Đồ ăn vặt có gây ra sự gia tăng dị ứng thực phẩm không?

Bài được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Mai Viễn Phương - Trưởng Đơn nguyên nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Các nhà nghiên cứu cho biết, đồ ăn vặt có chứa một hợp chất có liên quan đến dị ứng thực phẩm nhưng các chuyên gia khác lại cho rằng, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết dưới đây.

Một hợp chất kích hoạt các phân tử đường có thể đứng sau một số nguyên nhân làm gia tăng dị ứng thực phẩm.

Một nghiên cứu mới cho thấy, “tình yêu” của mọi người đối với thực phẩm chế biến sẵn có thể là một trong những lý do cho sự gia tăng đáng kể, cũng như mức độ nghiêm trọng của dị ứng thực phẩm trong vài thập kỷ qua.

Khi xem xét một nhóm trẻ em từ 6 đến 12 tuổi, các nhà nghiên cứu từ Đại học Naples Federico II phát hiện ra rằng, những đứa trẻ bị dị ứng thực phẩm có hàm lượng hợp chất liên quan đến thực phẩm "rác" đã qua chế biến kỹ cao hơn những đứa trẻ bị dị ứng đường hô hấp hoặc không.

Thủ phạm tiềm ẩn được gọi là sản phẩm cuối glycation, hoặc AGEs. Glycation là quá trình một phân tử đường liên kết với một protein hoặc chất béo dưới nhiệt. Đây là những gì sẽ xảy ra khi bạn áp chảo một miếng bít tết để nó có lớp vỏ màu nâu đẹp mắt hoặc chiên khoai tây trong dầu.

Nói cách khác, chúng rất tốt cho hương vị và tính thẩm mỹ nhưng không phải tất cả đều tốt cho sức khỏe của bạn. Thực phẩm chế biến cao có xu hướng chứa hàm lượng AGEs cao hơn. Theo Tiến sĩ Roberto Berni Canani, Phó giáo sư Nhi khoa tại trường đại học Naples và là trưởng nhóm điều tra nghiên cứu, sự tồn tại của mức AGEs cao hơn ở trẻ em bị dị ứng có thể cho thấy một “mối liên kết bị thiếu”. Cũng có ý kiến cho rằng, còn nhiều nguyên nhân khác đứng đằng sau tình trạng này.

“Các nghiên cứu trước đây đã đưa ra giả thuyết rằng, các nguồn AGEs trong chế độ ăn - thường được tìm thấy trong chế độ ăn phương Tây - có thể góp phần làm gia tăng tỷ lệ dị ứng thực phẩm. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố góp phần vào việc gia tăng tỷ lệ dị ứng và điều quan trọng là chúng ta phải hiểu tất cả các cách mà môi trường bên trong cơ thể của chúng ta đã hình thành tính nhạy cảm với dị ứng thực phẩm,” Tiến sĩ Wendy Sue Swanson, một bác sĩ Nhi khoa tại Bệnh viện Nhi đồng Seattle kiêm giám đốc nhân viên y tế của Before Brands, đã phát biểu. “Ví dụ, thực phẩm chế biến có thể thiếu sự đa dạng về protein nhưng cần phải tiến hành nhiều nghiên cứu hơn để hiểu được vai trò chính xác của AGEs trong sự phát triển của dị ứng thực phẩm.”

Bất kể nguyên nhân chính xác là gì, thực tế là dị ứng thực phẩm đã tăng gần 200% trong 20 năm qua, theo Tiến sĩ Tania Elliott, một bác sĩ theo học tại NYU Langone Health ở New York. Bà đã nói rằng: “Nguyên nhân được cho là do nhiều yếu tố, bao gồm cả di truyền và môi trường.”

