Mục lục
Một lựa chọn phổ biến cho trẻ sơ sinh là được tắm ngay sau khi sinh khi nhịp thở và nhiệt độ của trẻ đã ổn định nhằm loại bỏ chất gây trên da trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, việc tắm ngay sau khi sinh chỉ nên cân nhắc khi trẻ sơ sinh nhiều gây quá mức. Ngược lại, các trường hợp khác nên trì hoãn lần tắm đầu tiên cho trẻ vì chất màu trắng này, giống như pho mát, hoạt động như một lớp bảo vệ trên da của em bé và có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe nhất định.
1. Giới thiệu về chất gây trên da trẻ sơ sinh
Chất gây trên da trẻ sơ sinh (vernix caseosa) xuất hiện dưới dạng chất màu trắng, giống như pho mát, hoạt động như một lớp bảo vệ trên da của em bé. Lớp phủ này phát triển để bảo bọc làn da của thai nhi khi chúng còn trong bụng mẹ. Thông thường, trẻ sơ sinh nhiều gây vẫn còn trên da sau khi sinh.
Trẻ sơ sinh có nhiều gây bắt đầu phát triển từ từ trong suốt thai kỳ và nhiều nhất, đầy đủ nhất là trong tam cá nguyệt thứ ba. Thành phần chất gây trên da trẻ sơ sinh bao gồm: 80% nước, 10% chất béo và 9% protein. Chính chất béo và protein để lại cảm giác trẻ sơ sinh có nhiều gây hơi nhờn.
Bằng cách liên tưởng đến thời điểm đổ dầu vào nước. Lớp dầu sẽ đọng lại trên bề mặt nước thay vì trộn lẫn vào nhau. Chính vì thành phần nước không thể di chuyển dễ dàng qua lipid, vì vậy trẻ sơ sinh có nhiều gây là bình thường vì có vai trò giúp bảo vệ làn da mỏng manh của trẻ khỏi bị hút quá nhiều nước từ nước ối.
Đó là lý do khiến làn da của trẻ sơ sinh không bị nhăn nheo như da thường bị nhăn lại sau khi một người dành thời gian bơi lội hay ngâm trong nước. Không chỉ giúp cho làn da của em bé mềm mại, chất gây trên da trẻ sơ sinh còn bảo vệ làn da của chúng khỏi bị nhiễm trùng khi còn trong bụng mẹ.
Khi trẻ sơ sinh có nhiều gây đã phát triển đầy đủ, lớp bảo vệ da này sẽ đạt độ dày tối đa. Khi gần đến ngày dự sinh, lớp chất gây trên da trẻ sơ sinh có khuynh hướng bắt đầu mỏng đi. Theo đó, nếu trẻ sinh non hay sinh trước ngày dự sinh, trẻ sơ sinh có nhiều gây hơn những trẻ sinh đúng ngày. Những trẻ này có thể chỉ còn lại một lớp chất gây rất mỏng hoặc thậm chí không còn lớp nào.
2. Những lợi ích của chất gây trên da trẻ sơ sinh là gì?
Vai trò chính của chất gây trên da trẻ sơ sinh là bảo vệ và dưỡng ẩm cho làn da của em bé. Ngoài ra, các nghiên cứu còn cho thấy trẻ sơ sinh có nhiều gây có thể có một số lợi ích bổ sung.
Bôi trơn đường chuyển dạ
Nhờ kết cấu như sáp và có tính trơn nhờn, trẻ sơ sinh có nhiều gây sẽ giúp ích trong quá trình sinh nở. Thành phần này giúp giảm ma sát khi em bé di chuyển qua phần phụ của mẹ và ra ngoài.
Bảo vệ trẻ khỏi nhiễm trùng
Trẻ sơ sinh chỉ mới bắt đầu phát triển hệ thống miễn dịch sau khi được sinh ra, có nghĩa là chúng dễ mắc bệnh hơn ngay trong thời điểm chào đời. Theo đó, những trẻ sơ sinh có nhiều gây sẽ được bảo vệ khỏi bệnh tật theo một số cách khác nhau, như lớp chất gây tự nhiên hoạt động như một rào cản, không cho phép vi khuẩn đi qua da của bé ngay lập tức. Điều này giúp bé thích nghi với môi trường xung quanh mới và giúp hệ miễn dịch của bé có thời gian để tăng cường. Hơn nữa, chất gây trên da trẻ sơ sinh còn có chứa các peptit miễn dịch, enzym và lipid có đặc tính kháng khuẩn. Điều này bảo vệ em bé khỏi các tác nhân gây bệnh nhờ vào khả năng hoạt động như chất chống oxy hóa và giảm viêm.
Giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể trẻ sơ sinh
Có thể mất một lúc để em bé tự điều chỉnh thân nhiệt của mình khi ra khỏi bụng mẹ. Đó là một trong những lý do khiến trẻ được quấn chăn và theo dõi cẩn thận sau khi sinh.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc để lại lớp chất gây trên da trẻ sơ sinh càng lâu có thể giúp trẻ ổn định thân nhiệt nhanh hơn, qua đó làm giảm nguy cơ hạ thân nhiệt sơ sinh và nhu cầu sử dụng lồng ấp để làm ấm trẻ.
Giảm khóc dữ dội
Trì hoãn lần tắm đầu tiên có thể làm giảm tình trạng quấy khóc mạnh ở trẻ sơ sinh. Thậm chí, khi còn giữ lớp chất gây trên da, trẻ có vẻ trông dễ chịu hơn, ít bị kích thích hơn.
Tăng sự hài lòng cho người mẹ
Nghiên cứu cho thấy rằng việc chờ đợi để thực hiện lần tắm đầu tiên sẽ giúp người mẹ có chỉ số hài lòng cao hơn. Thật vậy, khi trì hoãn lần tắm đầu tiên giúp trẻ có nhiều thời gian da kề da sau sinh với mẹ hơn để tăng mối liên kết giữa mẹ và trẻ, cũng như trẻ có thời gian bú sữa non từ mẹ.
3. Khi nào nên tắm rửa chất gây trên da trẻ sơ sinh?
Thời điểm nên tắm lần đầu tiên cho trẻ sơ sinh có thể tùy từng trường hợp. Theo đó, thông lệ tiêu chuẩn cho lần tắm đầu tiên cho trẻ, rửa sạch lớp chất gây là vài giờ sau khi sinh, khi nhịp thở và nhiệt độ của trẻ đã ổn định.
Tuy nhiên, với sự gia tăng nghiên cứu về lợi ích của việc trì hoãn lần tắm đầu tiên, tiếp tục lưu giữ lớp chất gây trên da trẻ sơ sinh, các khuyến nghị đang thay đổi. Một số tổ chức vẫn khuyến nghị nên giữ ít nhất hai giờ, nên đợi đủ 24 giờ trước khi tắm lần đầu tiên của trẻ sơ sinh.
Ngược lại, với những lợi ích có được khi trẻ sơ sinh có nhiều gây, hoàn toàn không có khuyến nghị về khoảng thời gian tối đa để cho chất gây lưu lại trên da của trẻ. Tuy vậy, các nghiên cứu cho thấy rằng lợi ích đầy đủ sẽ chỉ đạt được trong khoảng từ 24 đến 48 giờ sau khi sinh.
Nếu trì hoãn lần tắm đầu tiên, trẻ vừa chào đời cần được chăm sóc da bằng dùng khăn mềm ẩm để loại bỏ máu hoặc nước ối còn sót lại trên da. Điều này làm cho hầu hết lớp gây trên da trẻ sơ sinh vẫn còn nguyên vẹn.
Tuy nhiên, không thể trì hoãn việc tắm cho trẻ sơ sinh nếu có lẫn phân su trong nước ối trên da của trẻ. Phân su là phân đầu tiên của bé. Đó là một chất đặc, màu xanh lá cây có tác dụng lót đường ruột của trẻ sơ sinh trong thời kỳ mang thai.
Tóm lại, chất gây trên da trẻ sơ sinh là một chất đặc, giống như sáp, có tác dụng chống thấm để bảo vệ thai nhi trong tử cung. Trẻ sơ sinh có nhiều gây không phải là vấn đề cần lo ngại vì chính thành phần này sẽ hấp thụ từ từ vào da, đồng thời cung cấp các lợi ích miễn dịch, kiểm soát nhiệt độ và dưỡng ẩm. Chính vì thế, các sản phụ cần biết điều này để có thể yêu cầu trì hoãn lần tắm đầu tiên của bé, duy trì sự bảo vệ tốt cho trẻ ngay thời điểm chào đời.
Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé nhé.
- Sự phát triển của bé trong 1 tháng đầu tiên sau sinh
- Thời điểm tốt nhất để massage cho bé sơ sinh là lúc nào?
- Giao tiếp bằng mắt giúp trẻ sơ sinh phát triển kỹ năng ngôn ngữ như thế nào?