Các vấn đề về lưỡi: Loét, đổi màu

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Nguyễn Khánh Nam - Bác sĩ Răng - Hàm - Mặt - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Các vấn đề về lưỡi như loét, đổi màu, đau lưỡi hay các vết sưng,... đôi khi có thể vô hại nhưng đôi khi, chúng có thể là dấu hiệu để thông báo về sức khỏe tổng thể của bạn. Tìm hiểu các vấn đề về lưỡi của bạn trong bài viết dưới đây để biết khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ.

1.1. Vấn đề về lưỡi là gì ?

Các vấn đề về lưỡi bao gồm những triệu chứng khác nhau, từ đau cho đến thay đổi màu sắc và kết cấu, cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Mặc dù thường được ca ngợi là "cơ khỏe nhất trong cơ thể" nhưng lưỡi được tạo thành từ một nhóm cơ cho phép chúng ta nếm thức ăn, nuốt và nói. Lưỡi của người khỏe mạnh thường có màu hồng và được bao phủ bởi các nốt nhỏ, được gọi là u nhú. Vì bạn sử dụng lưỡi mọi lúc, các vấn đề về lưỡi có thể khiến bạn bực bội và khó chịu.

1.2. Các triệu chứng của vấn đề về lưỡi

Các nguyên nhân khác nhau gây ra các vấn đề về lưỡi có các triệu chứng khác nhau bao gồm:

• Đau lưỡi
• Cảm giác bỏng rát
• Cục u
• Loét lưỡi
• Đổi màu, từ trắng đến đen
• Thay đổi kết cấu

1.3. Nguyên nhân của các vấn đề về lưỡi

Có nhiều nguyên nhân gây nên các triệu chứng thường gặp ở lưỡi. Phần lớn các vấn đề về lưỡi không nghiêm trọng và hầu hết đều có thể được giải quyết nhanh chóng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lưỡi đổi màu hoặc đau có thể cho thấy tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm thiếu hụt vitamin, AIDS hoặc ung thư miệng. Điều quan trọng là phải tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào đang diễn ra với lưỡi của mình.

• Nguyên nhân gây loét, đau lưỡi hoặc sưng lưỡi

Có nhiều nguyên nhân có thể làm cho lưỡi của bạn bị đau hoặc hình thành các vết sưng đau, bao gồm:

• Tổn thương: Việc vô tình cắn vào lưỡi hoặc chạm vào vật gì đó nóng có thể khiến bạn bị đau lưỡi cho đến khi vết thương lành lại. Nghiến răng cũng có thể dẫn đến kích ứng hai bên lưỡi và khiến nó bị đau.
• Hút thuốc: Hút thuốc quá nhiều có thể gây kích ứng lưỡi của bạn và khiến cho nó bị đau.
• Canker lở loét: Nhiều người sẽ bị những vết loét miệng này trên lưỡi vào một thời điểm nào đó. Không rõ nguyên nhân nhưng chúng có thể tồi tệ hơn trong giai đoạn căng thẳng cao độ.
• Hội chứng lưỡi bỏng: Một số phụ nữ sau mãn kinh phát triển hội chứng này, khiến lưỡi có cảm giác như bị bỏng.
• Nhú phì đại: Nếu một hoặc nhiều nụ vị giác của bạn bị viêm hoặc bị kích thích, nó có thể sưng lên và tạo thành một vết sưng đau trên lưỡi của bạn.
• Các vấn đề y tế khác: Bệnh tiểu đường và thiếu máu,.. có thể bị đau lưỡi như một triệu chứng.
• Ung thư miệng: Mặc dù hầu hết các cơn đau lưỡi đều không có gì đáng lo ngại, nhưng bạn nên tham khảo ý kiến của ​​bác sĩ nếu bạn có một khối u hoặc vết loét trên lưỡi không biến mất trong khoảng một hoặc hai tuần. Bệnh ung thư miệng không đau trong giai đoạn đầu, vì vậy đừng cho rằng không có cảm giác đau tức là không có gì sai.

1.4. Điều trị các vấn đề loét lưỡi, đau lưỡi

Phương pháp điều trị các vấn đề loét lưỡi và đau lưỡi khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân của chúng.

