Sơ cứu do vỡ hang vật ở nam giới

Dương vật là một cấu trúc của cơ quan sinh dục nam có vai trò quan trọng không thể thiếu trong quá trình sinh sản. Các rối loạn dương cương như suy sinh dục hoặc xuất tinh sớm có thể xuất phát từ nguyên nhân tâm lý hoặc do sau chấn thương của dương vật. Không những gây ảnh hưởng nặng nề về tâm lý và hạnh phúc mà những rối loạn này còn có thể gây nên vô sinh do ảnh hương lên quá trình giao hợp. Một trong những chấn thương dương vật để lại hậu quả nặng nề hay gặp trong cấp cứu nam khoa là vỡ hang vật. Chấn thương này cần được xử trí sớm và kịp thời nhằm ngăn ngừa các biến chứng về sau này.

Chấn thương dương vật thường gặp nhất và thường gây nên rối loạn cương dương trong cấp cứu ngoại khoa là vỡ hang vật. Vỡ hang vật cần được xử trí sớm và chính xác nhằm tránh để lại cho người bệnh những biến chứng rối loạn tình dục về sau này.

Thông thường, thân dương vật được tạo nên bởi hai cấu trúc có dạng hình thể trụ nằm tại vị trí hai bên lưng dương vật, được gọi là hang vật. Hang vậy có cấu tạo dạng xốp nằm giữa bọc niệu đạo (là đường cho nước tiểu thoát ra ngoài). Hang đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo độ cương cứng của dương vật, bên ngoài có lớp màng dai trắng bao bọc xung quanh. Khi ở trạng thái cương cứng, máu dồn về hang vật và siết chặt không thoát ra ngoài tạo nên hiện tượng sinh lý là cương dương. Tại thời điểm này, màng bọc bao quanh sẽ giãn mỏng nên cấu trúc dễ yếu và dễ rách, do vậy nếu có các sang chấn lên vỏ bao trắng bọc ngoài vật có thể gây vỡ hang vật. Lượng máu từ trong đó chảy thoát ra ngoài và bắt đầu tràn xuống dưới mạc nông mạc sâu dương vật tạo nên các triệu chứng gây tụ máu vùng bìu bẹn, tầng sinh môn hoặc gây chấn thương dương vật còn được gọi là vỡ vật hang.

Nguyên nhân gây vỡ vật hang thường gặp do việc giao hợp không đúng cách hoặc thô bạo, nhưng hay gặp nhất là bệnh nhân bẻ dương vật khi thủ dâm hoặc do bạn tình bẻ. Khi đó, bản thân bệnh nhân sẽ có các triệu chứng sưng dương vật hoặc đau nhanh. Khi khám thấy dương vật bị biến dạng và phù nề, bầm tím do máu tụ. Máu tụ có thể lan đến gốc bìu và tầng sinh môn, đôi khi còn lan đến cả trên xương mu. Đầu dương vật có thể bị vẹo sang một phía và thường đối diện với chỗ vỡ. Đây là những dấu hiệu rất quan trọng giúp cho bác sĩ tìm được vị trí đi vào chỗ vỡ khi phẫu thuật để xử lý. Khi sờ vào chỗ gãy sẽ đau nhói, đôi khi có thể chảy máu nếu có vết thương ở vùng dương vật, hoặc có thể tiểu khó, bí tiểu.

Vỡ vật hang ở nam giới nếu không được chữa trị và xử trí kịp thời, đúng phương pháp sẽ có nguy cơ đưa đến những biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng dương vật do khối máu tụ, nước tiểu rò vào ổ tụ máu và gây thương tổn phối hợp đến những vùng như vật xốp và niệu đạo. Chấn thương vỡ hang vật còn gây biến dạng gập góc dương vật và lâu dài gây dương vật mất khả năng cương dương, hình thành các lỗ rò nước tiểu ở niệu đạo sẽ đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người nam giới cũng như khả năng sinh hoạt tình dục sau này. Do đó, khi bệnh nhân bị vỡ vật hang, điều quan trọng là cần phải đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Trong quá trình di chuyển, bệnh nhân có thể sơ cứu bằng cách giữ sạch vết thương, nếu vùng tụ máu có máu chảy ra ngoài nhiều cần dùng vải sạch để đè ép cầm máu. Và điều quan trọng nhất là đến bệnh viện gần nhất trong thời gian sớm nhất.

Ngoài thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định khám cận lâm sàng nhằm giúp cho chẩn đoán chấn thương vỡ vật hang và quan trọng là cần xác định vị trí vỡ vật hang. Các xét nghiệm có thể bao gồm như chụp X-quang, chụp mạch nhằm xác định thương tổn ở các động mạch hang sâu, siêu âm quan sát thấy khối máu tụ nếu trên lâm sàng không thấy rõ. Việc xác định vị trí vỡ hang vật rất quan trọng vì sẽ giúp cho phẫu thuật viên xác định được đường rạch da tiếp cận. Thường vị trí vỡ sẽ nằm tại gốc dương vật chiếm tỉ lệ đến gần 80% các trường hợp.

Trong vỡ vật hang, điều trị chính là phẫu thuật nhằm lấy khối máu tụ. Phương pháp phẫu thuật có nhiều phương pháp khác nhau. Tại Việt Nam, các chuyên gia phẫu thuật tiết niệu thường lựa chọn hai phương pháp chính: rạch theo đường trục dọc của trục dương vật và đường mổ ngang vòng quanh theo chu vi của thân dương vật. Hiện nay, đường mổ ngang là phương pháp được đa số các phẫu thuật viên áp dụng vì chúng có nhiều ưu điểm là tiếp cận ngay được chỗ vỡ cũng như tránh tạo sẹo rúm dương vật về sau.

Trong những năm qua, số lượng bệnh nhân bị vỡ hang vật ở nam giới ngày càng tăng lên do ảnh hưởng của những lối sống không lành mạnh như xem tranh ảnh, sách báo có nội dung đồi truỵ, kích dục vì vậy không làm chủ được bản thân. Chưa có nhiều nghiên cứu đầy đủ và chính xác nhằm xác định những hậu quả của vỡ vật hang vì phần nhiều trong đó các bệnh nhân ngại đến tái khám, nhưng chắc chắn hậu quả của chấn thương này là nguy cơ rối loạn cương dương, ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục về sau. Việc tuyên truyền giáo dục cho thanh thiếu niên trong chương trình sức khỏe sinh sản là rất cần thiết để tránh những hành vi tình dục không lành mạnh, như vậy sẽ giảm nguy cơ vỡ vật hang ở thanh thiếu niên.