Kẽm tương tác với các hormon quan trọng giúp tăng trưởng xương, chiều cao

Như đã biết, kẽm là khoáng chất quan trọng với cơ thể của chúng ta. Kẽm tham gia cấu tạo các enzyme – chất xúc tác cho nhiều phản ứng trong cơ thể. Kẽm giúp tăng hấp thu, tăng tổng hợp protein, tham gia vào quá trình phân chia tế bào, tăng cảm giác ngon miệng...

Đối với trẻ em, thiếu kẽm có thể làm chậm phát triển chiều cao, rối loạn phát triển xương, khiến cho trẻ chậm dậy thì, gây biếng ăn do rối loạn vị giác.... Tình trạng này nếu kéo dài sẽ khiến trẻ suy dinh dưỡng, lâu dần sẽ ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển.

Ngoài ra, kẽm cũng tưởng tác với những hormone quan trọng tham gia vào quá trình tăng trưởng của xương – yếu tố thiết yếu giúp trẻ tăng chiều cao. Bên cạnh đó, kẽm có thể làm tăng hiệu quả của vitamin D lên chuyển hóa xương thông qua việc kích thích tổng hợp ADN trong tế bào xương.

Nhắc đến xương, chiều cao, nhiều người trong chúng ta chỉ nghĩ đến Canxi hay Collagen type II mà không biết rằng kẽm cũng là một thành phần quan trọng trong cấu tạo xương. Việc các bậc cha mẹ bổ sung đủ Canxi nhưng không chú ý đến kẽm, trẻ có thể bị thấp còi, chiều cao phát triển hạn chế.

Bổ sung kẽm giúp tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể, tăng cảm giác ngon miệng, giúp trẻ ăn nhiều hơn, cơ thể được bổ sung dinh dưỡng đa dạng, vừa có lợi cho sức khỏe vừa cải thiện chiều cao nhanh chóng. Thiếu kẽm, quá trình phân chia tế bào khó xảy ra, từ đó gây ức chế tăng trưởng chiều cao đồng thời tác động xấu đến sức khỏe.

Kẽm tham gia kích hoạt aminoacyl ‐ tRNA synthetase trong tế bào tạo xương và quá trình tổng hợp protein tế bào, ức chế quá trình hủy xương. Nhờ vậy, kẽm không những bảo tồn khối lượng xương hiệu quả mà còn giúp làm tăng mật độ xương, giúp xương chắc khỏe.

Để bổ sung kẽm tăng chiều cao cho trẻ, các bậc cha mẹ cần cho trẻ uống kẽm khi còn đói, tránh gây rối loạn tiêu hóa. Không nên sử dụng kẽm chung với các khoáng chất như canxi, sắt và magie và nên bổ sung kẽm cách xa thời gian sử dụng các loại vitamin khác.

Kẽm tham gia vào cấu tạo nên thành phần của trên 300 enzym của cơ thể. Là chất xúc tác không thể thiếu được của ARN – polymerase, có vai trò quan trọng trong quá trình nhân đôi ADN và tổng hợp protein. Do đó kẽm tương tác với các hormone tăng trưởng ở trẻ bằng cách tăng phân chia tế bào, thúc đẩy sự tăng trưởng. Vì vậy nếu thiếu kẽm, sự phân chia tế bào sẽ khó xảy ra bình thường nên ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, gây ra tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi.

Ngoài ra, kẽm còn tham gia vào quá trình sinh tổng hợp và điều hòa chức năng của trục hormone dưới đồi như: GH (Growth hormone), IGF-I (Insulin-like growth factor 1-Yếu tố tăng trưởng giống insulin 1) là những hormone tăng trưởng ở trẻ. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy kẽm có vai trò thúc đẩy tăng trưởng chiều cao của trẻ thông qua IGF-I.

Đối với miễn dịch, kẽm còn giúp phát triển và duy trì hoạt động hiệu quả của hệ thống miễn dịch, cần thiết cho việc bảo vệ cơ thể trước bệnh tật, làm vết thương mau lành. Thiếu kẽm làm giảm phát triển và chức năng của hầu hết các tế bào miễn dịch, bao gồm cả tế bào T, tế bào B và đại thực bào. Trên chuột bị thiếu kẽm còn thấy thiểu sản lách, tuyến ức và giảm sản xuất các globulin miễn dịch, bao gồm cả IgA, IgM và IgG.

Hiện tượng hoạt hóa đại thực bào và hiện tượng thực bào bị suy giảm cũng được nhận thấy ở cả súc vật thí nghiệm và trẻ em bị thiếu kẽm. Do đó thiếu kẽm làm tổn thương chức năng miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, từ đó làm giảm tăng trưởng, phát triển của trẻ, làm tăng nguy cơ bị suy dinh dưỡng và tử vong ở trẻ.

