Trẻ 1 tuổi không chịu ăn gì: Phải làm gì?

Sữa là một trong những nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng đối với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nếu trẻ 1 tuổi không chịu ăn gì mà chỉ uống sữa thì cơ thể sẽ bị thiếu hụt nghiêm trọng các dưỡng chất thiết yếu, nhất là các vi chất dinh dưỡng. Tình trạng bé biếng ăn, bé không chịu ăn, uống sữa thay cho bữa ăn chính, nếu kéo dài dẫn đến chậm phát triển về cả thể chất lẫn tinh thần. Cụ thể, các hệ lụy nghiêm trọng như:

• Chậm tăng cân, thiếu cân: Sữa có hàm lượng protein, canxi và chất béo cao nhưng muốn phát triển toàn diện thì cơ thể trẻ cần bổ sung thêm nhiều chất khác. Trẻ 1 tuổi không chịu ăn mà chỉ thích uống sữa có thể do tình trạng đầy bụng nhanh sau khi uống sữa nên trẻ không còn muốn ăn nữa. Lâu dần thói quen này của trẻ sẽ dẫn đến thiếu các chất như chất đường bột, chất xơ, các loại vitamin mà vốn trong sữa có chứa hàm lượng rất ít hoặc không có. Hậu quả là không đáp ứng đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các vi khoáng chất cho sự phát triển toàn diện của trẻ, làm cho trẻ chậm tăng cân, thiếu cân.
• Thiếu máu: Là một trong những hệ luỵ phổ biến nhất khi bé không chịu ăn mà chỉ uống sữa thay cơm. Hàm lượng chất sắt trong sữa rất ít, nên tình trạng thiếu máu thiếu sắt dường như là điều tất yếu sẽ xảy ra nếu không bổ sung sắt cho trẻ. Trẻ bị thiếu máu thiếu sắt thường xuyên có những biểu hiện như mệt mỏi, hay nôn trớ, xanh xao, ngủ li bì. Đặc biệt tuần hoàn máu kém do thiếu máu làm ảnh hưởng tới sự phát triển của trí não, nhất là ở giai đoạn trẻ từ 1 – 3 tuổi (đây là khoảng thời gian não bộ của trẻ phát triển nhiều nhất). Chính vì vậy nên bổ sung chất sắt bằng cách cho trẻ ăn các loại thực phẩm như thịt bò, hải sản,...
• Táo bón: Trẻ đến 1 tuổi mà biếng ăn, chỉ uống sữa rất dễ bị táo bón. Vì trong sữa, nhất là sữa công thức chứa rất ít chất xơ nên cản trở hoạt động của hệ tiêu hóa, dễ gây ra tình trạng khó tiêu, đầy bụng, lâu ngày dẫn tới táo bón.
• Còi xương: Mặc dù trong trong sữa có chứa rất nhiều canxi nhưng để xương chắc khoẻ và trẻ phát triển chiều cao đúng chuẩn thì còn cần thêm nhiều chất khác nữa ví dụ như protein, vitamin D, kẽm, magie. Những chất này không chỉ là thành phần cấu tạo của xương mà còn giúp tăng cường hấp thu canxi. Còi xương là hậu quả nghiêm trọng của tình trạng trẻ 1 tuổi không chịu ăn gì mà chỉ uống sữa, có thể xảy ra ở cả những trẻ bụ bẫm.

Bé không chịu ăn uống phải làm sao là câu hỏi thường gặp của các bậc phụ huynh. Để tránh tình trạng này xảy ra, ngay từ khi còn nhỏ bố mẹ cho trẻ ăn uống chế độ một cách khoa học.

• Bước qua giai đoạn ăn dặm với bột, khi trẻ 10 tháng tuổi trở lên, nhu cầu của cơ thể cần phải bổ sung thêm nguồn dinh dưỡng đa dạng từ các loại thực phẩm.
• Các bữa ăn hằng ngày cần đảm bảo đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu, đó là chất đường bột (có trong gạo, khoai, bắp, ngũ cốc nguyên hạt,...); chất đạm (có chứa nhiều trong thịt, cá, sữa, trứng, tôm, cua, đậu); chất béo (từ mỡ động vật như heo, cá hoặc dầu thực vật như đậu phộng, dầu oliu, dầu mè); vitamin và khoáng chất có trong rau, củ, trái cây.
• Việc bổ sung chất béo cho trẻ ở giai đoạn này rất quan trọng. Vì chất béo giúp hòa tan các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) để cơ thể dễ dàng hấp thu.
• Cho trẻ ăn không chỉ nhằm mục đích chính là cung cấp chất dinh dưỡng mà còn kích thích vị giác ở trẻ, tăng bài tiết men tiêu hóa và hoàn thiện kỹ năng nhai.
• Sữa được bổ sung thêm vào khẩu phần ăn hàng ngày để thúc đẩy sự phát triển của xương và não bộ. Không dùng sữa, kể cả loại sữa giàu vi chất nhất, để thay thế cho các thực phẩm khác.

