Tại sao tôi phải lau hậu môn liên tục sau khi đi tiêu?

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nếu như bạn phải sử dụng một nửa cuộn giấy vệ sinh sau khi đi tiêu, rất có thể bạn đang mắc một bệnh lý tiềm ẩn nào đó. Chưa kể, lau nhiều có thể khiến bạn ngứa ngáy, khó chịu khi đi vệ sinh xong. Sau khi đi tiêu chỉ nên dùng hai đến ba lần quẹt giấy vệ sinh. Nếu bạn đang gặp phải vấn đề gì đó gây khó chịu, hãy đến gặp bác sĩ nếu các triệu chứng của bạn vẫn tiếp tục.

Có một số tình trạng sức khỏe có thể khiến việc lau khó khăn hơn hoặc ảnh hưởng đến khả năng cảm thấy sạch sẽ hoàn toàn của bạn sau khi đi vệ sinh.

Hãy nhớ rằng thỉnh thoảng mỗi người có thể phải lau nhiều hơn bình thường một chút. Nhưng nếu bạn thấy rằng lau nhiều là quy luật chứ không phải ngoại lệ, hãy xem xét rằng một trong những điều kiện này có thể là nguyên nhân cơ bản.

Áp xe hoặc lỗ rò hậu môn

Một áp xe hậu môn là một bệnh nhiễm trùng tuyến hậu môn gây đau, đỏ, và hệ thống thoát nước trong khu vực trực tràng. Dịch tiết ra có thể là máu, mủ hoặc phân. Áp-xe hậu môn không được điều trị có thể phát triển thành lỗ rò.

Da thừa hậu môn

Da thừa hậu môn là những khối da phát triển do ma sát, kích ứng hoặc viêm tái phát. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Tiêu chảy mãn tính
• Táo bón
• Bệnh trĩ
• Bệnh Crohn

Da hậu môn có thể dính phân và gây khó khăn cho việc vệ sinh vùng hậu môn trực tràng sau khi đi tiêu.

Rò rỉ ruột

Rò rỉ ruột còn được gọi là chứng són phân. Nó xảy ra khi bạn gặp khó khăn khi đi tiêu. Bạn có thể bị rò rỉ phân khi đi ngoài đầy hơi hoặc thấy mình bị rò rỉ phân suốt cả ngày.

Bệnh trĩ

Trĩ là tình trạng sưng các tĩnh mạch bên trong hoặc bên ngoài trực tràng. Chúng có thể gây ra các triệu chứng như ngứa, đau và chảy máu.

Bệnh trĩ khá phổ biến. Nghiên cứu ước tính rằng 1 trong 20 người trưởng thành ở Hoa Kỳ và khoảng một nửa số người lớn từ 50 tuổi trở lên mắc bệnh trĩ. Bệnh trĩ có thể khó làm sạch hoàn toàn vì phân có thể bám vào chúng.

Ngứa hậu môn

Tình trạng này còn được gọi là ngứa hậu môn. Nó có thể do kích ứng da, chẳng hạn như do:

• Làm sạch quá mức
• Xà phòng hoặc nước hoa mạnh
• Mồ hôi

Ngoài ngứa, ngứa hậu môn có thể gây kích ứng, bỏng rát và khó chịu.

Lau sau khi đi tiêu không chỉ là để làm sạch sẽ khu vực hậu môn.

Đối với phụ nữ, không lau sạch phân có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như:

• Kích ứng vùng âm đạo
• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)
• Viêm âm đạo

Nam giới có thể gặp các vấn đề tương tự, bao gồm:

• Nhiễm trùng tiểu
• Ngứa
• Khó chịu vùng hậu môn

Một số phương pháp có thể cải thiện cảm giác sạch sẽ sau khi đi tiêu.

Sử dụng khăn ướt

Khăn ướt có thể giúp bạn tránh bị kích ứng từ giấy vệ sinh khô. Ngay cả giấy vệ sinh ướt cũng có thể hoạt động hiệu quả.

Tìm sản phẩm không mùi và dành cho da nhạy cảm. Nếu không, những khăn lau này có thể gây kích ứng và thực sự làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn.

Kiểm tra hướng lau

Luôn lau từ trước ra sau để không đưa vi khuẩn không mong muốn vào niệu đạo.

Rửa sạch bằng chậu vệ sinh hoặc chai rửa

Một chậu vệ sinh sẽ cho phép nước chảy lên để làm sạch trực tràng. Nên vắt chai nước rửa từ phía trước để nước chảy ra phía sau.

