Phẫu thuật cắt mống mắt chu biên

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Bích Nhĩ - Bác sĩ Mắt - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Glocom là một bệnh lý phức tạp và có chỉ định điều trị khá nghiêm ngặt, phụ thuộc vào hình thái bệnh. Phẫu thuật cắt mống mắt chu biên thường được chỉ định ở những bệnh nhân glocom góc đóng hoặc góc đóng có nguy cơ cao.

Tăng nhãn áp là chứng bệnh ảnh hưởng nhiều đến tầm nhìn người bệnh. Tăng nhãn áp có nhiều loại, dẫn tới nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Cắt mống mắt chu biên là phương pháp phẫu thuật điều trị cho những người đang hoặc có nguy cơ bị tăng nhãn áp góc đóng cấp tính, mãn tính hoặc tăng nhãn áp góc hẹp. Cụ thể:

• Glocom góc đóng cấp tính: Là trường hợp thủy dịch ở mắt bị chặn và tích tụ, gây áp lực nội nhãn trong thời gian rất ngắn.
• Glocom góc đóng mạn tính hoặc tăng nhãn áp góc hẹp: Xảy ra khi mống mắt bị đẩy vào hệ thống dẫn lưu làm tắc dòng thủy dịch, từ đó gây áp lực lên mắt.

Để điều trị và phòng ngừa những tình trạng trên, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân cắt mống mắt chu biên.

Chỉ định và chống chỉ định

Trường hợp chỉ định

• Glocom góc đóng khi góc tiền phòng đóng dưới chu vi.
• Điều trị dự phòng mắt thứ hai sau khi mắt thứ nhất đã bị glocom góc đóng.
• Trên mắt không có thể thủy tinh, đồng tử đã nghẽn do dịch kính.
• Mống mắt dày không thể thực hiện được phẫu thuật cắt mống mắt chu biên bằng laser.

Trường hợp chống chỉ định

• Bệnh nhân mắc các bệnh viêm nhiễm tại mắt.
• Bệnh nhân có bệnh lý toàn thân không đáp ứng đủ điều kiện phẫu thuật.

Trước khi phẫu thuật cắt mống mắt chu biên, bệnh nhân và gia đình cần nắm rõ một số thông tin như sau:

• Ekip thực hiện: Bao gồm bác sĩ chuyên khoa mắt và phụ tá (nếu cần).
• Phương tiện, trang thiết bị mổ: Hiển vi phẫu thuật và bộ dụng cụ vi phẫu.
• Công tác chuẩn bị: Người bệnh nên chuẩn bị tâm lý thoải mái, nghe giải thích về lý do và tiên lượng của phẫu thuật cắt mống mắt. Đặc biệt trước khi mổ, bệnh nhân nên khám mắt toàn diện, vệ sinh mắt bằng cách bơm rửa lệ đạo, dùng thuốc hạ nhãn áp và an thần vào tối hôm trước ngày phẫu thuật.

3.1. Các bước chuẩn bị

Bệnh nhân được yêu cầu dùng thuốc hạ nhãn áp (Acetazolamid 0,25g x 2 viên), tra thuốc co đồng tử mắt trước phẫu thuật 1 giờ, dùng thuốc kháng sinh để phòng nhiễm trùng mắt.

3.2. Quy trình cắt mống mắt chu biên

Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt mống mắt chu biên theo các bước sau:

• Tiến hành gây tê tại chỗ hoặc gây mê: Tra thuốc tê lên bề mặt nhãn cầu (2 - 3 lần mỗi lần cách nhau từ 1 - 2 phút).
• Cố định hai mi mắt bằng vành mi.
• Bóc tách kết mạc từ rìa giác mạc. Đốt cầm máu củng mạc sát rìa.
• Dùng lưỡi dao để mở giác mạc sát rìa vào tiền phòng khoảng 2mm.
• Dùng kẹp phẫu tích để gắp và cắt mống mắt ngoại vi.
• Rửa sạch các sắc tố mống mắt ở mép phẫu thuật. Dùng spatule gạt cho đồng tử tròn đều và kiểm tra qua kính hiển vi phẫu thuật xem mống mắt đã được cắt hết lớp chưa.
• Kéo kết mạc xuống phủ kín mép phẫu thuật, khâu phục hồi kết mạc.
• Tiêm kháng sinh vào cạnh nhãn cầu và tra mỡ kháng sinh.
• Băng vô trùng quanh mắt.

Sau khi phẫu thuật cắt mống mắt chu biên, bệnh nhân có thể chảy ít máu trong mắt khiến thị lực bị nhìn mờ trong vài ngày đầu. Ngoài ra, một số người bệnh có thể cảm thấy mắt hơi bầm nhẹ hoặc nhiễm trùng. Để xử lý tình trạng này bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc để kiểm soát tình trạng viêm và giúp bệnh nhân thoải mái hơn.

Sau phẫu thuật, người bệnh nên chăm sóc mắt cẩn thận theo các gợi ý sau:

• Thay băng mắt mỗi ngày.
• Tra mắt bằng thuốc kháng sinh, corticoid.
• Nếu thấy đau mắt, có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (như Paracetamol) để giảm bớt sự khó chịu.

Lưu ý: Nếu có sắc tố mống mắt ở diện đồng tử thì chỉ tra thuốc giãn đồng tử nhanh, tuyệt đối không tra Atropine.

Hầu như các ca phẫu thuật cắt mống đều đơn giản và thành công. Các lỗ nhỏ trên mắt sẽ hồi phục hoàn toàn hoặc một phần chỉ trong vài ngày đầu sau điều trị. Nếu bạn có bất cứ dấu hiệu bất thường nào sau khi phẫu thuật, hãy nhanh chóng liên hệ với bác sĩ.