Tiên lượng và điều trị bệnh Crohn

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Bệnh Crohn là một tình trạng mãn tính kéo dài, mức độ khác nhau ở mỗi người, cần nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Hiện nay chưa có cách chữa khỏi bệnh Crohn. Điều trị bệnh Crohn thường là điều trị để giảm tình trạng viêm gây ra các triệu chứng và giúp thuyên giảm lâu dài.

Bệnh có các giai đoạn bùng phát và thuyên giảm

Hầu hết những người mắc bệnh Crohn đều trải qua chu kỳ bùng phát và thuyên giảm.

Các triệu chứng phổ biến của đợt bùng phát Crohn như:

• Đau bụng (đau nặng hơn sau bữa ăn)
• Tiêu chảy
• Đi tiêu đau đớn
• Đi ngoài ra máu
• Giảm cân
• Thiếu máu
• Mệt mỏi

Aline Charabaty, M.D., Giám đốc Trung tâm Bệnh viêm ruột tại Bệnh viện Đại học MedStar Georgetown cho biết, bệnh Crohn cũng có thể biểu hiện theo những cách khác, chẳng hạn như đau khớp, viêm mắt và tổn thương da.

Nhiều người được chẩn đoán hơn mỗi năm

Hơn 700.000 người Mỹ đã được chẩn đoán mắc bệnh Crohn, theo tổ chức Crohn’s & Colitis Foundation of America (CCFA). Con số đó đang tiếp tục tăng lên.

Charabaty cho biết các bệnh qua trung gian miễn dịch nói chung, bao gồm cả bệnh viêm ruột và bệnh Crohn, đã gia tăng trong những năm gần đây. Sự gia tăng này chủ yếu được nhìn thấy ở các nước công nghiệp phát triển.

Nam giới và phụ nữ đều bị ảnh hưởng như nhau, và các triệu chứng của bệnh có thể bắt đầu ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, nó thường xuất hiện nhiều nhất ở thanh thiếu niên và thanh niên trong độ tuổi từ 15 đến 35.

Hút thuốc có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn

Có thể có mối liên hệ giữa việc hút thuốc lá và bệnh Crohn. Hút thuốc lá không chỉ có thể khiến mọi người có các triệu chứng tồi tệ hơn hoặc thường xuyên hơn mà một số dữ liệu cho thấy hút thuốc lá thậm chí có thể làm tăng khả năng phát triển bệnh Crohn.

Akram Alashari, M.D., bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ chăm sóc quan trọng tại Đại học Florida cho biết: “Hút thuốc đã được báo cáo là ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng chung của bệnh, với những người hút thuốc có tỷ lệ tái phát cao hơn 34% so với những người không hút thuốc.

Có rất nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về bệnh Crohn. Nguyên nhân chính xác là không rõ và nó sẽ ảnh hưởng đến một người cụ thể như thế nào là không thể đoán trước.

Có một số người có nhiều năm không có triệu chứng và một số người bị bùng phát thường xuyên hơn. Đó là tình trạng bệnh kéo dài suốt đời, nhưng phần lớn những người mắc bệnh Crohn đều sống có ích và hạnh phúc.

Tôi có thể chết vì bệnh Crohn không?

Những người bị bệnh Crohn có nguy cơ tử vong do các nguyên nhân liên quan cao hơn dân số chung. Các thống kê khác nhau với một số nghiên cứu chỉ cho thấy nguy cơ cao hơn một chút trong khi những nghiên cứu khác cho thấy nguy cơ lớn hơn.

Thuốc mới hơn, chẳng hạn như sinh học, đang cải thiện tỷ lệ thuyên giảm bệnh.

Làm cách nào để kiểm soát bệnh Crohn?

Chế độ ăn uống của bạn có thể làm giảm các triệu chứng và thúc đẩy quá trình chữa lành bệnh Crohn.

Bác sĩ có thể đề xuất các chế độ ăn kiêng khác nhau dựa trên phương pháp điều trị hiện tại và sự tiến triển của bệnh Crohn. Một số tùy chọn có thể là:

• Một chế độ ăn ít chất béo, đặc biệt là trong giai đoạn bùng phát và khi hấp thụ chất béo có thể là một vấn đề
• Chế độ ăn ít muối để giảm giữ nước khi điều trị bằng corticosteroid
• Chế độ ăn ít chất xơ, đặc biệt nếu bạn đã phát triển một vùng hẹp trong đường ruột của mình

Những thay đổi lối sống khác có thể giúp bạn kiểm soát bệnh Crohn bao gồm:

