Thuận tay phải hay trái: Điều gì quyết định?

Thuận tay là một đặc điểm phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, trong đó có tính di truyền, môi trường sống và tính ngẫu nhiên. Người thuận tay trái chiếm tỷ lệ ít hơn người thuận tay phải và việc thuận tay nào gần như không gây ảnh hưởng gì đến các hoạt động sống.

Thuận tay, còn gọi là sở thích dùng tay, là xu hướng sử dụng một tay có khả năng làm việc tốt hơn, tạo cảm giác thoải mái hơn cho các công việc nhất định như viết chữ, ném bóng, gắp cơm.

Thuận tay phải hay thuận tay trái có tỷ lệ khác nhau tùy theo nền văn hóa. Ở các nước phương Tây, có 85 - 90% người thuận tay phải và 10 - 15% người thuận tay trái.

“Thuận tay trái thì sao?”. Người thuận tay trái không gây ảnh hưởng gì đến sinh hoạt thường ngày. Tuy nhiên, người thuận tay trái chiếm tỷ lệ tương đối thấp trong cộng đồng. Điều này cho thấy khó gặp người thuận tay trái hơn là người thuận tay phải. Việc thuận tay trái gần như không gây cản trở gì đến việc hoàn thành các công việc và các hoạt động sống.

Thuận tay hỗn hợp (sở thích thuận các tay khác nhau cho các nhiệm vụ khác nhau) và thuận cả hai tay (thực hiện công việc tốt ngang nhau bằng cả hai tay) không phổ biến.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có nhiều gen, có thể lên tới 40 gen chịu trách nhiệm về việc quyết định một người có thuận tay trái hay là tay phải. Bản thân mỗi gen chỉ chịu tác động yếu, chỉ khi chúng hợp lại mới góp phần thiết lập rõ ràng việc thuận tay nào.

Một số gen cụ thể đã được xác định được cho là ảnh hưởng đến tính thuận tay. Ví dụ, gen PCSK6 có liên quan đến việc tăng khả năng thuận tay phải ở những người mắc chứng tâm thần phân liệt. Gen LRRLM1 có liên quan đến việc tăng khả năng thuận tay trái ở những người mắc hội chứng khó đọc. Hiện chưa có nghiên cứu về tác động của hai loại gen này với những người không mắc các tình trạng bệnh trên.

Thuận tay dường như có liên quan đến sự phân biệt giữa nửa bên phải và bên trái, chịu sự điều khiển của hai bán cầu não phải và trái. Bán cầu não phải kiểm soát chuyển động ở vùng bên trái của cơ thể, trong khi bán cầu não trái kiểm soát chuyển động ở bên phải của cơ thể.

Các yếu tố khác như môi trường trước khi sinh và các ảnh hưởng văn hóa cũng có thể tác động đến tính thuận tay. Nó cũng có thể một phần là do sự khác biệt ngẫu nhiên giữa các cá nhân.

Những người có xu hướng thuận tay trái thường được sinh ra trong các gia đình có bố mẹ thuận tay trái nhiều hơn là có bố mẹ thuận tay phải. Tuy nhiên, tỷ lệ thuận tay trái khá thấp nên hầu hết những người thuận tay trái có bố mẹ thuận tay phải.

Các cặp song sinh cùng trứng có khả năng cùng thuận tay phải hoặc tay trái cao hơn các cặp song sinh khác trứng. Tuy nhiên, cũng có nhiều cặp song sinh có sở thích thuận tay trái ngược nhau.

Nguồn tham khảo: Medlineplus.gov