Mục lục
Ăn dặm là một bước ngoặt lớn trong quá trình phát triển của con, do đó các bậc phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến trẻ để giúp con vượt qua tốt giai đoạn này. Lúc này, tuy sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng và thiết yếu cho dành cho bé nhưng ở giai đoạn này đã không còn đủ cho trẻ phát triển toàn diện nhất. Vậy phụ huynh cần lựa chọn gia vị cho trẻ ăn dặm như thế nào và bột ăn dặm có nên thêm muối hay không?
1. Giai đoạn ăn dặm là gì?
Giai đoạn ăn dặm là thời kỳ bé chuyển từ chế độ ăn hoàn toàn bằng sữa mẹ sang việc làm quen với các dạng thức ăn đặc hơn như bột, cháo, cơm... Thời điểm thích hợp nhất để bắt đầu cho trẻ ăn dặm là khi trẻ tròn 6 tháng tuổi, lúc này trẻ đã có đủ khả năng hoạt động miệng lưỡi để thể nuốt được các dạng thức ăn đặc hơn.
Giai đoạn ăn dặm là một quá trình thú vị, tuy nhiên không kém phần khó khăn đối với cả trẻ cũng như với các bậc phụ huynh. Bố mẹ cần chuyển tiếp dẫn dần từ chế độ ăn dạng lỏng, sang dạng sệt rồi đến lợn cợn, cuối cùng là dạng miếng lớn. Quá trình chuyển tiếp này không được diễn ra quá vội vã, cần phải thực hiện từ từ để bé làm quen và thích ứng tốt nhất.
2. Các loại thực phẩm dùng cho bé tập ăn dặm
Các loại thực phẩm cho bé ăn dặm cần phải giàu dinh dưỡng để trẻ có thể tiếp tục phát triển. Ở thời điểm 6 tháng tuổi, hệ tiêu hoá của trẻ đã đủ sức để tiêu hoá hầu hết các loại thức ăn khi bố mẹ chế biến đúng cách. Tuy nhiên, nếu thực phẩm ăn dặm không được chọn lựa kỹ, trẻ không nhận được đủ các chất dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu phát triển có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu vi chất, còi xương do thiếu calci, thiếu máu do thiếu sắt...
Mặt khác, quá trình ăn dặm không chỉ cần đảm bảo tính đa dạng và đủ chất của các loại thực phẩm mà còn cần chú ý đến việc sử dụng gia vị cho bé ăn dặm 6 tháng tuổi một cách hợp lý. Chế độ ăn dặm thiếu hoặc thừa muối sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ, đặc biệt là khi trẻ đang làm quen với các loại thực phẩm mới.
3. Thức ăn, bột ăn dặm có nên thêm muối hay không?
Natri và Clo có trong muối (NaCl) là hai nguyên tố vô cùng quan trọng trong việc cân bằng thể dịch trong cơ thể. Hai nguyên tố này cũng ảnh hưởng đến sự tồn tại và hoạt động bình thường của tất cả các tế bào, các cơ quan, bộ phận trong cơ thể, vì vậy trong tất cả các giai đoạn phát triển của trẻ đều cần đến “muối”. Tuy nhiên, tùy thuộc từng giai đoạn mà lượng muối cơ thể cần sẽ khác nhau, theo đó nhu cầu về natri (muối) cho trẻ được khuyến nghị như sau:
Nhóm tuổi của trẻ | Lượng natri (mg/ngày) | Lượng muối (g/ngày) |
0-5 tháng tuổi | 100 | 0,3 |
6-11 tháng tuổi | 600 | 1,5 |
1-2 tuổi | < 900 | 2,3 |
Thêm gia vị cho trẻ ăn dặm đối với độ tuổi dưới 1 tuổi sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với thận của bé, do ở độ tuổi này chức năng thận của trẻ vẫn rất non nớt. Ngoài ra việc nêm muối có thể tạo ra thói quen ăn mặn khi trẻ lớn lên, tăng nguy cơ mắc tăng huyết áp, bệnh lý tim mạch trong tương lai. Trẻ dưới 1 tuổi ăn quá mặn còn có thể làm tổn thương não bộ.
Do đó, bố mẹ không nên thêm gia vị cho bé ăn dặm 6 tháng tuổi đến 1 tuổi, đặc biệt không nên cho muối do trong một số thực phẩm như sữa, trứng, thịt, rau tươi... đã cung cấp đủ lượng natri cho trẻ trong độ tuổi từ 6 - 12 tháng tuổi. Ví dụ 1 chén cháo thịt và bí đỏ không gia vị (100ml) sẽ cung cấp cho trẻ 5,55mg natri, bên cạnh đó natri còn có mặt trong sữa mẹ hoặc sữa công thức.
Đối với việc thêm đường như một loại gia vị cho trẻ ăn dặm sẽ hình thành thói quen ăn nhiều đường ở trẻ về sau. Bột ngọt (mì chính), bột canh, bột nêm là những loại gia vị chứa nhiều muối glutamate, đây là chất có thể gây ra tác dụng ức chế thần kinh, co giật, nhức đầu... và nhiều ảnh hưởng nguy hiểm khác khi bố mẹ cho trẻ ăn quá sớm.
Bố mẹ không nên cho bé làm quen với vị cay quá sớm, gây khó chịu cho vị giác và hệ tiêu hóa của trẻ. Thêm gia vị vào thức ăn cho bé làm quen chỉ nên thực hiện khi trẻ lớn hơn 1 tuổi, việc thêm gia vị có tính cay nóng cho bé dưới 1 tuổi là điều cần tránh tuyệt đối.
Tuy nhiên, dầu ăn lại là một loại gia vị cho trẻ ăn dặm cần thiết và an toàn, bố mẹ nên dùng dầu ăn khi nấu các món ăn dặm cho con. Theo đó, cha mẹ cũng cần lưu ý chỉ dùng dầu ăn từ thực vật dành riêng cho trẻ dưới 1 tuổi, dùng 1/2 – 1 muỗng cà phê dầu cho mỗi khẩu phần và dùng không quá 4 ngày/ tuần.
Tóm lại, bố mẹ không nên thêm gia vị cho trẻ ăn dặm trong giai đoạn từ 6 tháng - 1 tuổi như muối, đường, bột ngọt hoặc bột nêm do những loại gia vị này có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và sự phát triển của bé.
4. Lưu ý khi cho trẻ làm quen với các loại gia vị
Bên cạnh việc lựa chọn gia vị cho trẻ ăn dặm phù hợp với độ tuổi và đảm bảo an toàn, bố mẹ cũng thường quan tâm đến việc giúp con làm quen với gia vị ăn dặm trong giai đoạn lớn hơn (trên 1 tuổi). Sau đây là những điều bố mẹ cần lưu ý khi chọn gia vị cho trẻ ăn dặm:
- Chọn gia vị sạch, nấu chín tất cả gia vị giúp tránh được nguy cơ nhiễm khuẩn tiêu hóa trong quá trình trẻ tập ăn dặm;
- Tình trạng dị ứng với gia vị hiếm xảy ra, tuy nhiên để chắc chắn hơn, bố mẹ nên cho con ăn riêng lẻ từng gia vị, sau đó quan sát biểu hiện của trẻ trong vài ngày trước khi đổi cho bé thử loại gia vị khác;
- Khi trẻ lớn hơn, bố mẹ có thể kết hợp nhiều loại gia vị trong một món ăn giúp vị giác của trẻ khám phá thêm nhiều hương vị và ăn ngon miệng hơn;
- Nếu trẻ không thích một gia vị nào đó trong lần thử đầu tiên, bố mẹ vẫn nên cho con thử lại sau vài ngày để trẻ làm quen dần dần và thích ăn hơn;
Ngoài ra, bố mẹ cần sáng tạo khi chế biến các món ăn dặm cùng với các loại gia vị an toàn, đừng ngại cho trẻ khám phá nhiều hương vị khác nhau, giúp trẻ nâng cao khẩu vị và nhận được nhiều dinh dưỡng hơn từ chế độ ăn dặm khoa học.
Hệ tiêu hóa của trẻ khá nhạy cảm, để bé phát triển toàn diện, các bậc phụ huynh cần quan tâm, tìm hiểu về chế độ ăn dặm và hệ tiêu hóa của trẻ để vừa hấp thu dinh dưỡng, vừa đảm bảo sức khỏe tốt. Nếu trẻ nhỏ gặp các vấn đề liên quan tới hệ tiêu hóa, cha mẹ không nên chủ quan hãy theo dõi cẩn thận và đưa con tới cơ sở y tế uy tín và gần nhất để thăm khám kịp thời. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng đừng quên bổ sung các vi chất cần thiết như: Selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... Đặc biệt là loại kẽm sinh học để cải thiện vị giác, giúp trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.
- Trẻ ăn dặm bao nhiêu là đủ?
- Có nên dùng hành tây cho bé ăn dặm?
- Dinh dưỡng cho trẻ bị đi ngoài phân sống