Mề đay tự phát mãn tính và chế độ ăn uống - Thực phẩm nên ăn và tránh

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Mề đay tự phát mãn tính (CIU) là thuật ngữ chỉ những người bị nổi mề đay từ 6 tuần trở lên mà không rõ nguyên nhân. Các triệu chứng có thể xuất hiện và biến mất trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Dưới đây là một số chế độ ăn kiêng và thực phẩm có thể giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng mề đay tự phát mãn tính của mình.

Trong khi nhiều người nghĩ rằng nổi mề đay luôn là một phản ứng dị ứng với một loại thực phẩm cụ thể, thì đây không phải là trường hợp của mề đay tự phát mãn tính. Nguyên nhân có thể do tập thể dục, căng thẳng, thời tiết nóng, lạnh, áp lực hoặc nhiều yếu tố khác có thể gây bùng phát. Chúng cũng có thể xuất hiện một cách tự phát, được kích hoạt bởi những gì dường như không rõ ràng.

Mặc dù mề đay tự phát mãn tính không phải là một phản ứng dị ứng, việc điều chỉnh chế độ ăn uống có thể giúp giảm các triệu chứng của người bệnh. Hiện tại, không có nhiều bằng chứng cụ thể về tác động của các chế độ ăn kiêng cụ thể đối với các triệu chứng mề đay tự phát mãn tính. Tuy nhiên, một số thử nghiệm cho thấy thay đổi chế độ ăn uống có thể giúp làm giảm các triệu chứng ở người bệnh.

Chế độ ăn uống kháng histamine

Mức độ cao của histamine có thể đóng một vai trò quan trọng trong mề đay tự phát mãn tính, vì nhiều người mắc bệnh đáp ứng tốt với thuốc kháng histamine. Tuy nhiên, đối với 40% những người không đáp ứng với thuốc kháng histamine, thử một chế độ ăn uống kháng histamine có thể là một bước tiếp theo đáng giá.

Trong một nghiên cứu gần đây, 22 người bị nổi mề đay mãn tính đã hạn chế thực phẩm giàu histamine trong bốn tuần. Có một sự giảm đáng kể có ý nghĩa thống kê về điểm số mức độ nghiêm trọng của bệnh mề đay ở những người tham gia. Các mẫu máu của các bệnh nhân trong cùng một nghiên cứu cho thấy mức độ histamine trong máu của họ cũng đã giảm sau bốn tuần thực hiện chế độ ăn uống kháng histamine.

Thực phẩm ít histamine nên ăn

Các loại thực phẩm sau đây chứa ít histamine và có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của mình:

• Hầu hết các loại rau
• Thịt tươi sống
• Bánh mỳ
• Mỳ ống
• Cơm
• Các sản phẩm từ sữa (trừ pho mát và sữa chua)
• Một số loại cá tươi nhất định, bao gồm cá hồi, cá tuyết và cá hồi

Thực phẩm giàu histamine cần tránh

Bạn có thể cân nhắc tránh các loại thực phẩm chứa nhiều histamine sau đây.

• Phô mai
• Sữa chua
• Thịt bảo quản
• Trái cây như dâu tây và anh đào
• Rau bina, cà chua và cà tím
• Đồ uống có cồn
• Thực phẩm lên men
• Thức ăn nhanh
• Cá đóng hộp, đông lạnh và hun khói, bao gồm cá ngừ, cá cơm và cá mòi
• Gia vị như: bột ớt, quế, đinh hương và giấm

Danh sách này không đầy đủ và lượng histamine từ các nguồn thực phẩm có thể khác nhau.

Một số loại thực phẩm, đồ uống, chất phụ gia và thuốc cũng được cho là hỗ trợ giải phóng histamine hoặc ức chế các enzym cần thiết để phân hủy nó. Một vài ví dụ trong số này bao gồm:

• Trái cây họ cam quýt
• Quả hạch
• Đồ uống có cồn
• Trà
• Lòng trắng trứng
• Phụ gia thực phẩm
• Một số chất bảo quản
• Các loại thuốc như aspirin và thuốc chống viêm không steroid hoặc isoniazid và doxycycline

Chế độ ăn kiêng loại bỏ Pseudoallergen

Ngay cả khi một người xét nghiệm âm tính với dị ứng thực phẩm, có thể họ quá mẫn cảm hoặc không dung nạp với một số loại thực phẩm nhất định. Ăn phải những chất gây dị ứng giả này có thể dẫn đến các phản ứng giống như phản ứng dị ứng thực sự, bao gồm cả phát ban.

Với lưu ý này, một số bác sĩ có thể khuyên những người bị mề đay tự phát mãn tính thử chế độ ăn kiêng loại bỏ dị ứng giả. Một số ví dụ về chất gây dị ứng giả bao gồm:

• Phụ gia thực phẩm
• Histamine
• Các chất tự nhiên trong trái cây, gia vị và rau

Trong một nghiên cứu, khoảng 1 trong 3 bệnh nhân mắc mề đay tự phát mãn tính phản ứng tích cực với chế độ ăn không có giả dị ứng. Tuy nhiên, chưa có bất kỳ thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên nào để đưa ra bằng chứng kết luận về hiệu quả của chế độ ăn uống trên quy mô lớn hơn.

Nếu bạn nghĩ rằng chế độ ăn uống đóng một vai trò trong các triệu chứng mề đay tự phát mãn tính của bạn, hãy nói chuyện với bác sĩ để giúp bạn tìm ra loại thực phẩm nào nên cắt giảm khỏi chế độ ăn một cách an toàn. Khả năng chịu đựng histamine của mỗi người là khác nhau; do đó, điều rất quan trọng là phải cá nhân hóa kế hoạch ăn kiêng.

Bạn cũng có thể thấy hữu ích khi viết nhật ký để theo dõi các triệu chứng sau mỗi bữa ăn. Ghi chép bao gồm các loại thực phẩm cụ thể bạn đã ăn, thời gian bạn ăn và thời gian sau khi các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn hoặc tốt hơn. Chia sẻ những phát hiện của bạn với bác sĩ để bạn có thể cùng nhau lập kế hoạch.

Kết luận

Mọi người phản ứng với các loại thực phẩm khác nhau. Một kiểu ăn kiêng có thể hiệu quả với người khác, nhưng nó có thể không hiệu quả với bạn. Trước khi thử một chế độ ăn kiêng mới, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Họ có thể giúp bạn hiểu những gì cần làm dựa trên hoàn cảnh cá nhân của bạn.

Vẫn chưa có nhiều bằng chứng cho thấy việc áp dụng một số chế độ ăn kiêng nhất định có thể ảnh hưởng đáng kể đến các triệu chứng mề đay tự phát mãn tính của bạn. Tuy nhiên, rủi ro thấp và chi phí thấp khi làm như vậy có thể khiến việc thay đổi chế độ ăn uống trở nên đáng thử.

Tài liệu tham khảo

• Cornillier H và cộng sự. (2019). Ảnh hưởng của chế độ ăn uống trong bệnh mề đay tự phát mãn tính: Một đánh giá có hệ thống. DOI:
  10,2340 / 00015555-3015
• Kohn JB. (2014). Có chế độ ăn kiêng nào cho chứng không dung nạp histamine không? DOI:
  10.1016 / j.jand.2014.09.009
• Magerl M và cộng sự. (2009). Ảnh hưởng của chế độ ăn không chứa pseuodoallergen đối với bệnh mề đay tự phát mãn tính: Một thử nghiệm tiền cứu. DOI:
  10.1111 / j.1398-9995.2009.02130.x