Siêu âm Birads có phát hiện bệnh vôi hoá tuyến vú không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Trịnh Văn Đông - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Vôi hóa tuyến vú là tình trạng phổ biến ở phụ nữ trên 50 tuổi, đặc trưng bởi sự lắng đọng canxi trong các mô vú tạo thành các hạt hoặc nốt canxi. Nguyên nhân gây vôi hóa tuyến vú hiện chưa được làm rõ. Tuy nhiên, việc uống nhiều sữa giàu canxi hoặc ăn các thực phẩm bổ sung canxi không gây ra tình trạng này. Những người có nguy cơ cao bị vôi hóa tuyến vú đó là:

• Những người bị chấn thương hoặc phẫu thuật vú trước đây;
• Người mắc các bệnh lý như ung thư vú, u sợi tuyến vú, giãn ống tuyến vú,...
• Từng điều trị ung thư vú trước đây;
• Trên cơ thể bệnh nhân có thoa chất cản quang (thành phần trong các loại mỹ phẩm như kem, phấn, chất khử mùi) hoặc mảnh kim loại.

Quá trình vôi hóa tuyến vú cũng có thể xảy ra bên trong các mạch máu của tuyến vú do yếu tố tuổi tác hoặc nhiễm trùng. Hầu hết vôi hóa tuyến vú là lành tính nhưng một số dạng vôi hóa như cụm vôi hóa dày đặc với hình dạng không đều có thể là dấu hiệu của ung thư vú hoặc thay đổi tiền ung thư ở mô vú.

Birads (Breast Imaging Reporting and Data System) là viết tắt của hệ thống báo cáo và dữ liệu hình ảnh vú. Trước đây trên thế giới có nhiều hệ thống phân loại nhưng thiếu sự định lượng, sử dụng những từ ngữ chủ quan và không có cơ sở chứng cứ. Birads được Hiệp hội điện quang Mỹ (ACR) đưa ra năm 1993, bao gồm một bản các từ ngữ chuẩn hóa cho X-quang vú, siêu âm, chụp cộng hưởng từ (MRI) vú. Hệ thống Birads là công cụ đảm bảo chất lượng, thiết kế chuẩn cho nhũ ảnh, giúp giảm nhầm lẫn trong diễn giải hình ảnh về vú. Birad rất hữu ích cho việc chẩn đoán các tổn thương ở vú, giúp đưa ra hướng xử lý phù hợp. Một ưu điểm khác đó là Birads là hệ thống nhất hóa cho cả ba phương tiện gồm siêu âm, X-quang, cộng hưởng từ nên giúp việc chẩn đoán ung thư vú chính xác hơn, giảm can thiệp xâm lấn, giảm chi phí cho người bệnh.

Siêu âm tuyến vú là phương pháp sử dụng sóng âm thanh chiếu qua tuyến vú để tái tạo hình ảnh và cấu trúc tuyến vú, nhằm phát hiện các bất thường của tuyến vú. Siêu âm có ưu điểm là không dùng tia X nên có thể sử dụng rộng rãi với người trẻ tuổi, trẻ em và phụ nữ mang thai. Khác với X- quang vú, siêu âm là hình ảnh lát cắt nên sẽ cho nhiều thông tin hữu ích về giải phẫu. Siêu âm là phương tiện hiệu quả giúp phát hiện và đánh giá mức độ nguy hiểm của vôi hóa tuyến vú.

Thực hiện siêu âm Birads là sau khi siêu âm vú, bác sĩ sẽ phân loại Birads từ 0 đến 5 khi tường trình kết quả siêu âm. Theo đó:

• Birads 0: bác sĩ cần thêm đánh giá hình ảnh học hoặc phim chụp nhũ những lần trước để so sánh.
• Birads 1:Tổ chức tuyến vú lành.
• Birads 2: Nốt tổn thương lành tính (0% ác tính).
• Birads 3: Nốt tổn thương có thể lành tính (<2% ác tính): Khoảng thời gian theo dõi ngắn.
• Birads 4: Nghi ngờ ác tính (2-95% ác tính): Cần sinh thiết.
• Birads 5: Rất gợi ý ác tính (>95% ác tính): Cần sinh thiết.
• Birads 6: Ác tính đã biết: tiếp tục điều trị.

