Cảnh giác tê bì chân tay sau tai biến

Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu trong não bị cản trở. Khi các tế bào não bị thiếu máu giàu oxy, chúng bắt đầu chết và mất chức năng.

Khu vực não bị ảnh hưởng bởi đột quỵ sẽ xác định các tác động thứ cấp xảy ra. Khi các tế bào não bị tổn thương sau một cơn đột quỵ, vùng não đó sẽ gặp khó khăn trong việc chỉ đạo các dây thần kinh cũng như các tế bào điều khiển các chức năng vận động. Chúng có xu hướng gặp khó khăn trong việc xử lý các thụ thể cảm giác, dẫn đến cảm giác tê ở chân tay ở những người bị đột quỵ.

Để phục hồi, các kết nối mới phải được thực hiện để đưa các tế bào mới, không bị hư hại vào kiểm soát bộ phận cơ thể nơi chức năng đã bị mất. Tương tự như việc mất chức năng vận động ở một chi sau đột quỵ, tê bì xảy ra do một phần não kiểm soát chi đó đã bị tổn thương. Khi các kết nối tế bào trong não bị tổn thương, não sẽ hoạt động để bù lại lượng tín hiệu bị mất, hoặc thậm chí gửi các tín hiệu hỗn hợp. Mọi người trải qua nhiều loại cảm giác khác nhau trong quá trình này, tùy thuộc vào vị trí và mức độ đột quỵ đã xảy ra.

Hai vùng não quyết định sự tê bì sau đột quỵ là: Đồi thị và thùy chẩm.

Đồi thị chịu trách nhiệm giải thích 98% tất cả các đầu vào cảm giác. Nói cách khác, thùy chẩm phân biệt đầu vào này với năm giác quan, bao gồm cả xúc giác.

Do đó, tê bì sau đột quỵ thường thấy sau đột quỵ đồi thị hoặc đột quỵ thùy chẩm vì những vùng não này đóng vai trò lớn trong chức năng cảm giác.

• Cảm giác tê bì kéo dài bao lâu sau đột quỵ?

Vì mỗi đột quỵ là khác nhau, mọi người sẽ phục hồi ở các tỷ lệ khác nhau. Một số bệnh nhân đột quỵ có thể phục hồi tự phát khi cảm giác tự quay trở lại. Nếu điều này xảy ra, nó thường xảy ra trong vài tháng đầu sau khi hồi phục.

Tuy nhiên, nếu cảm giác không tự trở lại, thì các bác sĩ khuyên bạn nên theo đuổi việc phục hồi chức năng. Khoảng thời gian để phục hồi tình trạng tê bì phụ thuộc vào các yếu tố riêng của mỗi người, bao gồm vị trí của đột quỵ và cường độ phục hồi chức năng.

• Mức độ phục hồi dựa vào cường độ phục hồi chức năng

Cường độ phục hồi chức năng có tác động đặc biệt đến việc phục hồi sau các tác động của đột quỵ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh nhân đột quỵ phục hồi nhanh chóng trong 3 tháng đầu tiên nhưng có thể vẫn ở mức này thậm chí ở mốc 5 năm nếu không tiếp tục phục hồi chức năng. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng cường độ phục hồi chức năng nội trú và thiếu chăm sóc sau cấp tính là nguyên nhân gây ra hiện tượng đáng tiếc này.

Điều này không có nghĩa là bệnh nhân không thể vượt qua được tình trạng tê bì sau đột quỵ dù đã lâu hơn 3 tháng. Mà nó có nghĩa là nên theo đuổi tốt việc phục hồi chức năng sau 3 tháng để có thể hồi phục tối đa.

Ngay cả khi quá trình phục hồi thần kinh đã chậm lại, sự phục hồi chức năng có thể tiếp tục suốt đời.

• Tê, ngứa râm ran bắt đầu từ đầu ngón tay, ngón chân: Người bệnh thường cảm thấy ngón tay và ngón chân đôi khi là các khe, kẽ ngón ngứa, châm chích khó chịu.
• Hiện tượng chuột rút: Các cơ bị co thắt đột ngột dẫn đến đau nhức âm ỉ ở các vùng bắp tay và chân của người bệnh.
• Tê bì lan ra cánh tay, cẳng chân: Người bệnh bắt đầu xuất hiện tình trạng tê bì khắp cánh tay và chân, gây cảm giác khó chịu, kèm theo cả cảm giác tê buốt, hạn chế vận động.
• Mất cảm giác ở tay, chân: Tê chân tay kéo dài mà không có các biện pháp can thiệp dẫn đến tình trạng người bệnh mất đi hoàn toàn cảm giác ở tay, chân.

