm các bất thường của mạch máu, tạo thuận lợi cho bác sĩ chẩn đoán chính xác các bệnh lý có liên quan đến sự tuần hoàn máu trong cơ thể, xác định chính xác các vị trí mạch máu tổn thương, từ đó sớm có kế hoạch điều trị, can thiệp. Nhiều trường hợp bệnh nhân mắc các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não,... nhờ chụp DSA đã được chẩn đoán chính xác, can thiệp kịp thời nên đã được cứu sống.
Chụp DSA còn có vai trò quan trọng trong hỗ trợ phẫu thuật nội soi tim mạch lồng ngực ít xâm lấn. Dưới sự hướng dẫn của hình ảnh mạch máu xóa nền, các phẫu thuật nội soi tim mạch- lồng ngực ít xâm lấn được thực hiện giúp bệnh nhân giảm đau, giảm chảy máu, ít nguy cơ xảy ra tai biến, nhanh hồi phục, giảm thời gian nằm viện. Khác với khi mổ hở, vết sẹo của phẫu thuật nội soi rất nhỏ và mờ, mang lại tính thẩm mỹ cao cho bệnh nhân.
- Vì sao sau khi chụp DSA bệnh nhân phải nằm bất động 24 giờ?
- Chụp số hóa xóa nền và can thiệp mạch phổi
- Nhồi máu động mạch mạc treo: Những điều cần biết