Chủ nghĩa hoàn hảo: 6 hậu quả cần lưu ý

‌Những người theo chủ nghĩa hoàn hảo thường có nhu cầu mạnh mẽ để trở nên hoàn hảo và toàn diện hơn. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, chủ nghĩa này không thực sự giúp bạn trở thành tốt hơn mà có thể khiến bạn thực hiện những hành vi không lành mạnh trong quá trình bạn theo đuổi

Theo thuật ngữ cơ bản, chủ nghĩa hoàn hảo là mong muốn trở thành một người hoàn hảo hoặc hoàn mỹ trong nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống bên trong hoặc bên ngoài của một người. Chủ nghĩa hoàn hảo liên quan đến những tiêu chuẩn cực kỳ cao mà người ta đặt ra để đạt được và niềm tin rằng bản thân "hoàn hảo" cần được phấn đấu. Nó được cho là một khía cạnh của tính cách của một người.

Chủ nghĩa hoàn hảo sẽ có cả hậu quả tích cực và tiêu cực đối với bạn. Ở khía cạnh đáng khích lệ, chủ nghĩa hoàn hảo có thể là một yếu tố thúc đẩy bạn đạt được mục tiêu, rèn luyện khả năng tự hoàn thiện bản thân, hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất và cố gắng hơn nữa trong những nỗ lực trong tương lai. Những người thực hiện chủ nghĩa hoàn hảo theo hướng tích cực thường là những người tập trung và định hướng thành tích, điều này có thể giúp đạt được nhiều khát vọng trong cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều người cầu toàn chủ nghĩa hoàn hảo thường không đạt được mặt trái của đặc điểm này và đặt ra các tiêu chuẩn quá cao, cứng nhắc hoặc không thể đạt được. Những điều lý tưởng này sẽ dễ đặt bạn vào thất bại, thất vọng và đánh giá tiêu cực về bản thân.

Những người sống theo chủ nghĩa hoàn hảo thường rất hay tự phê bình và thậm chí có thể xem xét kỹ hiệu suất của người khác khi nó không tuân theo các tiêu chuẩn không thực tế của họ. Họ cũng quan tâm quá mức đến cách người khác nhìn nhận họ, đánh giá giá trị bản thân của họ bằng những thành tích không thể đạt được.

Một số người trở nên quá căng thẳng và đòi hỏi sự cầu toàn đến mức họ không thể bắt đầu một nhiệm vụ. Ám ảnh vì chủ nghĩa hoàn hảo hoặc nỗi sợ thất bại có thể dẫn đến sự trì hoãn hoặc không bao giờ làm theo những gì người ta đặt ra để đạt được.

‌Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chủ nghĩa hoàn hảo có ba thành phần:

• Chủ nghĩa hoàn hảo tự định hướng bởi bản thân
• Chủ nghĩa hoàn hảo theo định hướng khác từ bên ngoài
• Chủ nghĩa hoàn hảo do các yếu tố xã hội quy định‌

‌Dù bạn có thuộc loại tính cách cầu toàn nào đi chăng nữa, bạn cũng đặt ra những tiêu chuẩn khắc nghiệt cho bản thân. Bạn có thể nghĩ rằng điều này là cần thiết để làm hài lòng bản thân hoặc người khác và được người khác coi là hoàn hảo.

Hậu quả của chủ nghĩa hoàn hảo sẽ xuất hiện khi nhiều người phải vật lộn với những mặt tiêu cực của chủ nghĩa này. Những người mắc các chứng rối loạn như rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn lo âu xã hội và rối loạn hoảng sợ, thậm chí có thể dễ mắc các vấn đề về chủ nghĩa hoàn hảo hơn. Những kỳ vọng không thực tế về bản thân có thể khiến họ tăng cảm giác lo lắng, không hài lòng và khó đối phó với các triệu chứng.

Chủ nghĩa hoàn hảo thường là kết quả của việc cố gắng sống theo lý tưởng nội tại, nhưng nó cũng có thể được thúc đẩy bởi nỗi sợ hãi, chẳng hạn như lo lắng về cách người khác nhìn nhận bạn. Những niềm tin và sự nghi ngờ bản thân có thể góp phần vào các hành vi trốn tránh, sự cô đơn và cô lập, thậm chí là trầm cảm.

Chủ nghĩa hoàn hảo thường gắn liền với suy nghĩ tiêu cực. Chẳng hạn bạn có thể đi đến kết luận và cho rằng những người khác sẽ không chấp nhận bạn nếu họ biết về tình trạng của bản thân. Những suy nghĩ về sự tự trách bản thân khiến bạn tin rằng đó là lỗi của chính bạn khi bạn không thể đạt được những tiêu chuẩn mà chính bạn đã đặt ra. Suy nghĩ tiêu cực và chủ nghĩa hoàn hảo có thể làm giảm giá trị bản thân và khiến bạn cảm thấy không thành công.

3.1. Giảm năng suất

‌Một trong những hệ quả đầu tiên của chủ nghĩa hoàn hảo là sự trì hoãn. Bạn có thể nghĩ rằng bởi vì những người theo chủ nghĩa hoàn hảo cần mọi thứ có tổ chức và theo một cách nhất định mà họ là những người làm việc quá mức. Những kiểu suy nghĩ này sẽ dẫn đến giảm năng suất làm việc. Điều đó lại gây ra nhiều căng thẳng và dễ bị tổn thương hơn. ‌

Chẳng hạn khi bạn‌ là một người cầu toàn, bạn có thể là một kiểu người "tất cả hoặc không có gì". Khi thời hạn và sự kiện xuất hiện, bạn có thể xem chúng là tốt hoặc xấu. Bạn có thể bị cuốn vào bất cứ điều gì bạn đang cố gắng trở nên hoàn hảo đến mức cuối cùng bạn không làm được điều đó. Hoặc bạn hoãn các dự án quá hạn vì bạn quá lo lắng về việc chúng sẽ hoàn hảo.