Tê sau đột quỵ khác với các loại tê khác vì các vấn đề bắt nguồn từ não, không phải các mô cục bộ. Do đó, cách điều trị tê thấp phổ biến nhất là thông qua việc bồi dưỡng cảm giác hay còn gọi là bồi bổ cảm giác.

Phương pháp phục hồi chức năng này dựa trên một quá trình được gọi là sự dẻo dai của thần kinh, nói cách khác đó là khả năng tự nhiên của não để tổ chức lại và tự hồi phục cũng như học các chức năng mới.

Bạn có thể thử với các bài tập luyện cảm giác như:

Ví dụ: Bạn có thể thu thập các đối tượng có kết cấu khác nhau (như giấy nhám thô, bông gòn mịn, chất liệu mềm mịn) và cảm nhận chúng mà không cần nhìn. Sau đó, nhìn vào đối tượng để xác minh lại cảm giác của mình đúng hay không.

Mặc dù các bài tập luyện lại giác quan có thể đặc biệt khó trong thời gian đầu (đặc biệt nếu không có cảm giác gì cả) nhưng mục đích là để não từ từ phục hồi thông qua các kích thích lặp đi lặp lại.

Châm cứu là một phương pháp điều trị thay thế, nó được mô tả bằng việc châm các kim mỏng vào các huyệt cụ thể trên cơ thể. Đôi khi kích thích điện được áp dụng cho các kim sau khi châm, được gọi là điện châm.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng châm cứu bằng điện giúp khuyến khích sự dẻo dai thần kinh ở những bệnh nhân đột quỵ bị suy giảm khả năng cảm thụ âm thanh (như tê bì).

Nghiên cứu lưu ý rằng các bệnh nhân cho thấy phản ứng tốt hơn với kích thích xúc giác (như các bài tập rèn luyện lại giác quan) so với châm cứu bằng điện, nhưng cả hai đều tăng cường độ dẻo dai thần kinh và phục hồi sau đột quỵ.

Liệu pháp gương được sử dụng phổ biến nhất để thúc đẩy phục hồi vận động ở tay sau đột quỵ, đặc biệt là khi cử động tay bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này làm cho nó trở thành một phương pháp phục hồi chức năng tuyệt vời cho chứng liệt tay sau đột quỵ.

Hơn nữa, liệu pháp gương cũng đã được chứng minh là giúp cải thiện cảm giác sau đột quỵ.

Nó hoạt động bằng cách đặt một tấm gương trên mặt bàn lên bàn tay bị ảnh hưởng của người đó. Sau đó, người hướng dẫn cùng thực hành các bài tập trị liệu tay khác nhau với bàn tay không bị ảnh hưởng của họ trong khi quan sát hình ảnh phản chiếu của họ. Điều này giúp kích hoạt các tế bào thần kinh phản chiếu trong não và khuyến khích sự dẻo dai thần kinh.

• Phục hồi cảm giác sau tai biến

Tê sau đột quỵ xảy ra khi não không thể xử lý đầu vào cảm giác từ da. Nó không phải do các vấn đề với da; thay vào đó, nó gây ra bởi não không có khả năng xử lý thông tin cảm giác.

Đôi khi cảm giác tự quay trở lại khu vực đó (phục hồi tự phát). Những lần khác, phục hồi chức năng là cần thiết để khai thác sức mạnh của sự dẻo dai thần kinh và giúp não bộ đào tạo lại để xử lý thông tin cảm giác (chẳng hạn như xúc giác của bạn).

Một số phương pháp phục hồi chức năng hữu ích bao gồm các bài tập phục hồi cảm giác, liệu pháp soi gương và thậm chí là châm cứu bằng điện. Yêu cầu bác sĩ trị liệu giúp bạn bắt đầu với việc đào tạo lại các giác quan. Bạn cũng có thể yêu cầu bất kỳ mẹo nào để cải thiện sự an toàn của bạn trong cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như thực hiện thận trọng trong nhà bếp.

Quan trọng nhất, đừng bao giờ từ bỏ hy vọng. Cho dù bạn có trải qua quá trình phục hồi tự phát hay không, cơ hội phục hồi của bạn sẽ cải thiện khi bạn thực hiện hành động. Chúng tôi chúc bạn gặp nhiều may mắn trên con đường hồi phục.

Nguồn tham khảo: saebo.com, flintrehab.com