Bác sĩ có thể đề nghị một loại thuốc rửa hoặc gel. Nếu bạn bị nấm miệng, bạn có thể cần dùng thuốc chống nấm. Nếu bạn bị lở loét hoặc các tình trạng khác gây đau, bạn có thể tránh ăn thức ăn cay hoặc chua.

Điều trị ung thư có thể bao gồm từ phẫu thuật đến xạ trị và hóa trị hoặc điều trị bằng thuốc.

Vì một số vấn đề về lưỡi có thể liên quan đến sức khỏe răng miệng kém, nên điều quan trọng là phải chăm sóc răng miệng của bạn. Đánh răng và dùng chỉ nha khoa thường xuyên và sử dụng dụng cụ cạo lưỡi để loại bỏ vi khuẩn và các phần tử khác. Nếu bạn đang hút thuốc, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc bỏ thuốc lá.

Các nhú của lưỡi (hình tròn nhỏ li ti) có thể bị đổi màu nếu một người hút thuốc hoặc nhai thuốc lá, ăn một số thực phẩm hoặc vitamin hoặc có vi khuẩn màu phát triển trên lưỡi.

Sự đổi màu đen trên đầu lưỡi có thể xảy ra nếu một người dùng các chế phẩm bismuth để chữa đau bụng. Chải lưỡi bằng bàn chải đánh răng hoặc cạo lưỡi bằng dụng cụ cạo lưỡi có thể loại bỏ sự đổi màu như vậy.

Lưỡi nhợt nhạt và nhẵn có thể do thiếu máu do thiếu sắt hoặc do thiếu máu ác tính, nguyên nhân là do thiếu vitamin B12.

Lưỡi đỏ như dâu tây có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh ban đỏ hoặc ở trẻ nhỏ, và dấu hiệu của bệnh Kawasaki.

Lưỡi đỏ trơn và miệng đau có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm lưỡi nói chung (viêm lưỡi) hoặc do bệnh pellagra, một loại suy dinh dưỡng do thiếu niacin (vitamin B3) trong chế độ ăn.

Một số vùng trên lưỡi có màu đỏ và nhẵn (giống như vết loét), thường có viền trắng bao quanh. Các khu vực khác, xuất hiện màu trắng hoặc vàng và thô ráp, có thể giống với bệnh vẩy nến hoặc do bệnh vẩy nến gây ra. Các khu vực đổi màu thường di chuyển trong khoảng thời gian vài tuần đến hàng năm. Tình trạng này thường không đau và không cần điều trị. Nếu mọi người có các triệu chứng, việc áp dụng liều lượng thấp corticosteroid đôi khi sẽ hữu ích.

Ở lưỡi có vết nứt, các rãnh sâu nằm trên bề mặt lưỡi. Nguyên nhân chưa rõ, nhưng nứt lưỡi có thể xảy ra với lưỡi địa lý và một số rối loạn khác. Thông thường, không có triệu chứng và không cần điều trị.

Ở lưỡi "có lông", keratin (một loại protein cơ thể bình thường có trong tóc, da và móng tay) tích tụ trên các hình chiếu bình thường trên đầu lưỡi (nhú) và tạo cho nó vẻ ngoài như lông. Lưỡi có lông có thể phát triển khi các mảnh vụn thức ăn bị mắc kẹt trong các nhú răng khi mọi người không vệ sinh miệng đầy đủ. Lưỡi cũng có thể có lông sau khi bị sốt, sau khi điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc khi sử dụng nước súc miệng peroxide quá thường xuyên.

Không nên nhầm những "sợi lông" này trên đầu lưỡi với bạch sản lông. Bạch sản lông là những mảng trắng có lông xuất hiện ở một bên của lưỡi do vi rút Epstein-Barr gây ra. Nó thường xảy ra ở những người có tình trạng suy giảm hệ thống miễn dịch, đặc biệt là nhiễm HIV.

Các mảng màu trắng trên lưỡi, tương tự như những mảng đôi khi được tìm thấy bên trong má, có thể là do:

• Sốt
• Mất nước
• Giai đoạn thứ hai của bệnh giang mai
• Tưa miệng (nhiễm nấm Candida)
• Lichen planus (một bệnh ngứa ngoài da cũng có thể ảnh hưởng đến miệng)
• Bạch sản (một đốm trắng phẳng phát triển do kích ứng kéo dài)
• Cọ xát vào cạnh răng sắc nhọn hoặc miếng trám bị vỡ

Nguồn tham khảo: webmd.com