Cùng với các yếu tố khác, vôi hóa tuyến vú là một yếu tố để bác sĩ siêu âm phân loại theo hệ thống Birads. Những dấu hiệu trên siêu âm Birads gợi ý lành tính là:

• Hình dáng là hình bầu dục, chiều hướng song song, đường bờ rõ.
• Giới hạn tổn thương có mặt ngăn cách rõ và mỏng với mô lành kế cận.
• Về cấu trúc hồi âm: hồi âm trống, hồi âm dày, có tăng âm phía sau.
• Vôi hóa thô.

Những dấu hiệu trên siêu âm Birads gợi ý ác tính là:

• Hình dáng không đều hoặc tròn, chiều hướng không song song, đường bờ tua gai, gập góc, đa cung nhỏ hoặc không rõ.
• Giới hạn tổn thương có viền hồi âm dày, cấu trúc hồi âm rất kém hoặc hồi âm hỗn hợp. Có vi vôi hóa.
• Hạch di căn có các đặc điểm như: đường kính ngắn >1cm, dày vỏ hạch >3mm, mất rốn hạch, tưới máu ngoài rốn hạch, bờ đa cung.

Như vậy, siêu âm Birads là phương tiện không thể thiếu để chẩn đoán các tổn thương ở vú, trong đó có vôi hóa tuyến vú. Siêu âm Birads giúp phân loại chính xác tổn thương, từ đó giúp đưa ra hướng xử lý phù hợp với người bệnh.

Vôi hóa tuyến vú là một trong số những thay đổi thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, ảnh hưởng đến các chức năng sinh lý mô vú. Tùy thuộc vào hình ảnh và kích thước của các nốt vôi hóa, chúng có thể lành tính hoặc là dấu hiệu sớm của bệnh ung thư vú.

Gói tầm soát và phát hiện sớm bệnh ung thư vú của hệ thống Y tế Vinmec giúp phát hiện sớm bệnh ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng. Khi đăng ký thực hiện Gói tầm soát ung thư vú, khách hàng sẽ được khám, tư vấn trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa ung bướu có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.

Tầm soát ung thư vú bằng siêu âm vú cả 2 bên, chụp Xquang tuyến vú (chụp nhũ ảnh Mammography), xét nghiệm đột biến gen BRCA1/2 (nếu cần).

Siêu âm vú tự động 3D với hệ thống Invenia TM ABUS tại Vinmec

Từ năm 2016, thiết bị tầm soát ung thư vú tiên tiến nhất thế giới - Invenia TM ABUS đã có mặt tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City (Hà Nội) và Vinmec Central Park (TP.HCM). Hệ thống Invenia TM ABUS là thiết bị siêu âm duy nhất được Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ công nhận là giải pháp hỗ trợ cho chụp nhũ ảnh nhằm sàng lọc, phát hiện ung thư vú đối với phụ nữ có mô vú đặc.

Ưu điểm vượt trội của Invenia TM ABUS là tăng tối đa khả năng quan sát, giúp các mô và khối u trở nên rõ ràng hơn, nâng mức độ phát hiện chính xác các tổn thương, bất thường ở phụ nữ có mô vú tuyến đặc lên đến 90%.

Hiện tại phương pháp chụp nhũ ảnh tốt nhất tại Việt Nam có tỷ lệ phát hiện 70%, riêng với phụ nữ có mô vú tuyến đặc, mức độ chính xác giảm mạnh, chỉ còn khoảng 42%. Do đó, hệ thống Invenia TM ABUS với sự hỗ trợ của hệ thống siêu âm 3D là một bước tiến lớn cho công nghệ tầm soát ung thư vú tại Việt Nam. Đặc biệt, Invenia TM ABUS không phát tia X-quang, thời gian thao tác chỉ 15 phút nên được xem là một trong những phương pháp tầm soát ung thư vú ưu việt, hiệu quả hàng đầu trên thế giới.

Hệ thống Invenia TM ABUS cũng được sử dụng cho chẩn đoán và hỗ trợ tích cực cho việc tiên liệu khả năng mắc bệnh hay trong quá trình điều trị. Nên thực hiện định kỳ hàng từ 20 tuổi trở lên hoặc theo chỉ định của bác sĩ.