Tiến sĩ Lakiea Wright, bác sĩ Nội khoa, dị ứng và miễn dịch học tại Bệnh viện Brigham và Giám đốc y tế tại Thermo Fisher Scientific, cũng đồng ý với vấn đề này. Bà đã phát biểu, có một số yếu tố chính được cho là góp phần vào sự gia tăng tỷ lệ dị ứng này. Đây là một số nguyên nhân cô ấy đã liệt kê:

• Làm quen muộn với một số loại thực phẩm nhất định. Việc làm quen muộn với một số loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng cao, chẳng hạn như đậu phộng và trứng, có thể góp phần làm tăng dị ứng thực phẩm.
• Khí hậu thay đổi. Cách cây trồng phát triển do sự thay đổi nhiệt độ có thể làm cho chúng sản sinh ra nhiều hơn và kích thích hệ thống miễn dịch, dẫn đến sự phát triển của dị ứng thực phẩm.
• Chế độ ăn kiêng. Mọi người trên khắp thế giới ăn nhiều thực phẩm chế biến hơn, ăn ít trái cây và rau quả, điều này ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột của chúng ta.
• Gen và môi trường. Điều này không chỉ bao gồm cấu tạo di truyền mà còn là việc người mẹ (đang mang thai) tiếp xúc với các chất gây dị ứng, chế độ ăn uống, môi trường ô nhiễm và/hoặc tiếp xúc với hóa chất.

Tiến sĩ Douglas Jones, chuyên gia về dị ứng và miễn dịch học tại Rocky Mountain Allergy và tại Phòng khám Tanner ở Utah, cho biết thêm, sử dụng kháng sinh sớm cũng có thể ảnh hưởng đến đường ruột và khả năng phát triển dị ứng.

Ông đã phát biểu: “Các nhà nghiên cứu cho rằng, việc sử dụng kháng sinh sớm sẽ làm thay đổi hệ vi khuẩn, tác động đến sự phát triển của các bệnh dị ứng. Việc sử dụng sớm thuốc kháng axit ở trẻ em cũng có thể gây ra vấn đề do thay đổi độ pH của dạ dày và cách thức ăn được tiêu hóa bởi cơ thể sau khi được hấp thụ."

Rõ ràng là dị ứng có thể xuất hiện do nhiều yếu tố khác nhau, vậy thì làm thế nào tốt nhất để ngăn ngừa hoặc điều trị chúng?

Ví dụ, dị ứng đậu phộng dường như do cả nguyên nhân di truyền và môi trường. Di truyền thì bạn không thể tác động được gì nhiều nhưng các phương pháp tiếp cận môi trường có thể hữu ích.

Sự gia tăng dị ứng đậu phộng được cho là thứ yếu do các khuyến nghị tránh đưa đậu phộng vào chế độ ăn cho đến khi trẻ 2 tuổi. Việc cảnh báo sớm hiện nay được cho là có tầm quan trọng hàng đầu trong việc ngăn ngừa dị ứng thực phẩm.

Tuy nhiên, những nỗ lực đối với liệu pháp miễn dịch bằng đường uống, chẳng hạn như vi lượng đậu phộng, đã cho kết quả khác nhau. Các nhà nghiên cứu đang tiến gần hơn đến một loại vắc-xin chức năng cho bệnh dị ứng đậu phộng .

Tiến sĩ Wendy Sue Swanson nói: “Đối với trẻ sơ sinh, việc làm quen sớm với nhiều loại thức ăn dường như là một phương hướng giải quyết vấn đề. Các bác sĩ nhi khoa đang thay đổi quan điểm của họ về cách bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bị dị ứng thực phẩm. Họ khuyên cha mẹ nên cho trẻ ăn những thực phẩm có khả năng gây dị ứng ngay từ khi còn nhỏ, thường là bắt đầu từ 4 đến 6 tháng, khi hệ miễn dịch của trẻ vẫn đang trong quá trình phát triển... Bây giờ, tôi khuyên bạn nên sớm cho trẻ ăn một chế độ ăn đa dạng, gồm các loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng phổ biến nhất thường xuyên và trong một thời gian dài.”

Điều này sẽ xây dựng khả năng chịu đựng theo thời gian để bé có thể quen với nhiều loại thức ăn. Phương pháp điều trị chính cho dị ứng thực phẩm là tránh những chất bạn bị dị ứng bằng cách đọc nhãn trước khi sử dụng và làm việc chặt chẽ với bác sĩ của bạn.

Nguồn tham khảo: rochester.edu, acaai.org, dermnetnz.org, Healthline