Các vitamin tốt cho hệ thần kinh của trẻ

Các loại vitamin tốt cho não bộ của trẻ có thể kể đến là vitamin nhóm B, vitamin A, C, E, D,... Việc bổ sung đầy đủ những loại vitamin này cho cơ thể sẽ giúp cải thiện chức năng nhận thức và trí nhớ của trẻ.

Hầu hết các vitamin nhóm B đều tham gia vào quá trình hình thành các coenzyme - thành phần đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa năng lượng, có ở màng tế bào các neuron thần kinh. Cụ thể:

• Vitamin B1 (Thiamin): Vitamin B1 là một tỏng những loại vitamin tốt cho thần kinh, được tìm thấy nhiều trong các mô não và dây thần kinh, đóng vai trò dẫn truyền các xung thần kinh. Nếu thiếu vitamin B1, con người dễ mắc các triệu chứng bệnh lý về thần kinh như mệt mỏi, thiếu tập trung, trầm cảm, mất định hướng, ảo giác hoặc tê tay, rối loạn trí nhớ. Bổ sung vitamin B1 giúp tăng hưng phấn ở người bị mệt mỏi, trầm cảm và giảm tình trạng quá khích ở những người đang bị kích thích. Vitamin B1 có nhiều trong cám gạo, ngũ cốc, mầm lúa mì, các loại đậu, tim hoặc gan động vật,...;
• Vitamin B3 (Niacin): Loại vitamin nhóm B này đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa các chất để tạo ra năng lượng. Khi thiếu vitamin B3, cơ thể sẽ có những biểu hiện như viêm da, viêm lưỡi và các vấn đề ở hệ thống thần kinh như suy giảm trí nhớ, đau đầu,...;
• Vitamin B5 (Acid pantothenic): Loại vitamin nhóm B này là thành phần quan trọng để tổng hợp coenzyme A, có nhiều vai trò trong cơ thể. Nếu thiếu coenzyme A do thiếu vitamin B5 thì người bệnh sẽ có biểu hiện mệt mỏi, nhức đầu, rối loạn giấc ngủ, đầy hơi, đau bụng, co thắt cơ,... Đó là lý do mỗi người nên bổ sung đầy đủ vitamin B5 từ các thực phẩm như lòng đỏ trứng gà, gan, thận, thịt bò,...;
• Vitamin B6 (Pyridoxin): Là một trong các loại vitamin tốt cho não bộ, vitamin B6 đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa chất đạm và chất béo, tham gia hoạt động của hệ miễn dịch cũng như quá trình tạo tế bào hồng cầu,... Nếu thiếu vitamin B6, người bệnh có thể bị các bệnh ở da và thần kinh như viêm da, khô môi, dễ bị kích thích thần kinh,... Trường hợp thiếu vitamin B6 nặng thì có thể gây viêm dây thần kinh ngoại biên, thiếu máu, co giật,... Vì vậy, mỗi người nên tích cực bổ sung vitamin B6 từ thực phẩm như thịt, gan, thận, mầm ngũ cốc, men bia,...;
• Vitamin B9 (Axit folic): Đây là loại vitamin nhóm B có nhiều trong cải bó xôi, đậu lăng, măng tây,... Vitamin B9 đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp các axit amin và quá trình hình thành mô thần kinh. Sự thiếu hụt vitamin B9 có thể gây ra nhiều vấn đề về phát triển ở trẻ em. Nếu bổ sung đủ vitamin B9, trí nhớ có thể được cải thiện (theo nghiên cứu trên chuột);
• Vitamin B12 (Cobalamin): Vitamin nhóm B này đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp các tế bào mới, đảm bảo hoạt động của các tế bào thần kinh, chuyển hóa axit béo và axit amin. Vitamin B12 có nhiều trong thịt cá, trứng, sữa, sò biển,... Nếu thiếu vitamin B12, cơ thể sẽ bị mất ngủ, ngứa ran ở tay và chân, tăng nguy cơ mất trí nhớ và trầm cảm.