3.2. Tăng tính dễ bị tổn thương

‌Bạn là một người cầu toàn, bạn tự đặt ra nhiều áp lực cho bản thân. Hoặc bạn nhận thấy áp lực từ những người trong cuộc sống hoặc xã hội của bạn. Tất cả những hợp chất này, có thể gây ra rất nhiều căng thẳng. Trong những tình huống căng thẳng cao độ, bạn có thể dễ gặp phải các vấn đề khác. ‌

Bạn cũng có thể dễ bị mắc hội chứng mạo danh hơn khi bạn so sánh mình với người khác và cảm thấy mình không phù hợp, đặc biệt về trí thông minh và có thể làm cho bạn cảm thấy cực kỳ thấp. Những so sánh không lành mạnh này cũng có thể khiến bạn không cố gắng hết sức ở cơ quan hoặc trường học.

3.3. Lo lắng và trầm cảm

‌ Chủ nghĩa cầu toàn có thể gây ra lo lắng và trầm cảm. Vì căng thẳng và lo lắng tích tụ khi bạn không đạt được các tiêu chuẩn cao mà bạn đặt ra cho mình, bạn cũng có thể trở nên trầm cảm. Một số người có thể còn che giấu những cảm giác lo lắng và trầm cảm. ‌Điều này có thể cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt nếu bạn đang có ý định tự tử hoặc cảm thấy mình vô dụng. Những cảm xúc tiêu cực có thể nguy hiểm.

3.4. Vấn đề sức khỏe thể chất

‌Những người sống theo chủ nghĩa hoàn hảo có thể bị rối loạn vệ sinh và sức khỏe. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, như chứng rối loạn ăn uống, bệnh tâm thần orthorexia.

3.5. Mối quan hệ căng thẳng

Một hậu quả khác ở người sống theo chủ nghĩa hoàn hảo là mối quan hệ căng thẳng với gia đình hoặc bạn bè của bạn, đặc biệt nếu bạn đặt tiêu chuẩn cao của mình lên những người thân yêu của mình. Điều này làm tăng thêm căng thẳng và áp lực cho các mối quan hệ của bạn và có thể khiến chúng thất bại.

3. 6. Không tồn tại

‌Một nhược điểm khác của tư duy cầu toàn là những người sống theo chủ nghĩa hoàn hảo thường không thực sự xuất hiện trong thời điểm hiện tại. Bởi vì bạn lo lắng hoặc phê phán những gì đang diễn ra xung quanh mình, bạn đang sống trong đầu mình. Bạn có thể lo lắng về một quyết định trong tương lai hoặc diễn lại điều gì đó đã xảy ra ngày hôm nay. ‌

• Vượt qua những suy nghĩ tiêu cực

Chủ nghĩa hoàn hảo thường được thúc đẩy bởi những suy nghĩ tiêu cực theo thói quen. Bạn có thể vượt qua lối suy nghĩ này thông qua sự hỗ trợ của một nhà trị liệu tâm lý, người có thể giúp bạn nhận ra những khuôn mẫu này, hiểu chúng đến từ đâu và giúp bạn thách thức những lý tưởng phi thực tế. Ngoài ra, có một số chiến lược tự lực có thể làm dịu tính cầu toàn của bạn.

• Thực hành chánh niệm

Nâng cao nhận thức về bản thân của bạn thông qua các bài tập chánh niệm. Chánh niệm có thể cho phép bạn hiểu rõ những suy nghĩ của mình về chủ nghĩa hoàn hảo, giúp bạn nhận thức rõ hơn về xu hướng cầu toàn của mình và cho phép bạn đối mặt với những suy nghĩ này mà không phản ứng lại chúng. Thông qua việc thực hành chánh niệm, bạn có thể học cách buông bỏ và giải phóng căng thẳng liên quan đến chủ nghĩa hoàn hảo.

• Cải thiện sự tự tin

Chủ nghĩa hoàn hảo thường tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của một người. Nếu bạn đánh giá giá trị bản thân bằng cách bạn thực hiện các vai trò khác nhau trong cuộc sống một cách hoàn hảo như thế nào, lòng tự trọng của bạn có thể giảm mạnh khi các mục tiêu và nguyện vọng không được đáp ứng. Thay vì chỉ trích bản thân, hãy tìm cách để nâng cao lòng tự trọng của bạn, chẳng hạn như nhận được sự hỗ trợ của xã hội, thực hành chăm sóc bản thân và giúp đỡ những người khác khi cần.

• Giảm căng thẳng

Chủ nghĩa hoàn hảo có thể là một yếu tố góp phần rất lớn vào sự căng thẳng cá nhân của bạn. Cảm giác căng thẳng có thể khiến bạn cạn kiệt năng lượng, có khả năng làm tăng sự lo lắng của bạn và tác động đến các triệu chứng hoảng sợ khác của bạn. Giải phóng một số căng thẳng liên quan đến chủ nghĩa hoàn hảo và bắt đầu cảm thấy thoải mái hơn ngay bây giờ.

Nguồn tham khảo: webmd, verywellmind