Giai đoạn trẻ 1 tuổi khá nhạy cảm, cần đặc biệt chú trọng về chế độ dinh dưỡng vì lúc này cơ thể trẻ chưa phát triển hoàn thiện. Nếu trẻ đã xảy ra tình trạng không chịu ăn mà chỉ uống sữa có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển. Để khắc phục tình trạng trẻ 1 tuổi không chịu ăn gì, bố mẹ cần phải:

• Đầu tiên, phải hạn chế lượng sữa uống mỗi ngày cho trẻ. Lượng sữa mỗi ngày phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ, ví dụ trẻ từ 1 tuổi chỉ nên uống khoảng 500 – 600 ml sữa mỗi ngày là thích hợp (chia thành 2 lần/ ngày).
• Nên nắm rõ nguyên tắc khi cho trẻ uống sữa, tuyệt đối không được uống sữa trước bữa ăn vì sẽ làm trẻ đầy bụng và mất cảm giác thèm ăn.
• Ở lứa tuổi này, trẻ cần được tiếp tục bú mẹ, kết hợp cùng với những bữa ăn đầy đủ dưỡng chất để đảm bảo cho quá trình tăng trưởng về thể chất và trí tuệ.
• Trong khẩu phần ăn hàng ngày phải đảm bảo đầy đủ và cân đối 4 nhóm thực phẩm sau: đường bột (100 - 150g) ví dụ như cháo, cơm nhão từ cháo; chất đạm (100 – 120g) từ trứng, thịt, cá, trứng, nấu ở dạng mềm, cắt nhỏ để trẻ tự cắn và nhai; chất béo (25 – 30g) từ mỡ động vật, dầu thực vật, sữa chua, phô mai; chất xơ (50 – 100g) và khoáng chất (150 – 200g) từ rau, củ, trái cây.
• Tùy vào sức ăn của trẻ mà lượng thức ăn có thể tăng hoặc giảm nhẹ.
• Thực phẩm phải đảm bảo tươi ngon và kết hợp đa dạng nhiều loại
• Chế biến nêm nếm không cho nhiều đường, muối.
• Thay đổi thực đơn mỗi ngày cho trẻ
• Các bữa ăn nên nhiều màu sắc, trang trí bắt mắt
• Cho trẻ ăn các bữa ăn phụ như sữa chua, váng sữa, phô mai, trái cây. Vì đây là những món mà trẻ em rất thích, đồng thời cũng kích thích vị giác của trẻ.

Tóm lại, sữa là loại thực phẩm rất giàu chất dinh dưỡng nhưng việc trẻ biếng ăn, đặc biệt là trẻ 1 tuổi không chịu ăn gì mà chỉ thích uống sữa lại hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Do đó, để trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ, các bậc phụ huynh cần cho trẻ ăn uống một cách hợp lý, khoa học, kết hợp đa dạng nhiều thực phẩm khác nhau. Bên cạnh đó, bé cũng cần bổ sung thêm các vi chất cần thiết như: Kẽm, selen, Crom, Vitamin B1 và B6, gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt cũng như ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Trường hợp trẻ biếng ăn kéo dài, kém hấp thu, chậm phát triển cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng. Cha mẹ có thể đồng thời áp dụng việc bổ sung chất qua đường ăn uống và các thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ tự nhiên để bé dễ hấp thụ. Điều quan trọng nhất là việc cải thiện triệu chứng cho bé thường phải diễn ra trong thời gian dài. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hoặc thay đổi liên tục nhiều loại trong thời gian ngắn có thể khiến hệ tiêu hóa của bé không kịp thích nghi và hoàn toàn không tốt. Vì vậy cha mẹ phải thực sự kiên trì đồng hành cùng con và thường xuyên truy cập website vinmec.com để cập nhật những thông tin chăm sóc cho bé hữu ích nhé.