Phẫu thuật nội soi cắt u nang buồng trứng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Như Thu Trúc - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Hiện nay, phương pháp điều trị cắt u nang buồng trứng bằng phẫu thuật nội soi ngày càng chiếm ưu thế bởi tính an toàn, hiệu quả, xử lý nhanh, ít gây đau đớn. Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp đều có thể phẫu thuật nội soi được.

Phẫu thuật nội soi là phương pháp được tin dùng nhiều hiện nay trong phẫu thuật điều trị, cắt u nang buồng trứng hoặc phần phụ. Phương pháp này được chỉ định cho các trường hợp:

• U buồng trứng không nghi ngờ ác tính và không quá to, không quá dính.
• Nang nước cạnh vòi trứng.
• Viêm ứ mủ vòi trứng.
• Ung thư vú có chỉ định cắt buồng trứng.

Với các trường hợp chống chỉ định mổ nội soi cắt u nang buồng trứng hoặc đã thực hiện mổ cũ nhiều lần sẽ buộc phải mở bụng để cắt bỏ. Những trường hợp chống chỉ định gồm:

• Người bệnh đang trong chu kỳ kinh hoặc đang bị ra huyết bất thường mà chưa điều trị khỏi.
• Đang mắc các bệnh nhiễm khuẩn hoặc bệnh về máu.
• Mắc bệnh nội khoa và các trường hợp chống chỉ định mổ nội soi.
• Khối u dính nhiều, đã phẫu thuật ổ bụng nhiều lần.
• Ung thư buồng trứng.

2.1. Chuẩn bị phẫu thuật

Thực hiện phẫu thuật nội soi cắt u nang buồng trứng là bác sĩ chuyên ngành sản phụ khoa đã được đào tạo về phẫu thuật nội soi. Cần chuẩn bị đầy đủ bộ phẫu thuật nội soi, dàn máy, phương tiện, người thực hiện và y tá mặc áo, rửa tay, đội mũ, đeo găng vô khuẩn.

Trước khi chỉ định phẫu thuật, người bệnh cần khám toàn thân và chuyên khoa để đánh giá sức khỏe tổng thể và phát hiện các trường hợp chống chỉ định. Sau đó, bác sĩ sẽ tư vấn kỹ về bệnh, kỹ thuật nội soi cũng như những tai biến có thể xảy ra. Nên mổ sau sạch kinh khoảng 1 tuần, người bệnh sẽ được vệ sinh thụt tháo trước mổ 2 giờ, khi chuyển vào phòng mổ người bệnh được sát khuẩn vùng bụng, trải khăn vô khuẩn và gây mê nội khí quản.

2.2. Quy trình thực hiện

Các bước tiến hành phẫu thuật mổ nội soi cắt u nang buồng trứng như sau:

• Bơm hơi ổ phúc mạc (qua kim hoặc trocart).
• Đưa đèn soi vào ổ bụng.
• Thăm khám đánh giá tình trạng khối u buồng trứng xem mức độ di động và dính với các tạng xung quanh.
• Nếu dính thì phải gỡ dính, khi gỡ dính lưu ý tránh để khối u bị vỡ.
• Nếu dính nhiều tiên lượng khó khăn khi cắt bằng nội soi thì phải chuyển sang mổ mở.

Đối với phẫu thuật nội soi bóc u nang buồng trứng:

• Dùng dao một cực rạch trên mặt khối u dài khoảng 2cm sát với buồng trứng lành.
• Dùng forcep nhỏ cặp 1 bên mép của vết rạch khối u và kéo lên cao.
• Dùng que gẩy, bóc tách dần khối u khỏi vỏ u.
• Khi đã đến đáy khối u, tùy thuộc vào tình trạng của khối u mà thực hiện 1 trong 2 cách sau:
  • Nếu u nhỏ, tiên lượng không chảy máu thì bóc lấy hết khối u.
  • Nếu nguy cơ chảy máu ở cuống khối u cao thì dùng dao điện 2 cực đốt tổ chức dưới đáy khối u, dùng kéo hoặc dao một cực cắt cuống khối u.
• Lấy bệnh phẩm qua túi và gửi xét nghiệm để giải phẫu bệnh lý kiểm tra bản chất của u, lành tính hay ác tính.
• Kiểm tra xem có chảy máu không, nếu cần thì phải cầm máu bằng dao hai cực.
• Rút các trocart, khâu lại chỗ rạch bụng.

Đối với phẫu thuật nội soi cắt khối u:

• Dùng dao 2 cực cặp và đốt cuống khối u từ dây chằng thắt lưng - buồng trứng.
• Dùng kéo hoặc dao một cực cắt cuống khối u.
• Lấy bệnh phẩm vào túi và gửi xét nghiệm để giải phẫu bệnh lý kiểm tra bản chất của u, lành tính hay ác tính.
• Kiểm tra xem có chảy máu không, nếu cần thì cầm máu bằng dao hai cực.
• Kiểm tra buồng trứng đối diện. Nếu nghi ngờ khối u vừa cắt bị ung thư thì cắt 1 miếng nhỏ buồng trứng đối diện để xét nghiệm mô bệnh học.
• Rút các trocart, khâu lại chỗ rạch bụng.
• Ghi chú: Nếu khối u to, chọc hút bớt dịch rồi tiến hành như trên.

Đối với phẫu thuật nội soi cắt phần phụ:

• Thăm khám đánh giá tình trạng phần phụ xem có bị dính với các tạng xung quanh.
• Nếu dính thì phải gỡ dính, trong khi gỡ dính lưu ý tránh để vỡ dịch.
• Dùng dao 2 cực cặp và đốt cuống khối u gồm dây chằng rộng và mạc treo vòi - buồng trứng.
• Dùng kéo hoặc dao một cực cắt cuống dây chằng thắt lưng buồng trứng và dây chằng rộng.
• Lấy bệnh phẩm vào túi và gửi xét nghiệm để giải phẫu bệnh lý.
• Kiểm tra xem có chảy máu không, nếu cần thì cầm máu bằng dao hai cực.
• Rút các trocart, khâu lại chỗ rạch bụng.

Nhìn chung, tai biến và xử trí khi phẫu thuật nội soi cắt u nang buồng trứng giống như nội soi ổ bụng thông thường. Nếu chảy máu không cầm được thì chuyển sang mổ mở. Phương pháp nội soi này ít gây tai biến, hiệu quả tốt, bệnh nhân có thể ra viện sau 24 – 48 giờ theo dõi.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang đã áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi từ năm 2018 trong điều trị u nang buồng trứng. Phương pháp này đạt hiệu quả điều trị trên 95% với các trường hợp điều trị hiếm muộn, bệnh lý phụ khoa, được thực hiện bởi các bác sĩ giàu kinh nghiệm như:

• Thạc sĩ. Bác sĩ Thái Bằng, có trên 14 năm kinh nghiệm trong chuyên ngành sản phụ khoa, chẩn đoán trước sinh và hỗ trợ sinh sản.
• Tiến sĩ. Bác sĩ Ngô Thị Uyên, có hơn 20 năm kinh nghiệm điều trị trong lĩnh vực Sản phụ khoa, đặc biệt là khám và phẫu thuật u nang buồng trứng, u xơ tử cung, u vú lành tính.
• Bác sĩ Mykhailo Dudik với 8 năm kinh nghiệm làm việc tại nhiều bệnh viện quốc tế, đặc biệt có thế mạnh về thăm khám - điều trị về lĩnh vực sản phụ khoa.