Mục lục
Hiến máu và truyền máu là một hoạt động nhân văn trong y tế. Những quy định liên quan đến vấn đề này được pháp luật trình bày rất rõ ràng. Vậy tiêu chuẩn của người hiến máu thế nào và khoảng cách giữa các lần hiến máu tối thiểu bao nhiêu?
1. Tiêu chuẩn người hiến máu thế nào thì đạt?
Người hiến máu đủ tiêu chuẩn là người đạt được các yêu cầu về tuổi, sức khỏe và các điều kiện khác như sau:
- Tuổi: từ 18 - 60 tuổi;
- Phụ nữ có cân nặng ít nhất là 42kg, nam giới ít nhất 45kg thì được phép hiến máu toàn phần;
- Những người có cân nặng từ 42kg đến dưới 45kg được phép hiến máu không quá 250ml máu toàn phần cho mỗi lần hiến; những người có cân nặng từ 45kg trở lên được phép hiến máu toàn phần nhưng cần đảm bảo hiến không quá 09 ml/kg cân nặng và không quá 500 ml/lần hiến máu;
- Người có cân nặng tối thiểu là 50kg được phép hiến các thành phần máu bằng gạn tách (có thể hiến một hoặc nhiều thành phần máu trong mỗi lần gạn tách nhưng tổng thể tích không vượt quá 500 ml/lần);
- Người có cân nặng tối thiểu là 60kg được phép hiến tổng thể tích các thành phần máu không vượt quá 650ml/lần;
- Không mắc các bệnh mạn tính hoặc cấp tính về: thần kinh, tâm thần, hô hấp, tuần hoàn, tiết niệu, tiêu hoá - gan mật, nội tiết, bệnh về máu, các bệnh hệ thống, bệnh tự miễn, dị ứng nặng;
- Không mang thai, không có tiền sử hiến - ghép bộ phận cơ thể người, không nghiện ma tuý/nghiện rượu, không có khuyết tật nặng, không sử dụng một số thuốc được quy định (Etretinate, Acitretin, hormon tăng trưởng chiết xuất từ tuyến yên, Insulin chiết xuất từ bò), không mắc bệnh lây truyền qua đường máu và/hoặc bệnh lây qua đường tình dục;
- Yêu cầu người hiến máu phải tỉnh táo, tiếp xúc tốt, huyết áp tâm thu từ 100 - 160 mmHg và tâm trương từ 60 - 100 mmHg, nhịp tim đều, từ 60 - 90 lần/phút;
- Không có biểu hiện: gầy, sút cân nhanh (giảm trên 10% cân nặng trong 6 tháng), da xanh, niêm mạc nhợt, hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, hạch to ở nhiều nơi, sốt, phù, ho, khó thở, tiêu chảy, xuất huyết, có các tổn thương hoặc dấu hiệu bất thường trên da.
2. Khoảng cách giữa các lần hiến máu là bao lâu?
- Khoảng cách giữa các lần hiến máu tối thiểu giữa 2 lần liên tiếp hiến máu toàn phần hoặc hiến khối hồng cầu bằng phương pháp gạn tách là: 12 tuần;
- Khoảng thời gian tối thiểu cần có giữa 2 lần liên tiếp hiến huyết tương hoặc hiến tiểu cầu bằng gạn tách là: 02 tuần;
- Đối với người hiến bạch cầu hạt trung tính hoặc hiến tế bào gốc bằng gạn tách máu ngoại vi: tối đa không hiến quá 3 lần trong 07 ngày;
- Trường hợp người hiến máu hiến xen kẽ máu toàn phần và các thành phần máu khác nhau thì khoảng thời gian tối thiểu giữa các lần hiến sẽ được xem xét theo loại thành phần máu mà người đó đã hiến trong lần gần nhất.
3. Cần trì hoãn hiến máu trong trường hợp nào?
Đối tượng phải trì hoãn hiến máu tối thiểu 12 tháng kể từ:
- Thời điểm sức khỏe hoàn toàn hồi phục sau các can thiệp điều trị ngoại khoa;
- Thời điểm hoàn toàn khỏi bệnh sau khi mắc các bệnh lý như sốt rét, giang mai, lao, uốn ván, viêm màng não;
- Thời điểm kết thúc quá trình tiêm vắc xin bệnh dại trong các trường hợp bị động vật cắn hoặc được tiêm, truyền máu, chế phẩm máu và các chế phẩm sinh học nguồn gốc từ máu khác;
- Thời điểm sinh con hoặc các trường hợp phải kết thúc thai kỳ.
Đối tượng cần phải trì hoãn hiến máu tối thiểu 06 tháng kể từ các thời điểm:
- Khi xăm trổ trên da;
- Bấm dái tai, bấm mũi, bấm rốn hoặc các vị trí khác của cơ thể;
- Phơi nhiễm máu, dịch tiết cơ thể từ người có nguy cơ hoặc bệnh nhân mắc các bệnh lây truyền qua đường máu;
- Thời điểm sức khỏe hồi phục hoàn toàn sau khi mắc bệnh thương hàn, nhiễm trùng huyết, bị rắn cắn, viêm tắc động tĩnh mạch, viêm tủy xương, viêm tụy.
Đối tượng cần phải trì hoãn hiến máu tối thiểu 1 tháng kể từ:
- Thời điểm sức khỏe phục hồi sau khi mắc các bệnh viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng da, viêm phế quản phổi, sởi, ho gà, quai bị, sốt xuất huyết, rubella, tả, kiết lỵ, quai bị;
- Thời điểm hoàn thành chương trình tiêm vắc xin phòng rubella, sởi, thương hàn, tả, quai bị, thủy đậu, BCG.
Đối tượng cần trì hoãn hiến máu tối thiểu 07 ngày kể từ thời điểm:
- Khỏi bệnh sau khi mắc bệnh cúm, cảm lạnh, dị ứng mũi họng, viêm họng, đau nửa đầu Migraine;
- Tiêm các loại vắc xin, trừ các loại đã được liệt kê ở phía trên.
Một số quy định về việc hiến máu liên quan đến nghề nghiệp và hoạt động đặc thù của nhóm đối tượng làm công việc như sau thì chỉ hiến máu trong ngày nghỉ, hoặc thời gian quay trở lại công việc từ thời điểm hiến máu tối thiểu từ 12 giờ trở lên:
- Người làm việc trên cao hoặc dưới độ sâu: phi công, người điều khiển cần cẩu, công nhân làm việc trên cao, người leo núi, thợ mỏ, thủy thủ, thợ lặn;
- Người vận hành các phương tiện giao thông công cộng: lái xe buýt, tàu hoả, tàu thuỷ;
- Một số trường hợp khác như vận động viên chuyên nghiệp, người vận động hoặc luyện tập nặng nhọc.
Các đối tượng còn lại ngoài những đối tượng nêu trên sẽ trì hoãn hiến máu tùy theo ý kiến và quyết định của bác sĩ khám tuyển chọn người hiến máu.
- Nhóm máu và chỉ định truyền máu
- Vai trò của máu
- Sau khi hiến máu bị mệt mỏi, chán ăn, tim đập nhanh có bất thường không?