Trào ngược axit và cổ họng của bạn

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Thỉnh thoảng ợ chua hoặc trào ngược axit có thể xảy ra với bất kỳ ai. Tuy nhiên, nếu bạn gặp phải tình trạng này từ hai lần trở lên trong hầu hết các tuần, bạn có thể có nguy cơ mắc các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe của cổ họng. Tìm hiểu về các biến chứng của chứng ợ nóng thường xuyên và cách bạn có thể bảo vệ cổ họng của mình khỏi bị tổn thương.

Trong quá trình tiêu hóa bình thường, thức ăn đi xuống thực quản thông qua một cơ hoặc van được gọi là cơ vòng thực quản dưới và vào dạ dày.

Khi bị ợ chua hoặc trào ngược axit, cơ vòng thực quản dưới đang thư giãn hoặc mở ra, khi không nên. Điều này cho phép axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản.

Mặc dù hầu hết mọi người đều có thể thỉnh thoảng bị ợ chua, nhưng những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể được chẩn đoán mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Trong những trường hợp này, điều quan trọng là phải điều trị tình trạng để giảm các triệu chứng đau đớn và khó chịu, đồng thời bảo vệ thực quản và cổ họng.

Cảm giác nóng rát mà bạn cảm thấy kèm theo chứng ợ chua là do axit dạ dày gây hại cho niêm mạc thực quản. Theo thời gian, sự tiếp xúc lặp đi lặp lại của axit dạ dày với niêm mạc thực quản có thể gây ra tình trạng được gọi là viêm thực quản .

Viêm thực quản là tình trạng thực quản bị viêm khiến thực quản dễ bị tổn thương như bào mòn, loét và mô sẹo. Các triệu chứng của viêm thực quản có thể bao gồm đau, khó nuốt và trào ngược axit nhiều hơn.

Bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng này bằng sự kết hợp của các xét nghiệm, bao gồm nội soi trên và sinh thiết.

Bác sĩ của bạn có thể sẽ bắt đầu điều trị ngay lập tức nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh viêm thực quản, vì thực quản bị viêm có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe hơn.

Nếu GERD và các triệu chứng viêm thực quản không được kiểm soát, axit trong dạ dày của bạn có thể tiếp tục làm tổn thương thêm thực quản của bạn. Tổn thương lặp đi lặp lại nhiều lần có thể gây ra các biến chứng:

• Hẹp thực quản: Có thể do mô sẹo do GERD hoặc khối u gây ra. Bạn có thể cảm thấy khó nuốt hoặc thức ăn mắc vào cổ họng.
• Vòng thực quản: là những vòng hoặc nếp gấp của mô bất thường hình thành ở lớp niêm mạc dưới của thực quản. Những dải mô này có thể làm co thắt thực quản và gây khó nuốt.
• Barrett thực quản: Đây là tình trạng các tế bào ở niêm mạc thực quản bị tổn thương do axit dạ dày và thay đổi để trở nên tương tự như các tế bào niêm mạc ruột non.

Tất cả ba biến chứng này có thể tránh được nếu điều trị thích hợp cho chứng ợ nóng thường xuyên hoặc GERD.

Ngoài khả năng làm tổn thương thực quản dưới, ợ chua thường xuyên hoặc GERD cũng có thể làm tổn thương cổ họng trên. Điều này có thể xảy ra nếu axit trong dạ dày trào ngược lên cổ họng hoặc đường thở mũi, gọi là trào ngược thanh quản (LPR) .

LPR đôi khi còn được gọi là “trào ngược im lặng”, vì nó không phải lúc nào cũng xuất hiện các triệu chứng mà mọi người dễ dàng nhận ra. Những người bị GERD nên được kiểm tra trào ngược thanh quản để tránh bất kỳ tổn thương nào có thể xảy ra ở cổ họng hoặc giọng nói. Các triệu chứng của LPR có thể bao gồm những điều sau:

• Khàn tiếng
• Hắng giọng mãn tính
• Cảm giác có một "cục u" trong cổ họng
• Ho mãn tính hoặc ho đánh thức bạn khỏi giấc ngủ
• Cảm giác khô trong cổ họng
• Vấn đề về giọng nói (đặc biệt ở ca sĩ)

Cho dù bạn bị ợ chua thường xuyên, GERD, LPR hay sự kết hợp của hai loại này, điều quan trọng là bạn phải kiểm soát các triệu chứng của mình để tránh các vấn đề sức khỏe khác. Nói chuyện với bác sĩ của bạn và thử những cách sau sửa đổi lối sống :

• Ăn các bữa nhỏ thường xuyên hơn và dành thời gian nhai.
• Tránh ăn quá nhiều.
• Tăng cường hoạt động thể chất nếu thừa cân.
• Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống
• Tăng trái cây và rau quả trong chế độ ăn uống của bạn.
• Giữ thẳng người ít nhất một giờ sau bữa ăn.
• Tránh ăn 2 đến 3 giờ trước khi đi ngủ.
• Tránh các loại thực phẩm gây kích thích như đồ ăn nhiều chất béo và đường cao, rượu, caffeine và sô cô la.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Bỏ thuốc lá.
• Nâng cao đầu giường 15cm