Người mới niềng răng nên ăn gì?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ CKII Nguyễn Khánh Nam - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Sau khi niềng răng, do các bộ phận trong miệng tiếp xúc như má, môi, nướu, lưỡi chưa thích ứng kịp với bộ khí cụ "lạ lẫm" mắc cài và dây cung sẽ khiến vướng víu, khó chịu, cộm khi ăn nhai, giao tiếp...

Ngoài ra, một nguyên nhân gây đau nhức khác sau khi niềng răng có thể là do dây cung tác động lực sau gắn mắc cài. Những ngày đầu do chưa quen với lực kéo của dây cung, có thể sẽ bị đau, ê âm ỉ.

Tuy nhiên chỉ sau một vài tuần, khi đã quen dần sẽ thấy đeo mắc cài hoàn toàn bình thường, sẽ không còn cảm thấy đau nữa, việc ăn nhai trở nên thoải mái hơn. Tùy vào cơ địa cũng như độ nhạy cảm của răng, mà có người sau khi niềng răng sẽ thấy hơi đau, ê ở mức độ nhẹ, nhưng cũng có những người niềng răng nhưng không hề trải qua tình trạng đau nhức này.

Sau khi niềng răng, răng và hàm sẽ yếu hơn bình thường rất nhiều do mắc cài và dây cung bác sĩ nha khoa gắn ở răng để co kéo, điều chỉnh răng về vị trí đúng. Vì vậy không chỉ quan tâm việc vệ sinh răng miệng mà việc ăn uống cũng rất cần chú ý để tránh làm tổn thương cũng như gây đau đớn.

Một tuần đầu sau khi niềng răng và khoảng 2,3 ngày sau mỗi lần bác sỹ kiểm tra, xiết răng, răng chịu lực tác động mạnh nên thường sẽ có cảm giác căng tức. Món ăn cho người sau niềng răng tốt nhất nên đảm bảo các yếu tố: mềm, lỏng, ít mảnh vụn và đủ dinh dưỡng. Có thể lựa chọn các thực phẩm, món ăn như sau:

• Các thực phẩm nên được chế biến từ sữa như: phô mai, bơ mềm các loại bánh và sữa, sữa chua...
• Các món ăn làm từ trứng vì trong trứng có Vitamin D rất tốt cho răng miệng.
• Sử dụng các loại bánh mỳ, bánh ngọt xốp mềm không rắc hạt, vừa ngon miệng và bổ dưỡng, lại có lợi cho cơ thể, không lo ảnh hưởng đến quá trình nhai khi mới niềng răng.
• Các thực phẩm xốp, mềm như: Ngũ cốc, các loại mì, cơm nấu chín mềm,
• Thức ăn được nấu, ninh chín, mềm như cháo, súp, bún, phở,...
• Thịt nên được chế biến cẩn thận, mềm, nhỏ như thịt băm viên, thịt hầm, thịt gia cầm và hải sản
• Rau quả, các món luộc, hấp, đậu phụ, các món nghiền như khoai tây...
• Trái cây: táo, chuối, nước ép trái cây, sinh tố, hoa quả
• Có thể dùng thêm các loại kem, sữa, chocolate, các loại bánh như brownies, cookies mềm

Không nên ăn các đồ ăn cứng bởi vì khi dùng những đồ ăn cứng, thì răng và hàm phải vận động mạnh để nghiền nát thức ăn, khi đó không chỉ làm đau răng, hàm mà cấu trúc hàm đang trong quá trình chuyển dịch do sự siết chặt sẽ ảnh hưởng theo hướng ngoài vùng kiểm soát của hàm răng, có thể làm cho khay niềng bị đứt hoặc bung ra.

Đối với các trường hợp đeo niềng, việc ăn uống cần phải thận trọng hơn và hoạt động ăn nhai cũng gặp khó khăn hơn so với bình thường. Do đó, người niềng răng luôn phải có chế độ ăn uống tỉ mỉ, chọn lựa những thực phẩm mềm và tốt cho răng miệng.

Thực hiện ăn uống theo tiêu chí ăn chậm nhai chậm và vệ sinh răng miệng một ngày từ 2 – 3 lần. Có một chế độ ăn tốt sẽ đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, vừa giảm được các bệnh về đường tiêu hóa lại tập được cách ăn uống đảm bảo khoa học đầy đủ dinh dưỡng.

Khi thiếu chất vitamin thì sẽ khiến lợi dễ chảy máu. Đặc biệt nếu niềng răng khi chảy máu sẽ khó lành hơn bình thường.

Ngoài ra cần hạn chế ăn những món ăn quá nóng hoặc quá lạnh.

Đối với những thực phẩm thông thường cung cấp 4 nhóm chất cơ bản: nhóm chất đường bột, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm vitamin và khoáng, bạn cũng cần bổ sung đầy đủ bằng cách chế biến theo những cách thức đa dạng, ưu tiên các dạng thức ăn mềm, dễ nhai nuốt.

Khi răng đã ổn định và đã quen dần với việc đeo niềng răng, không còn cảm giác đau nhức hay khó chịu, thì việc ăn uống cũng “dễ chịu” hơn. Lúc này nên duy trì ăn uống với thực đơn đủ các chất, đặc biệt cần bổ sung protein.

Vì thế, cần có một chế độ dinh dưỡng đầy đủ để cơ thể được bổ sung đủ chất và răng cũng được hấp thụ tốt hơn.

Loại bỏ các món sau ra khỏi thực đơn hằng ngày sẽ giúp bạn nhanh chóng đạt được kết quả sau niềng răng tốt nhất.

Cũng cần lưu ý hạn chế các thực phẩm, đồ ăn dưới đây để tránh làm ảnh hưởng:

• Các loại thức ăn dai và dẻo như bánh nếp, bánh dày, xôi chiên, bánh mỳ có vỏ dai cứng
• Các thực phẩm giòn như bỏng ngô, khoai tây chiên, đồ chiên giòn
• Những thực phẩm cứng, khó nhai, cần nhiều lực như như kẹo, đá viên, xương, sụn,...
• Các món ăn cần phải nhai nhiều như bắp ngô luộc, táo, đùi – cánh gà
• Các món ăn quá nóng như lẩu, canh nóng... hoặc quá lạnh như đá, kem,...