Người lớn bị sốt phát ban, phải làm sao?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Tung Hoành- Khoa Hồi sức - Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Sốt phát ban là do siêu vi HHV6 (Human Herpes 6) hoặc HHV7 (Human Herpes 7) gây ra khiến người bệnh sốt cao và nổi ban đào. Trẻ em là đối tượng nhiễm bệnh chính do hệ miễn dịch chưa phát triển toàn diện. Tuy nhiên những người lớn không có miễn dịch hoặc miễn dịch kém cũng có khả năng lây nhiễm sốt phát ban.

Sốt phát ban do virus gây ra với những triệu chứng đặc trưng như: sốt cao, xuất hiện ban đỏ trên da, mệt mỏi... Bên cạnh virus HHV6 (Human Herpes 6) hoặc HHV7 (Human Herpes 7), những loại virus đường hô hấp gây ra bệnh sởi, rubella...cũng là nguyên nhân có thể gây sốt phát ban.

Trẻ em là đối tượng chính bị sốt phát ban, tuy nhiên người trưởng thành cũng có nguy cơ mắc bệnh nếu tiếp xúc với virus gây bệnh, đặc biệt những người có hệ miễn dịch kém. Khi bị sốt phát ban, người lớn mắc bệnh có thể lây nhiễm cho trẻ nhỏ cũng như những người tiếp xúc. Thông thường, mỗi người sẽ bị sốt phát ban ít nhất một lần trong đời.

Các triệu chứng sốt phát ban ở người lớn thường nhẹ hơn trẻ nhỏ và dễ bị nhầm lẫn với những bệnh truyền nhiễm khác như sởi, sốt xuất huyết, sốt siêu vi... Đặc biệt, thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 1 - 2 tuần, khi có các triệu chứng bên ngoài như sốt cao, đau người, chảy nước mũi, phát ban... thì trước đó nguồn bệnh đã có thể lây lan và phát tán rồi.

Thời gian ủ bệnh sốt phát ban ở người lớn có thể kéo dài đến 2 tuần và kéo dài 6 - 9 tuần khi có triệu chứng. Các triệu chứng của sốt phát ban bao gồm:

• Sốt cao: Người bệnh sốt phát ban có thể bị sốt trên 39 độ C cùng với những biểu hiện khác như sổ mũi, đau đầu, ho, viêm kết mạc...
• Phát ban: Vùng ban giống như các nốt mẩn đỏ trên da có màu hồng nhạt hoặc đốm, có thể nổi cộm hoặc phẳng. Nốt ban xuất hiện nhiều ở ngực, bụng, lưng, cánh tay, chân. mặt... Các nốt ban có thể lặn sau vài tiếng hoặc kéo dài đến vài ngày.
• Sưng hạch: Sốt phát ban ở người lớn có thể làm sưng hạch ở vùng cổ, quai hàm do hệ miễn dịch phản ứng với virus xâm nhập vào cơ thể.
• Các triệu chứng khác: Người bệnh sốt phát ban có thể cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, cơ thể suy nhược, tiêu chảy nhẹ, mất nước, sưng mí mắt, viêm họng, đau tai, ho, sốt cao co giật... Khi có dấu hiệu bệnh chuyển nặng, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Sốt phát ban ở thể nhẹ thường giảm dần sau vài ngày phát ban và không gây ra biến chứng nguy hiểm. Những biểu hiện như hết sốt sau khi phát ban, nội tạng không có dấu hiệu bất ổn, tim phổi bình thường, đại tiểu tiện không bị chảy máu, mủ, huyết áp ổn định... được xem là thể nhẹ, người bệnh không lo sợ biến chứng.

Trong trường hợp sốt phát ban thể nặng, những biến chứng dễ nhận biết nhất bao gồm:

• Sốt cao liên tục, có thể lên đến trên 40 độ C, không đáp ứng thuốc hạ sốt và các phương pháp hạ sốt thông thường.
• Khó thở, thở nhanh, thở mệt nhọc.
• Ngủ nhiều, người lừ đừ, hôn mê sâu.
• Các nốt ban lan rộng.

Ở những người có cơ chế miễn dịch bị tổn hại, ví dụ những người mới ghép tủy xương hoặc nội tạng trong thời gian ngắn có thể gây ra biến chứng nguy hiểm do hệ miễn dịch bất ổn. Người bị suy giảm miễn dịch dễ bị lây nhiễm virus hơn, thời gian điều trị sốt phát ban cũng lâu hơn. Những biến chứng nguy hiểm có thể gặp bao gồm viêm phổi hoặc viêm não.

Khi nhận thấy những biểu hiện sốt phát ban ở người lớn, có thể áp dụng điều trị bệnh bằng những cách sau:

• Hạ sốt bằng cách lau mát, sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
• Đảm bảo cơ thể không bị nhiễm lạnh, giữ gìn vệ sinh cơ thể, đặc biệt trong giai đoạn đang bị nổi ban.
• Hạn chế tiếp xúc nơi đông người để tránh lây truyền bệnh.
• Tăng cường nghỉ ngơi, bổ sung chế độ dinh dưỡng đầy đủ để nhanh chóng hồi phục cơ thể, tăng sức đề kháng.
• Không tự ý sử dụng thuốc tại nhà, đặc biệt với bệnh nhân có tiền sử bệnh trước đó hoặc đã trải qua phẫu thuật cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Người bệnh sốt phát ban có thể làm việc và hoạt động trở lại sau 24h kể từ khi hết sốt và các triệu chứng thuyên giảm.

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp phòng ngừa sốt phát ban ở người lớn và trẻ nhỏ. Cách tốt nhất để bảo vệ cơ thể là tránh tiếp xúc với người bệnh có triệu chứng sốt phát ban cũng nhưng các bệnh hô hấp truyền nhiễm khác; Hạn chế đến nơi đông người khi đang có dịch; Bổ sung dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường sức đề kháng bảo vệ cơ thể... Sốt phát ban ở người lớn thường lành tính, tuy nhiên người bệnh không nên chủ quan, lơ là, cần theo dõi chặt chẽ các triệu chứng bệnh để có phương pháp điều trị phù hợp.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.