Hiểu về báo cáo kết quả giải phẫu các bệnh tuyến tiền liệt lành tính

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Khánh - Bác sĩ Giải phẫu bệnh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Khi tuyến tiền liệt sinh thiết, mẫu bệnh phẩm được nghiên cứu dưới kính hiển vi bởi một bác sĩ giải phẫu bệnh. Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ gửi cho bác sĩ của bạn kết quả chẩn đoán. Thông tin trong kết quả giải phẫu bệnh sẽ giúp bác sĩ đưa ra các kế hoạch chăm sóc tốt. Các câu hỏi và các câu trả lời dưới đây có thể giúp bạn hiểu được ngôn ngữ y khoa mà bạn thường thấy trong kết quả giải phẫu bệnh sinh thiết tuyến tiền liệt của mình.

Loại sinh thiết tuyến tiền liệt phổ biến nhất là sinh thiết lõi. Đối với thủ thuật này, bác sĩ sẽ đưa một cây kim mỏng, rỗng vào tuyến tiền liệt. Khi kim được rút ra, sẽ lấy một mảnh mô tuyến tiền liệt hình trụ được gọi là “lõi”. Điều này thường được lặp lại vài lần để lấy các mẫu mô ở các vùng khác nhau của tuyến tiền liệt.

Kết quả giải phẫu bệnh của bạn sẽ liệt kê mỗi một “lõi” theo số (hoặc chữ cái) bởi bác sĩ giải phẫu bệnh, với mỗi một lõi (mẫu sinh thiết) có một chẩn đoán riêng. Nếu có ung thư hoặc bất thường gì khác được tìm thấy, nó thường không nằm trong tất cả các lõi, vì vậy bạn chẩn xem chẩn đoán ở tất cả các lõi để biết điều gì đang xảy ra đối với bạn.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết của tôi là mô tuyến tiền liệt lành tính, các tuyến tiền liệt lành tính hoặc quá sản tuyến tiền liệt lành tính? Các kết quả chẩn đoán này có nghĩa là bạn không có ung thư. Quá sản tuyến tiền liệt lành tính là thuật ngữ được sử dụng để mô tả một nguyên nhân hay gặp làm cho tuyến tiền liệt to ra lành tính bằng cách là tăng số lượng của các tế bào tuyến tiền liệt bình thường. Nam giới càng nhiều tuổi thì càng hay gặp tình trạng này nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu thuật ngữ này được sử dụng trong một báo cáo sinh thiết thì nó không có ý nghĩa gì về kích thước của tuyến tiền liệt. Nó chỉ có ý nghĩa rằng không có ung thư được tìm thấy.

Nếu kết quả sinh thiết của tôi không nói rằng ung thư tuyến tiền liệt được tìm thấy. Tôi có thể chắc chắn rằng mình không bị ung thư tuyến tiền liệt không?

Một sinh thiết chỉ lấy một số lượng nhỏ mô tuyến tiền liệt, vì vậy sinh thiết có thể bỏ sót ung thư. Đây là một trong những lý do tại sao bác sĩ cần sinh thiết nhiều lõi từ nhiều vùng khác nhau của tuyến tiền liệt khi họ thực hiện sinh thiết. Nhưng thậm trí khi lấy nhiều lõi, thì nó vẫn có khả năng bỏ sót ung thư.

Nếu sinh thiết không thấy ung thư nhưng bác sĩ vẫn chưa rằng bạn có nhiều khả năng bị ung thư tuyến tiền liệt (dựa trên các đặc điểm khi khám trực tràng và dựa vào kết quả xét nghiệm máu có PSA cao), thì bác sĩ có thể khuyến cáo bạn nên sinh thiết lại vào một lúc nào đó trong tương lai. Bác sĩ của bạn là người để thảo luận vấn đề này với bạn.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết của tôi có viêm cấp tính (viêm tuyến tiền liệt cấp tính) hoặc viêm mạn tính (viêm tuyến tiền liệt mãn tính)? Hầu hết các trường hợp viêm tuyến tiền liệt được báo cáo trên sinh thiết không phải do nhiễm trùng và không cần phải điều trị. Trong một số trường hợp, viêm làm tăng PSA, nhưng nó không liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết của tôi đề cập đến teo, bệnh tuyến hoặc quá sản u tuyến không điển hình? Tất cả những thuật ngữ này để chỉ những tổn thương mà bác sĩ giải phẫu bệnh thấy dưới kính hiển vi là lành tính (không phải ung thư), nhưng đôi khi chúng có thể trông giống ung thư khi quan sát dưới kính hiển vi.

Teo là thuật ngữ được sử dụng để mô tả một sự co lại của tuyến tiền liệt (khi nó được nhìn thấy dưới kính hiển vi). Khi ảnh hưởng đến toàn bộ tuyến tiền liệt thì được gọi là teo lan tỏa. Teo thường là do nguyên nhân nội tiết hoặc do liệu pháp xạ trị vào tuyến tiền liệt. Khi teo chỉ ảnh hưởng đến một phần của tuyến tiền liệt thì được gọi là teo khu trú. Đôi khi teo khu trú có thể trông giống với ung thư tuyến tiền liệt dưới kính hiển vi.

Quá sản u tuyến không điển hình (đôi khi còn được gọi là bệnh tuyến) là một bệnh lành tính khác mà đôi khi có thể có trên sinh thiết tuyến tiền liệt.

Túi tinh là các tuyến nằm ngay sau tuyến tiền liệt. Đôi khi một phần của túi tinh cũng được lấy ra trong quá trình sinh thiết. Đây không phải là một vấn đề đáng lo lắng.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả sinh thiết của tôi đề cập đến các xét nghiệm đặc biệt, ví dụ như cytokeratin trọng lượng phân tử cao, CK903, CH5/6, P63, P40, AMACR, 34BE12, PIN4 cocktail, hoặc ERG?

Đây là những xét nghiệm đặc biệt mà đôi khi bác sĩ giải phẫu bệnh sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Không phải tất cả bệnh nhân đều cần phải làm các xét nghiệm này, vì vật kết quả sinh thiết của bạn có đề cập đến các xét nghiệm này hay không thì cũng không ảnh hưởng đến độ chính xác trong chẩn đoán của bạn.

Nguồn: Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