• Nếu bạn hút thuốc, hãy dừng lại.
• Ăn nhiều bữa nhỏ hơn là ít bữa lớn.
• Xác định và tránh các vấn đề thực phẩm làm cho các triệu chứng của bạn tồi tệ hơn. Bao gồm các loại hạt, bỏng ngô, thức ăn cay, rượu, đồ uống có ga và caffeine.
• Duy trì sức khỏe của bạn, bao gồm tiêm chủng, khám sàng lọc và xét nghiệm máu.
• Học các chiến lược đối phó để giúp bạn tận hưởng cuộc sống hàng ngày.
• Uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe.
• Hãy tích cực. Hãy nhớ rằng có rất nhiều nghiên cứu đang được thực hiện về IBD và nhiều phương pháp điều trị trong các thử nghiệm lâm sàng. Các phương pháp điều trị tốt hơn có thể chỉ ở gần.

Điều trị bằng thuốc:

Mặc dù các triệu chứng và phản ứng với việc điều trị khác nhau, nhưng bước đầu tiên mà bác sĩ có thể đề nghị thường là thuốc chống viêm, bao gồm:

• cCorticosteroid như budesonide (Uceris, Entocort) và prednisone (Deltasone, Prednicot)
• 5-aminosalicylat uống, chẳng hạn như mesalamine (Apriso, Delzicol) và sulfasalazine (Azulfidine, Sulfazine), có thể được sử dụng ngoài nhãn hiệu để ngăn ngừa tái phát bệnh Crohn từ nhẹ đến trung bình

Bác sĩ cũng có thể thử dùng thuốc nhắm vào hệ thống miễn dịch, các thuốc ức chế miễn dịch như:

• Mercaptopurine (Purixan, Purinethol) và azathioprine (Imuran, Azasan)
• Methotrexate (Trexall)
• Adalimumab (Humira, Amjevita), infliximab (Remicade) và certolizumab pegol (Cimzia)
• Natalizumab (Tysabri) và vedolizumab (Entyvio)
• Ustekinumab (Stelara)

Nếu bác sĩ đã xác định được áp xe hoặc lỗ rò, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc kháng sinh, bao gồm:

• Metronidazole (Flagyl)
• Ciprofloxacin (Cipro, Proquin)

Thuốc không kê đơn mà bác sĩ có thể đề xuất bao gồm:

• Thuốc giảm đau như acetaminophen (Tylenol)
• Thuốc giảm tiêu chảy như methylcellulose (Citrucel), bột psyllium (Metamucil) hoặc loperamide (Imodium)
• Bổ sung sắt
• Tiêm vitamin B-12
• Bổ sung canxi và vitamin D

Phẫu thuật:

Có nhiều người bị bệnh Crohn sẽ không bao giờ cần phẫu thuật, nhưng có đến 75% trường hợp sẽ phải xem xét vấn đề này. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để:

• Sửa chữa các phần bị hư hỏng của đường tiêu hóa
• Đóng lỗ rò, lỗ thủng
• Dẫn lưu áp xe

Kết luận

Có một số loại thuốc và thay đổi lối sống có thể giúp điều trị các triệu chứng của bệnh Crohn. Đối với nhiều người, những phương pháp điều trị này cũng có thể dẫn đến sự thuyên giảm lâu dài.

Chẩn đoán sớm và tiếp cận với các chuyên gia phù hợp có thể giúp kiểm soát bệnh Crohn dễ dàng hơn. Nếu bạn nghi ngờ mình có thể mắc phải tình trạng này, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Nhận được sự điều trị càng sớm, người bệnh sớm có một cuộc sống bình thường, không đau đớn hay khó chịu.

Tài liệu tham khảo

• Chu TPC, et al. (2017). The pattern of underlying cause of death in patients with inflammatory bowel disease in England: A record linkage study. DOI:
  10.1093/ecco-jcc/jjw192
• Duricova D, et al. (2010). Overall and cause-specific mortality in Crohn's disease: A meta-analysis of population-based studies. DOI:
  10.1002/ibd.21007
• Hartery K, et al. (2017). Evolution of Crohn’s disease treatment in clinical practice: A 25 year single centre cohort study.
  ecco-ibd.eu/publications/congress-abstract-s/abstracts-2017/item/p578-evolution-of-crohn-s-disease-treatment-in-clinical-practice-a-25-year-single-centre-cohort-study-2.html
• Kassam Z, et al. (2014). Inflammatory bowel disease cause-specific mortality: A primer for clinicians. DOI:
  10.1097/MIB.0000000000000173