Thời điểm tốt để khám phụ khoa

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng ThS, Bs.Trịnh Thị Thanh Huyền - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Khám phụ khoa là sự kiểm tra cũng như tầm soát các bệnh lý tại cơ quan sinh sản ở phụ nữ. Đây là việc cần được chú trọng đúng mức tương tự như khám sức khỏe định kỳ, nhằm giúp phát hiện bệnh sớm và can thiệp điều trị sớm.

Khám phụ khoa là những khảo sát, thăm khám tại cơ quan sinh dục của nữ giới, gồm có âm hộ, âm đạo, tử cung, vòi trứng và buồng trứng cũng như hai bầu vú.

Khác với nam giới, do vốn có giải phẫu sinh lý phức tạp hơn, khám phụ khoa ở nữ giới nên được xem là một phần trong thăm khám định kỳ hằng năm với mục tiêu kiểm tra tình trạng sức khỏe và tầm soát bệnh lý nếu có. Từ đó, người bệnh có cơ hội điều trị kịp thời, tránh để lại biến chứng nguy hiểm khi đã muộn màng.

Do khái niệm đi khám phụ khoa chưa được phổ biến rộng rãi, đa phần phụ nữ khá ngại ngùng khi thăm khám phụ khoa, nhất là khi hoàn toàn không có triệu chứng gì. Tuy nhiên, đây nên trở thành là việc cần làm nhằm đảm bảo sức khỏe cho chính bản thân mình, đặc biệt là trong các trường hợp đã quan hệ tình dục hoặc quanh tuổi tiền mãn kinh.

Tiến trình thăm khám luôn được thực hiện trong phòng kín đáo, sạch sẽ, đầy đủ ánh sáng và nhiệt độ thích hợp. Dụng cụ thăm khám cần vệ sinh theo quy trình và đảm bảo vô khuẩn. Các vật dụng lấy bệnh phẩm chỉ được sử dụng một lần và tiêu hủy. Người bệnh sẽ được hướng dẫn thay trang phục và tư thế nằm đúng quy cách trên bàn khám. Bác sĩ sẽ quan sát bên ngoài trước, sau đó khám với dụng cụ (mỏ vịt) và cuối cùng là khám bằng tay, tìm kiếm những sang thương, u cục.

Nếu có dịch tiết bất thường, mẫu bệnh phẩm sẽ được thu thập để làm xét nghiệm. Bên cạnh đó, người bệnh cũng được phết tế bào cổ tử cung để tầm soát ung thư hay siêu âm để khảo sát thêm về cấu trúc tử cung và buồng trứng bên trong; siêu âm, chụp nhũ ảnh để xem cấu trúc hai vú... Với các bệnh lý phức tạp sâu trong buồng tử cung, bác sĩ có thể chỉ định các phương tiện hình ảnh cao cấp hơn như chụp cắt lớp, nội soi hay sinh thiết làm giải phẫu bệnh.

Thời điểm khám phụ khoa tốt thường được các bác sĩ khuyến cáo là sau khi vừa sạch kinh từ 3 đến 5 ngày.

Phụ nữ không nên đi khám trong những ngày đang hành kinh. Bởi lẽ tử cung đang ồ ạt máu kinh kèm niêm mạc bong tróc nên khó quan sát. Đồng thời, việc lấy mẫu xét nghiệm cũng sẽ không thực hiện được. Ngoài ra, trong những ngày này, cổ tử cung mở rộng kèm theo môi trường ứ đọng máu mủ, việc thăm khám dễ gây nhiễm trùng, vi khuẩn có nhiều cơ hội để tăng sinh và gây bệnh. Bên cạnh đó, những mệt mỏi, uể oải cũng sẽ khiến nữ giới không thoải mái, khó hợp tác khi các bác sĩ thăm khám.

Nếu khám phụ khoa vào giai đoạn xung quanh ngày rụng trứng, dịch âm đạo sinh lý sẽ dễ nhầm lẫn với các loại huyết trắng bất thường và gây khó khăn khi lấy bệnh phẩm. Còn vào giai đoạn cuối chu kỳ, sắp sửa đến ngày hành kinh, lớp nội mạc tử cung sẽ tăng sinh rất dày, làm hạn chế những thám sát tại cấu trúc thành và lòng tử cung khi siêu âm.

Vì thế, lựa chọn thời điểm chính xác để đi khám phụ khoa cũng góp phần rất lớn trong đánh giá bệnh. Tuy nhiên, nếu phụ nữ thấy đột ngột xuất hiện các triệu chứng cấp tính như chấn thương vùng kín, đau phần bụng dưới dữ dội hay chảy máu âm đạo lượng nhiều thì nên khi khám sớm để được can thiệp kịp thời.

Bệnh nhân cần lựa chọn cho mình trang phục rộng rãi, thoải mái để thuận tiện cho bác sĩ dễ thăm khám.

Bên cạnh đó, phụ nữ cũng không nên dùng dung dịch vệ sinh phụ nữ, các loại thuốc đặt, thực hiện các động tác thụt rửa sâu bên trong âm đạo hay quan hệ tình dục trong hai ngày trước đó nhằm tránh nhầm lẫn khi phân tích mẫu bệnh phẩm. Không dùng rượu bia, đồ ăn ngọt hay nhiều dầu mỡ do sẽ làm tăng nhiệt độ tại chỗ vùng cơ quan sinh dục, tăng lượng dịch bài tiết trong âm đạo và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển nhiều hơn bình thường. Điều này sẽ khiến xét nghiệm kiểm tra không chính xác.

Điều cuối cùng là việc lựa chọn nơi thăm khám phụ khoa cần uy tín và lịch sự, kín đáo. Việc này không chỉ giúp nhận được kết quả thăm khám đáng tin tưởng mà còn giúp phụ nữ được an toàn, tự tin và dễ hợp tác hơn.