Vitamin A đóng vai trò quan trọng đối với với mắt và khả năng tăng cường miễn dịch, cải thiện sức đề kháng. Không chỉ vậy, vitamin A còn có vai trò quan trọng đối với các tế bào thần kinh, vì nó có khả năng thúc đẩy việc sản xuất các enzyme giúp dẫn truyền thần kinh như Dopamine và các thần phần hóa sinh để cải thiện tâm trạng, trí nhớ,...

Vitamin A có hàm lượng cao trong các loại thực phẩm như gan động vật, lòng đỏ trứng, dầu cá,... Dạng tiền vitamin A là beta carotene có nhiều trong các loại rau có màu xanh đậm (rau ngót, rau dền, rau muống,...) và các loại củ quả có màu vàng hoặc đỏ (cà rốt, bí đỏ, đu đủ, chuối, cam, gấc,...).

Vitamin C là một yếu tố quan trọng hỗ trợ cho nhiều hoạt động hằng ngày của cơ thể. Những tác dụng của vitamin C là:

• Chống oxy hóa;
• Tổng hợp collagen, hormone tuyến giáp;
• Tham gia vào quá trình đông máu, chuyển hóa axit amin;
• Tăng đề kháng trước các bệnh nhiễm trùng;
• Tăng hấp thu các khoáng chất vi lượng (sắt, kẽm,...) - những vi chất dinh dưỡng cần thiết đối với hoạt động trí não.

Vitamin C cũng có nồng độ cao nhất trong não, đặc biệt là ở tuyến yên. Nó rất quan trọng trong quá trình tổng hợp dẫn truyền Dopamine và bảo vệ não chống lại tình trạng stress oxy hóa.

Ánh nắng mặt trời sẽ chuyển đổi tiền vitamin D trong da thành vitamin D - một loại vitamin đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát sự hoạt động của nhiều gen. Nếu thiếu vitamin D, người bệnh có thể gặp một số rối loạn tâm thần như trầm cảm, mất trí nhớ hoặc mắc bệnh Parkinson, rối loạn tiền kinh nguyệt, ung thư,... Thiếu hụt vitamin D cũng làm suy giảm khả năng miễn dịch.

Vì vậy, mỗi người cần chú ý bổ sung đầy đủ vitamin D cho cơ thể. Nguồn vitamin D từ bữa ăn hằng ngày chỉ cung cấp được khoảng 10 - 20% nhu cầu của cơ thể do vitamin D có hàm lượng rất ít trong các thực phẩm như cá béo, bơ, mỡ động vật (được nuôi dưới điều kiện tiếp xúc với ánh nắng mặt trời). Nguồn cung cấp vitamin D dồi dào nhất là ánh sáng mặt trời (tiếp xúc với da - tiếp nhận bằng cách tắm nắng).

Vitamin E là tổ hợp 8 chất chống oxy hóa để bảo vệ chất béo. Vitamin E có nhiều trong các loại rau mầm, oliu và hạnh nhân. Nó có tác dụng bảo vệ các chất béo trong não (đặc biệt là chất béo Omega-3 DHA và EPA tập trung ở tế bào thần kinh) khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Đây là chất bảo vệ tế bào thần kinh rất quan trọng vì nó chặn các tín hiệu viêm không cho tiêu diệt tế bào não. Những người ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin E sẽ giảm đáng kể tình trạng suy giảm nhận thức và bệnh Alzheimer. Ngoài khả năng bảo vệ tế bào thần kinh, vitamin E còn góp phần bảo vệ tim mạch và phòng chống ung thư.

Các loại vitamin tốt cho não bộ kể trên đều có thể cung cấp cho cơ thể trẻ em và người lớn thông qua chế độ ăn uống hằng ngày. Tuy nhiên, nếu thiếu nhiều vitamin cùng lúc, người bệnh cần bổ sung vitamin bằng dạng thuốc theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng cũng như thời gian dùng.