Mang thai quá sớm sau sinh mổ: Nhiều bất lợi cho cả mẹ và bé

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Thành - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Sau khi sinh mổ cơ thể cần một khoảng thời gian hợp lý để vết mổ ở tử cung trong lần mổ trước đó bình phục và sức khỏe của người mẹ cũng được đảm bảo trong lần mang thai kế tiếp.

Thời gian có thai lại sau khi sinh mổ được các bác sĩ khuyến cáo là ít nhất khoảng 2 năm vì những lý do sau:

• Sau khi sinh cơ thể mẹ mất sức, mất máu...cần có thời gian nhất định phục hồi sức khỏe để sẵn sàng cho việc mang thai lần sau.
• Sau khi sinh mổ vết mổ ở tử cung cần có thời gian nhất định để cho sẹo mổ có thể liền tốt, tránh nguy cơ nứt vết mổ ở lần mang thai sau.
• Bé đang bú mẹ: Cần được chăm sóc đầy đủ và được bú mẹ giúp phát triển cơ thể một cách toàn diện nhất.
• Mang thai lại quá sớm mẹ không có đủ thời gian chăm sóc con nhỏ và dưỡng thai cho thật tốt.
• Ngoài ra các vấn đề về kinh tế, gia đình, xã hội như việc vừa phải mang bầu vừa chăm con nhỏ, tìm người gửi con khi sinh đứa thứ hai, chi phí cho các con, lo nghĩ đến công việc... sẽ ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe người mẹ.

2.1 Đối với mẹ

• Nguy cơ bục vết sẹo mổ cũ: Là một tai biến sản khoa nguy hiểm, thường xảy ra ở những phụ nữ đã từng có sẹo mổ ở tử cung như mổ lấy thai hay mổ bóc u xơ tử cung... Hiện tượng bục vết mổ cũ có thể xuất hiện trong quá trình chuyển dạ sinh, nhất là khi cơn co mạnh.
• Đau vết mổ trong quá trình mang thai: Do vết mổ chưa lành hẳn nên có thể gây đau cho mẹ.
• Mẹ không có đủ sức khỏe và thời gian vừa chăm con nhỏ vừa dưỡng thai tốt.
• Tăng nguy cơ rau tiền đạo, rau bám thấp và nếu đẻ mổ nhiều lần nguy cơ rau cài răng lược rất cao. Những trường hợp bất thường về vị trí bám của rau gây nguy cơ chảy máu nặng khi sinh.
• Nguy cơ thai bám vào sẹo mổ cũ: Là một tình trạng rất nguy hiểm, tuy nhiên khá hiếm gặp. Thai có thể bám và làm tổ ngay trên vết mổ cũ, ở giai đoạn sớm gây ra chảy máu nặng và thường phải bỏ thai hoặc có trường hợp bánh rau bám sâu vào cơ tử cung tại vết sẹo mổ cũ, khi đó các gai rau sẽ ăn sâu vào cơ tử cung gây tình trạng cài răng lược thậm chí xuyên thủng tử cung gây chảy máu có nguy cơ dẫn đến tử vong.

2.2 Đối với thai nhi

• Trẻ có nguy cơ sinh non rất cao: Trẻ phát triển chưa đầy đủ gây nhiều nguy cơ bệnh cho trẻ sau này.
• Nếu có tình trạng nhau tiền đạo cài răng lược nguy cơ: Thai non tháng, kém phát triển, thiếu máu, tỉ lệ tử vong sơ sinh cao.

Ngoài ra đối với bé còn đang bú mẹ nguy cơ mất nguồn sữa mẹ, có thể không được chăm sóc đầy đủ.

Có thai lại sau sinh mổ quá sớm nhiều bà mẹ vội vàng đi bỏ con, mặc dù muốn giữ bé để sinh, tuy nhiên nếu thai phát triển bình thường và mẹ muốn giữ để sinh thì hoàn toàn có thể giữ thai.

Việc xảy ra những nguy cơ cho mẹ và bé không phải thai phụ nào cũng bị khi có thai lại sớm. Nhưng chắc chắn việc có thai lại quá sớm sau sinh mổ thì mẹ và bé sẽ đối mặt với một thai kỳ có nhiều nguy cơ nguy hiểm cho mẹ và bé hơn.

Người mẹ cũng nên chú ý việc tự ý thực hiện những thủ thuật trong đó có nạo phá thai khi vết sẹo mổ còn mới cũng rất nguy hiểm.

Nếu nhỡ có thai lại quá sớm sau khi sinh mổ thì cũng không nên quá lo lắng mà nên thực hiện những điều dưới đây:

• Nên khám sớm ngay khi phát hiện có thai, giúp đánh giá sớm nguy cơ cho người mẹ và bé.
• Thực hiện khám và theo dõi thai kỳ tại cơ sở y tế có chuyên môn cao, có đầy đủ trang thiết bị y tế để xử lý kịp thời khi có bất kỳ bất thường nào phát sinh trong thai kỳ.
• Nếu thai nhi còn nhỏ < 10 tuần tuổi nếu phát triển bình thường cân nhắc giữ thai hay bỏ tùy thuộc vào nhu cầu của sản phụ.
• Nếu thai > 12 tuần tuổi thì nên giữ thai vì việc thực hiện thủ thuật phá thai trên những người có sẹo mổ cũ cũng rất nguy hiểm.
• Nên đi khám định đều đặn để theo dõi tình trạng vết mổ cũ và sự phát triển của con, sớm phát hiện dấu hiệu nguy cơ để kịp thời can thiệp, tránh diễn biến xấu nhất có thể xảy ra.
• Trong suốt thai kỳ, nhất là 3 tháng cuối nguy cơ nứt vết mổ cao nhất. Mẹ nên chú ý theo dõi thường xuyên hơn và chú ý những dấu hiệu nguy hiểm.
• Nên chủ động mổ khi tuổi thai sang tuần thứ 39 để tránh những biến chứng xấu.

Sau khi sinh mổ, vợ chồng nên có những biện pháp tránh thai phù hợp tránh trường hợp mang thai lại quá sớm gây ra nhiều nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng mẹ và con. Tuy nhiên nếu nhỡ mang thai sau sinh mổ quá sớm cũng đừng quá lo lắng nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và tư vấn cụ thể.