Ngoài kẽm, còn rất nhiều vi chất dinh dưỡng quan trọng có thể giúp trẻ phát triển chiều cao, bao gồm:

• Vitamin A, iốt, sắt

Vitamin A là một vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho thị giác, sự biệt hóa về tế bào, chức năng của hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình tạo tế bào xương. Trong khi đó, iốt là nguyên tố vi lượng thiết yếu nhằm ngăn ngừa bệnh bướu cổ và bệnh chậm phát triển trí não. Trong giai đoạn phát triển, cơ thể sẽ phải phụ thuộc nhiều vào sắt. Sắt giúp vận chuyển oxy tới các tế bào cơ thể... Những thực phẩm giàu sắt có thể kể đến là thịt đỏ, hải sản, đậu đỗ, rau màu xanh đậm và thực phẩm nhằm tăng cường chất sắt.

• Canxi

Thức ăn giàu canxi có thể kể đến như sữa, phô mai, các sản phẩm từ sữa, rau có màu xanh thẫm, sản phẩm từ đậu tương, cá... Gần đây trên thị trường xuất hiện nhiều loại thực phẩm tăng cường canxi khác như bánh mì, bánh bích quy, nước cam, ngũ cốc ăn liền.... Canxi có thể coi là nguyên tố vi lượng quan trọng nhất trong sự phát triển xương và tăng chiều cao của trẻ. Nhu cầu canxi mỗi ngày đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi là 300 mg, 6 - 11 tháng tuổi là 400 mg, 1 - 2 tuổi là 500 mg, 3 - 5 tuổi là 600 mg. Phụ nữ có thai và cho con bú có nhu cầu canxi cao nhất đó là 1.200 mg và 1.300 mg.

Trẻ từ 3 đến 5 tuổi mỗi ngày nên sử dụng 4 đơn vị ăn sữa và chế phẩm sữa. Một đơn vị có chứa 100 mg canxi có trong một miếng phô mai (15g phô mai) và 100ml sữa chua (một hộp sữa chua), 200ml sữa dạng lỏng (2 ly sữa nhỏ).

• Vitamin D

Trên thực tế, trong tự nhiên có rất ít thực phẩm chứa nhiều vitamin D. Một số loại dầu gan cá, nhất là các loại cá béo, gan và chất béo của động vật có vú ở biển, trứng gà được nuôi, chứa vitamin D. Trong 100g cá chép có chứa 24,7 mcg vitamin D, 100g cá hồi chứa 10,88 mcg vitamin D, lòng đỏ trứng gà có 2,88 mcg trên 100 g.

Vitamin D giúp cho cơ thể tăng cường hấp thu canxi, làm xương chắc khỏe và tăng trưởng tốt. Do đó, trẻ cần tăng cường vận động ngoài trời và bổ sung những loại thực phẩm giàu vitamin D và canxi.

Ngoài tác dụng tăng trưởng chiều cao, các vi chất dinh dưỡng này còn làm tăng cường miễn dịch đối với trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi.

Bên cạnh việc bổ sung các vi chất, việc ngủ đủ giấc và duy trì vận động thường xuyên cũng hết sức cần thiết trong, góp phần chuyển đổi chất trong cơ thể và giúp tăng cường chiều cao cho trẻ.

Giấc ngủ của trẻ cần được đảm bảo như sau:

• Đối với trẻ trong giai đoạn từ sơ sinh đến 3 tháng tuổi cần ngủ đủ từ 14 - 17 giờ mỗi ngày;
• Trẻ sơ sinh từ 3 - 11 tháng tuổi cần ngủ đủ 12-17 giờ;
• Trẻ mới biết đi 1 - 2 tuổi cần ngủ đủ 11 - 14 giờ mỗi ngày;
• Trẻ nhỏ từ 3 - 5 tuổi cần ngủ 10 - 13 giờ mỗi ngày;
• Trẻ em từ 6 - 13 tuổi cần ngủ đủ 9 – 11 giờ mỗi ngày;
• Thanh thiếu niên từ 14 đến 17 tuổi cần được ngủ từ tám đến 10 giờ mỗi ngày;
• Người lớn từ 18 - 64 tuổi cần ngủ từ 7 đến 9 giờ;
• Người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên cần ngủ đủ 7 đến 8 giờ mỗi ngày.

Trẻ em ở trường nên có ít nhất một giờ tập thể dục hoặc hoạt động thể thao mỗi ngày. Tập thể dục ở tuổi trưởng thành cũng sẽ có lợi ích của nó. Ngoài việc giúp duy trì được sức khỏe tổng thể, nó cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Tình trạng này xảy ra khi xương càng trở nên yếu hoặc giòn, dẫn đến mất mật độ xương. Điều này có thể khiến cho chiều cao giảm xuống. Để giảm thiểu rủi ro, hãy thử đi bộ, chơi tennis hoặc hãy tập yoga vài lần một tuần.

Tóm lại, kẽm tác động lên chiều cao của trẻ theo nhiều hướng, như tăng cảm giác ngon miệng giúp trẻ ăn nhiều, bổ sung nhiều chất dinh dưỡng đa dạng để phát triển thể chất, kẽm tham gia vào quá trình sinh tổng hợp và điều hòa chức năng của trục hormone dưới đồi, chẳng hạn như GH (Growth hormone), IGF-I là những hormone tăng trưởng và kích thích tăng trưởng chiều cao ở trẻ.

Ngoài kẽm, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,... giúp con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.