Hội chứng ruột kích thích và buồn nôn: Nguyên nhân vì sao?

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Hội chứng ruột kích thích là một tình trạng mãn tính không do viêm, nó chỉ ảnh hưởng đến ruột kết và cũng không phá hủy các mô của người bệnh. Buồn nôn có liên quan đến hội chứng ruột kích thích. Các triệu chứng có thể đến và biến mất. Bạn có thể quản lý hội chứng ruột kích thích buồn nôn bằng việc kết hợp các phương pháp điều trị y tế và thay đổi lối sống suốt đời.

Hội chứng ruột kích thích không có một nguyên nhân duy nhất. Các yếu tố chính bao gồm:

• Co bóp ruột mạnh
• Bệnh đường tiêu hóa cấp tính
• Bất thường trong hệ tiêu hóa
• Tín hiệu bất thường giữa ruột và não của bạn

Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích, nhưng nhiều người vẫn quan tâm hơn đến các triệu chứng thường làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của họ. Không có nguyên nhân duy nhất gây ra chứng buồn nôn liên quan đến hội chứng ruột kích thích, nhưng nó vẫn phổ biến ở những người bị hội chứng ruột kích thích.

Biểu hiện hội chứng ruột kích thích buồn nôn thường liên quan đến các triệu chứng phổ biến khác như đầy bụng, đau bụng và chướng bụng sau khi ăn. Tuy nhiên, hội chứng ruột kích thích buồn nôn có thể xảy ra thường xuyên nhất sau khi ăn một số loại thực phẩm kích hoạt các triệu chứng của bạn.

Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị các triệu chứng hội chứng ruột kích thích như lubiprostone, cũng có thể làm tăng nguy cơ buồn nôn. Các loại thuốc khác không liên quan đến hội chứng ruột kích thích có thể gây buồn nôn bao gồm:

• Thuốc kháng sinh
• Thuốc chống trầm cảm
• Aspirin
• Ma tuý
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen
• thuốc tránh thai

Mặc dù buồn nôn có thể xảy ra với hội chứng ruột kích thích, bác sĩ có thể xem xét các nguyên nhân khác nếu bạn không xuất hiện bất kỳ triệu chứng hội chứng ruột kích thích thông thường nào. Cảm giác buồn nôn của bạn có thể liên quan đến các tình trạng khác, như:

• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
• Ợ chua
• Chứng đau nửa đầu
• Chứng khó tiêu chức năng

Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị giảm cân đột ngột và chảy máu trực tràng. Đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như ung thư ruột kết. Bạn cũng nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu:

• Sốt cao
• Đau ngực
• Mờ mắt
• Ngất xỉu

Ngoài buồn nôn liên quan đến hội chứng ruột kích thích, bạn cũng có thể chán ăn và ợ hơi nhiều. Các triệu chứng hội chứng ruột kích thích khác bao gồm:

• Đau bụng
• Đầy hơi
• Táo bón
• Chuột rút
• Bệnh tiêu chảy

Bản thân cảm giác buồn nôn thường gặp nhất là viêm dạ dày ruột do virus. Nếu bạn chỉ cảm thấy buồn nôn tạm thời, đó có thể là một dấu hiệu của bệnh khác ngoài hội chứng ruột kích thích.

Thuốc kê đơn chỉ dành cho hội chứng ruột kích thích bao gồm alosetron và lubiprostone. Alosetron giúp điều chỉnh sự co bóp của ruột kết và làm chậm quá trình tiêu hóa. Alosetron chỉ được khuyến cáo cho những phụ nữ đã thử các loại thuốc khác không thành công.

Lubiprostone hoạt động bằng cách tiết ra chất lỏng ở những bệnh nhân hội chứng ruột kích thích thể táo bón mãn tính. Nó cũng chỉ được khuyến khích cho phụ nữ, nhưng một trong những tác dụng phụ là buồn nôn.

Đôi khi các phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích sẽ không giúp giảm bớt tất cả các triệu chứng liên quan. Có thể hữu ích nếu trực tiếp điều trị một số vấn đề khó chịu nhất. Khi cảm giác buồn nôn không biến mất, bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc chống buồn nôn như prochlorperazine.

Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống cũng có thể ngăn ngừa các triệu chứng hội chứng ruột kích thích buồn nôn.

• Quản lý căng thẳng: Khi quá căng thẳng, bạn có thể gặp các triệu chứng thường xuyên hơn hoặc trầm trọng hơn. Lo lắng hoặc căng thẳng có thể gây buồn nôn ở những người không bị hội chứng ruột kích thích. Do đó, bị hội chứng ruột kích thích có thể làm tăng nguy cơ này nhiều hơn. Giảm bớt căng thẳng có thể giúp hạn chế các triệu chứng hội chứng ruột kích thích của bạn.
• Thức ăn: Một số loại thực phẩm như rượu, sữa, cafein, đậu, chất béo, bông cải xanh có thể tác động trầm trọng các triệu chứng của bạn. Loại bỏ thực phẩm gây ra khí có thể giúp giảm bớt cảm giác buồn nôn thường xuyên.
• Sử dụng các loại thảo mộc: Các loại thảo mộc và chất bổ sung có thể tương tác với thuốc kê đơn, từ đó làm trầm trọng thêm triệu chứng của bạn. Các loại thảo mộc như gừng, tinh dầu bạc hà có thể giúp ích cho hội chứng ruột kích thích buồn nôn của bạn

Tóm lại, hội chứng ruột kích thích buồn nôn có thể thuyên giảm thông qua việc sử dụng thuốc cũng như thay đổi lối sống. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải thảo luận với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa trước khi áp dụng các biện pháp đó. Hãy tái khám bác sĩ nếu hội chứng ruột kích thích buồn nôn không cải thiện và trầm trọng hơn.

Tài liệu tham khảo:

• Chan L. (2018). Nausea and hội chứng ruột kích thích . aboutibs.org/site/signs-symptoms/nausea
• hội chứng ruột kích thích treatment options. (2017). aboutibs.org/treatment-main.html
• Irritable bowel syndrome: In depth. (2015). nccih.nih.gov/health/digestive/IrritableBowelSyndrome.htm
• Mayo Clinic Staff. (2018). Irritable bowel syndrome. mayoclinic.org/diseases-conditions/irritable-bowel-syndrome/basics/definition/con-20024578
• Mayo Clinic Staff. (2018). Nausea and vomiting. mayoclinic.org/symptoms/nausea/basics/definition/sym-20050736