Thực đơn tăng cân cho trẻ suy dinh dưỡng

Nội dung video được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Cao Thị Giang - Bác sĩ Nhi - Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City

Cha mẹ có thể dựa vào một vài dấu hiệu phổ biến sau đây để nhận biết con mình có bị suy dinh dưỡng hay không?

• Không lên cân hoặc giảm cân
• Teo mỡ ở cánh tay, thịt nhẽo
• Teo nhỏ, mất hết lớp mỡ dưới da bụng
• Da xanh, tóc thưa rụng dễ gãy, đổi màu
• Ăn kém, hay bị rối loạn tiêu hóa: ỉa phân sống, ỉa chảy hay gặp.
• Thể nặng: Có phù hoặc teo đét, có thể biểu hiện của thiếu vitamin gây quáng gà, khô giác mạc đến loét giác mạc. Hiện nay thể nặng rất hiếm gặp.

Thực tế có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng trẻ bị suy dinh dưỡng, trong đó một vài nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Do dinh dưỡng: Nuôi trẻ không đúng phương pháp khi mẹ thiếu hoặc mất sữa, cho trẻ ăn bổ sung không đúng cả về số lượng và chất lượng, nguyên nhân quan trọng nhất hay gặp là do bà mẹ thiếu kiến thức dinh dưỡng hoặc không có thời gian chăm sóc con cái.
• Do ốm đau kéo dài: Trẻ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa nhiều lần, biến chứng sau các bệnh viêm phổi, sởi, lỵ...
• Do thể tạng dị tật: Trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, các dị tật sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh.
• Do điều kiện kinh tế xã hội: Suy dinh dưỡng là một bệnh của nghèo nàn và lạc hậu, có liên quan đến kinh tế, văn hóa, dân trí. Đây là mô hình hệ bệnh tật đặc trưng của các nước đang phát triển.

Khi con bị suy dinh dưỡng cần lưu ý gì trong chế độ ăn? Nên ưu tiên bổ sung các chất nào cho trẻ? Trẻ suy dinh dưỡng có nên bổ sung kẽm không? Bổ sung kẽm trong thực đơn bằng cách nào?

Đối với trẻ suy dinh dưỡng, mẹ cần chú ý đến chế độ ăn cho bé phù hợp theo từng độ tuổi. Dưới đây sẽ là một số gợi ý về thực đơn tăng cân cho trẻ suy dinh dưỡng:

3.1 Trẻ dưới 6 tháng

Bú sữa mẹ theo nhu cầu của trẻ. Chú ý chăm sóc dinh dưỡng cho Bà mẹ để mẹ có đủ sữa nuôi con (Bà mẹ cần ăn đủ, ngủ tốt, làm việc nhẹ nhàng). Trường hợp mẹ không đủ sữa mà phải dùng các sản phẩm thay thế sữa mẹ thì phải có chỉ định của Bác sĩ.

3.2 Trẻ từ 6 – 12 tháng

Cho trẻ ăn nước cháo xay trộn sữa như trên nhưng tăng thêm lượng thịt, gạo và rau củ, trường hợp trẻ không thích ăn cháo trộn sữa thì dùng sữa cao năng lượng pha với nước sôi để ấm theo hướng dẫn mỗi ngày uống 500ml và cho ăn bột hoặc cháo xay 3 -4 bữa/ngày, trẻ ăn ít có thể tăng số bữa lên, dùng nước giá đậu xanh để làm lỏng thức ăn: 10g giá đậu xanh/10g bột (giá đậu xanh giã nhỏ lọc lấy nước nấu bột).

3.3 Trẻ 13 -24 tháng

Trẻ trong giai đoạn này nên ăn 5 bữa ăn/ ngày.

• 6h: 150 – 200ml sữa cao năng lượng
• 9h: Cháo thịt + rau: 200ml (1 bát ăn cơm)
• Gạo tẻ: 30g (1 nắm tay)
• Thịt nạc: 50g (hoặc cá, tôm, cua: 50g, trứng gà: 1 quả)
• Dầu: 10ml (2 thìa cà phê)
• Rau xanh: 20g (2 thìa cà phê)
• 12h: Sữa: 200ml
• 14h: Chuối tiêu: 1 quả hoặc đu đủ 1 miếng
• 17h: Cháo thịt (cá, tôm, trứng) + rau + dầu

Nếu trẻ đang bú mẹ vẫn phải tiếp tục cho bú và thời gian cho bú kéo dài từ 18 – 24 tháng. Khi cai sữa vẫn nên cho trẻ ăn thêm sữa bò hoặc sữa đậu nành.

3.4 Trẻ 25 – 36 tháng

Nên có 5 bữa ăn/ ngày

• 7h: Sữa cao năng lượng: 200ml
• 11h: Cơm nát + thịt (cá, trứng, tôm...) + canh rau.
• Cơm: 2 lưng bát (70g gạo), thịt: 50g (hoặc trứng: 1 quả), rau: 100g, dầu (mỡ): 5g
• 14h: Cháo + thịt + rau + dầu: 200ml
• Gạo tẻ: 30g (1 nắm tay), thịt nạc: 50g (hoặc cá, tôm, cua: 50g, trứng gà: 1 quả), dầu: 10ml (2 thìa cà phê), rau xanh: 20g (2 thìa cà phê).
• 17h: Cơm nát + trứng (thịt, cá, tôm...) + canh rau
• 20h: Hỗn hợp bột dinh dưỡng: 200ml, hoặc súp: khoai tây thịt + rau + dầu (mỡ): 1 bát con.
• Súp khoai tây gồm có khoai tây: 100g (1 củ to), thịt (gà, bò, lợn): 50g, bắp cải: 50g, dầu (mỡ): 1 thìa cà phê.
• Ăn thêm các loại quả chín theo nhu cầu của trẻ.

Cha mẹ có thể tham khảo và duy trì thực đơn trên nhằm cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ trong giai đoạn đầu đời. Trong trường hợp cần thiết, bạn cũng có thể hỏi thêm ý kiến của các bác sĩ, chuyên gia về việc bổ sung thêm các thực phẩm chức năng, vi chất dinh dưỡng để giúp con đạt chuẩn về cân nặng và chiều cao.