Phải làm gì khi trẻ bị đau xương ống chân?

Bố mẹ thường lo lắng vì trẻ than đau nhức xương. Theo các các bác sỹ, trẻ đau xương thường là biểu hiện của bệnh lý đau nhức xương tăng trưởng, nhưng đôi khi đó cũng là dấu hiệu của một số bệnh nghiêm trọng. Vậy phải làm gì khi trẻ bị đau xương ống chân?

Nguyên nhân phổ biến làm trẻ em bị đau nhức xương khớp là bệnh “đau nhức xương tăng trưởng”, tuy nhiên, đó cũng có thể dấu hiệu của một số bệnh lý nghiêm trọng khác như bệnh viêm khớp tự phát thiếu niên (Juvenile Idiopathic Arthritis- JIA), bệnh Lupus, bệnh Lyme và bệnh bạch cầu.

1.1. Đau nhức xương tăng trưởng

Đau nhức xương tăng trưởng (growing pains) thường xảy ra ở trẻ nhỏ giai đoạn đang phát triển và biến mất ở tuổi thiếu niên. Những cơn đau tăng trưởng thường tự khỏi và không phải là dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng. Một số đặc điểm đặc trưng mà bố mẹ có thể căn cứ để xác định có phải trẻ đau xương tăng trưởng không như:

• Cơn đau chủ yếu xuất hiện ở cơ đùi, bắp chân hoặc phía sau đầu gối và ảnh hưởng cả hai chân;
• Trẻ có thể bị chuột rút hoặc đau nhức ở mức độ từ nhẹ đến nặng;
• Cơn đau không liên tục, trẻ đau nhức chân về đêm và tự khỏi vào buổi sáng;
• Cơn đau kéo dài trong vài ngày và tái lặp sau một thời gian;
• Một số trẻ có thể kèm triệu chứng đau bụng hoặc đau đầu.

Nguyên nhân trẻ em bị đau nhức xương khớp tăng trưởng là do trẻ chạy, nhảy và leo trèo trong khi chơi đùa hằng ngày. Ngoài ra, cơn đau tăng trưởng có thể liên quan đến các yếu tố như mệt mỏi, hội chứng chân không yên, khả năng chịu đau thấp hoặc thiếu hụt vitamin D.

1.2. Bệnh viêm khớp tự phát thiếu niên

Bệnh viêm khớp tự phát thiếu niên (Juvenile Idiopathic Arthritis- JIA) gây đau và sưng ở một hoặc nhiều khớp ở trẻ. Khác với đau nhức xương tăng trưởng, các cơn đau do bệnh viêm khớp tự phát thiếu niên có thể gây ảnh hưởng đến vận động, sức mạnh cơ bắp của trẻ cũng như sự phát triển của xương và dẫn đến các biến chứng không hồi phục, vì thế cần được chẩn đoán và điều trị sớm.

1.3. Bệnh lupus

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống (Systemic lupus erythematosus - SLE) hoặc lupus là một rối loạn hệ thống tự miễn, gây ảnh hưởng hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Một số triệu chứng của bệnh gồm:

• Mệt mỏi liên tục và không hết mặc dù đã nghỉ ngơi;
• Đau, sưng hoặc cứng khớp;
• Phát ban trên da, thường ở trên hoặc xung quanh mũi;
• Sốt;
• Rụng tóc.

Việc chẩn đoán và điều trị sớm giúp cải thiện triển vọng điều trị. Vì thế khi trẻ than đau nhức xương, bố mẹ nên kiểm tra xem trẻ có các triệu chứng kể trên không để đưa trẻ đi khám và điều trị kịp thời.

1.4. Bệnh lyme

Bệnh lyme do bọ ve mang vi khuẩn Borrelia burgdorferi lây truyền sang người qua vết cắn. Các triệu chứng của bệnh bao gồm: phát ban hình tròn xung quanh vết cắn của bọ ve, đôi khi được gọi là phát ban mắt bò; mệt mỏi; sốt hoặc ớn lạnh; đau khớp hoặc cơ; liệt mặt. Tuy nhiên, đôi khi trẻ chỉ có biểu hiện đau khớp. Chẩn đoán sớm bệnh Lyme có ý nghĩa quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nặng vì thế thế bố mẹ nên kiểm tra xem trẻ có bị bọ ve cắn do chơi ngoài trời không?

1.5. Bệnh bạch cầu

Bệnh bạch cầu là một bệnh ung thư máu bắt đầu bên trong tủy xương và là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em. Bệnh bạch cầu thường đau khớp và xương. Tuy nhiên, bệnh có các triệu chứng khác đi kèm tùy theo dạng bệnh bạch cầu như: thiếu máu, dễ chảy máu hoặc bầm tím, nhiễm trùng và sốt tái phát hoặc dai dẳng, đau bụng, sưng hạch bạch huyết, khó thở.

Đối với đau xương tăng trưởng, không có phương pháp điều trị cụ thể nhưng một số biện pháp có thể được áp dụng để giảm bớt cơn đau cho trẻ gồm:

• Tắm nước ấm, đặc biệt là trước khi ngủ giúp giảm đau nhức và thúc đẩy giấc ngủ.
• Xoa bóp nhẹ nhàng vùng bị đau giúp trẻ cảm giác thoải mái hơn.
• Áp dụng các bài tập kéo giãn bắp chân và đùi trong để xoa dịu các cơn đau và ngăn các triệu chứng.
• Chườm ấm cho trẻ bị đau xương ống chân trước khi ngủ, lưu ý không chườm sau khi trẻ đã đi vào giấc ngủ.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol, ibuprofen khi cơn đau khiến trẻ khó chịu, mất ngủ.

Ngoài ra nếu được xác định là đau xương tăng trưởng, cha mẹ cần thay đổi chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, bổ sung canxi kịp thời cho trẻ. Nếu cơn đau dai dẳng, không biến mất vào buổi sáng và đi kèm với bất kỳ triệu chứng khác, bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời, đề phòng nguy cơ trẻ mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác.