Kết quả chụp Xquang vòi trứng nói lên điều gì?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Anh Việt - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Chụp X- quang tử cung và vòi trứng là thủ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng để khảo sát sự lưu thông của vòi trứng. Thủ thuật này được chỉ định trong nhiều trường hợp nhằm đánh giá nguyên nhân vô sinh. Vậy kết quả chụp X- quang vòi trứng nói lên điều gì?

Chụp X-quang tử cung vòi trứng tên tiếng Anh là Hysterosalpingography - HSG là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh được tiến hành nhằm mục đích quan sát bên trong tử cung và các ống dẫn trứng. Thủ thuật này đòi hỏi phải bơm thuốc cản quang vào buồng tử cung thông qua âm đạo và cổ tử cung. Sau đó tiến hành chụp X- quang thu được hình ảnh, bác sĩ có thể quan sát và phát hiện được các tình trạng như các ống dẫn trứng có bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn hay không, hình dạng và kích thước bên trong của tử cung có bình thường hay không, dính buồng tử cung, giãn vòi trứng... hay các bệnh lý về u xơ, niêm mạc, polyp tử cung. Từ đó đưa ra được chẩn đoán chính xác và đem lại hiệu quả đặc biệt trong quá trình điều trị vô sinh.

Ngoài ra chụp HSG cũng được tiến hành sau khi thực hiện thắt ống dẫn trứng vài tháng, nhằm đảm bảo các ống dẫn trứng đã được đóng hoàn toàn.

Tuy nhiên, kỹ thuật này chỉ được chỉ định hạn chế và khi thực sự cần thiết bởi đây là một thủ thật có xâm lấn do đó có thể gây ra những tác hại không mong muốn cho tử cung và vòi trứng.

Cần lưu ý rằng khảo sát HSG chỉ giúp quan sát được bên trong tử cung và các ống dẫn trứng. Để đánh giá các bất thường ở buồng trứng, thành tử cung và các cấu trúc khác ở vùng chậu thì cần phải khảo sát siêu âm hoặc chụp Cộng hưởng từ.

Chụp X- quang vòi trứng giúp chẩn đoán 1 số bệnh lý như:

• Phát hiện các vấn đề liên quan đến dị dạng sinh dục như: bất thường về hình dạng, kích thước tử cung: tử cung đôi, tử cung có vách ngăn, tử cung 2 sừng, lạc nội mạc tử cung,...
• Chẩn đoán bên trong tử cung như dính buồng, u xơ tử cung, polyp buồng tử cung,...
• Kiểm tra tình trạng tắc nghẽn ống dẫn trứng ở những phụ nữ hiếm muộn đánh giá tắc hoàn toàn hay tắc một phần, giãn vòi, hẹp eo vòng tử cung,...
• Kiểm tra, đánh giá xem việc ống dẫn trứng đã được thắt hoàn toàn hay chưa trong triệt sản ở nữ.

Chỉ định:

• Tìm nguyên nhân vô sinh ở nữ. Kiểm tra, đánh giá, nghi ngờ vô sinh nguyên phát và thứ phát do tắc nghẽn vòi trứng gây ra.
• Kiểm tra và đánh giá dụng cụ ngừa thai trong tử cung.
• Các vấn đề bất thường bên trong và ngoài buồng tử cung, ví dụ như khối u.

Chống chỉ định:

• Đang mang thai do ảnh hưởng của tia X
• Nhiễm trùng vùng chậu. Không nên thực hiện thủ thuật này nếu bệnh nhân đang trong tình trạng bị viêm nhiễm. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc điều trị triệt để viêm nhiễm vùng chậu trước khi thực hiện thủ thuật.
• Chảy máu nhiều ở tử cung tại thời điểm thực hiện thủ thuật.
• Người có tiền sử dị ứng, phản vệ với thuốc cản quang.

• Trước khi chụp cần làm một số thủ thuật như: khám phụ khoa, xét nghiệm chlamydia, soi tươi dịch âm đạo, xét nghiệm máu, siêu âm ổ bụng
• Thời điểm tốt để chụp HSG là sau sạch kinh từ 3 - 7 ngày.
• Trước khi chụp HSG từ 5 - 8 ngày không chụp ống tiêu hóa có sử dụng thuốc cản quang.
• Trước khi chụp khoảng 2 ngày, làm vệ sinh âm đạo với thuốc sát khuẩn và dùng thuốc kháng sinh dự phòng nếu có chỉ định của bác sĩ
• Kiêng quan hệ vài ngày trước khi chụp tử cung vòi trứng.
• Sau khi hoàn tất chụp tử cung vòi trứng, người bệnh sẽ được yêu cầu ở lại bệnh viện từ 30 - 45 phút để theo dõi. Trường hợp có dấu hiệu bất thường thì bệnh nhân phải báo ngay với bác sĩ để có những biện pháp xử lý kịp thời.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng sau khi thực hiện chụp X- quang vòi trứng như:

• Chảy máu ít ở âm đạo.
• Co thắt
• Cảm thấy chóng mặt, ngất xỉu hoặc khó chịu ở bụng.
• Dịch âm đạo có mùi hôi
• Nôn ói
• Ngất xỉu
• Đau bụng hoặc co thắt dữ dội
• Sốt hoặc ớn lạnh.