Tránh 'hung hăng' hoặc lau quá nhiều

Lau quá nhiều và mạnh có thể gây kích ứng trực tràng. Thay vì lau quá nhiều hoặc quá mạnh, hãy rửa sạch khu vực đó.

Mang một miếng lót dành cho bệnh nhân tiêu tiểu không kiểm soát

Đôi khi, nếu bạn bị đi ngoài phân nhiều lần, miếng lót tiêu tiểu có thể giúp bạn cảm thấy sạch sẽ. Nó có thể hấp thụ một số phân và không làm bẩn quần lót của bạn.

Các cách khác:

Ngoài việc cải thiện phương pháp lau của bạn, các bước sau có thể giúp điều trị một số nguyên nhân cơ bản khiến việc lau khó khăn ngay từ đầu:

• Tắm với muối Epsom hoặc ngâm mình trong bồn tắm nước nóng để giúp giảm viêm ở vùng trực tràng. Điều này có thể làm giảm ngứa và kích ứng sau khi đi tiêu.
• Tăng lượng chất xơ nếu cảm giác khó chịu của bạn liên quan đến táo bón. Ví dụ như ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc.
• Tăng lượng nước uống cùng với tăng lượng chất xơ. Điều này sẽ giúp tăng lượng lớn phân của bạn và giúp bạn đi ngoài dễ dàng hơn.
• Uống thuốc làm mềm phân không kê đơn (OTC). Nó có thể làm giảm căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm bệnh trĩ.

Cũng như có những mẹo để thử, cũng có những điều cần tránh. Chúng bao gồm những điều sau:

• Tránh các sản phẩm có mùi thơm ở khu vực trực tràng, chẳng hạn như kem dưỡng da, giấy vệ sinh hoặc xà phòng. Chúng có thể gây khó chịu.
• Tránh thức ăn và đồ uống gây kích thích đường tiêu hóa của bạn và có thể dẫn đến tiêu chảy. Các yếu tố kích hoạt sẽ khác nhau nhưng có thể bao gồm:
  • Thức ăn cay
  • Thực phẩm và đồ uống chứa caffeine
  • Hành
  • Chất thay thế đường

Nếu bạn bị đau dữ dội và đột ngột liên quan đến việc đi tiêu, hãy tìm đến gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời.

Cũng nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn bị chảy máu không rõ nguyên nhân. Điều này có thể trông giống như phân của bạn có màu đỏ hoặc có kết cấu của bã cà phê. Chảy máu có thể chỉ ra một số tình trạng nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Xuất huyết dạ dày
• Lỗ rò hậu môn
• Bệnh trĩ nặng

Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu phương pháp điều trị không kê đơn không hiệu quả đối với các vấn đề về ruột và vấn đề lau liên tục sau khi đi tiêu. Bác sĩ có thể kê đơn hoặc đề nghị điều trị, chẳng hạn như:

• Luyện thói quen ruột. Luyện tập bản thân đi vệ sinh vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Nó có thể làm giảm khả năng không kiểm soát phân.
• Bài tập cơ đáy chậu. Bạn có thể cần đến một chuyên gia trị liệu sàn chậu, họ có thể giúp bạn thực hiện các bài tập sàn chậu. Những điều này có thể giúp giảm thiểu khả năng không kiểm soát phân.
• Thuốc kê đơn. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc làm giảm tiêu chảy hoặc các triệu chứng có thể xảy ra với các tình trạng như bệnh Crohn, hội chứng ruột kích thích (IBS) và viêm loét đại tràng. Nếu táo bón là nguyên nhân cơ bản, họ có thể kê toa thuốc nhuận tràng hoặc thuốc làm mềm phân để sử dụng tạm thời.
• Phẫu thuật. Trong một số trường hợp hiếm hoi, nếu các phương pháp điều trị không kê đơn hoặc kê đơn không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để giảm rò rỉ nghiêm trọng.

Tài liệu tham khảo

• Chang J, et al. (2016). Anal health care basics.
  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5101094/
• Curran K, et al. (2018). Causes of bowel leakage.
  ouh.nhs.uk/patient-guide/leaflets/files/11857Pbowel.pdf
• Definition & facts of hemorrhoids. (2016).
  niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/hemorrhoids/definition-facts
• Treatment of fecal incontinence. (2017).
  niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/bowel-control-problems-fecal-incontinence/treatment