Buồng trứng đa nang và rối loạn giấc ngủ

Buồng trứng đa nang là bệnh lý phụ khoa ngày càng phổ biến, liên quan đến sự mất cân bằng nồng độ nội tiết tố. Người bị buồng trứng đa nang không chỉ khiến cho khả năng sinh sản bị suy giảm mà còn làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý khác, trong đó có rối loạn giấc ngủ.

Buồng trứng đa nang (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là bệnh lý phụ khoa ngày càng phổ biến, liên quan đến sự mất cân bằng nồng độ nội tiết tố. Người bị buồng trứng đa nang không chỉ làm khả năng sinh sản suy giảm mà còn gây tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý khác.

Tình trạng nội tiết tố nữ bị mất cân bằng làm cho quá trình phóng noãn bị rối loạn, trứng không thể phát triển được dẫn tới teo nhỏ và thoái hóa. Do đó, phụ nữ bị buồng trứng đa nang khó có thể thụ thai được.

Ở một số phụ nữ, các triệu chứng của buồng trứng đa nang có thể xuất hiện từ rất sớm, ngay ở lần kinh nguyệt đầu tiên. Tuy nhiên, trong đa phần các trường hợp thì triệu chứng của bệnh chỉ được phát hiện khi có khó khăn trong vấn đề sinh sản. Người bị buồng trứng đa nang thường có các triệu chứng sau đây.

• Chu kỳ kinh nguyệt không ổn định: Dấu hiệu thường gặp nhất của buồng trứng đa nang là chu kỳ kinh nguyệt không đều, biểu hiện bằng kỳ kinh ngắn hơn 25 ngày hoặc kinh thưa kéo dài 2 – 3 tháng/ lần, thậm chí 1 năm chỉ có 1 – 2 lần có kinh nguyệt hoặc hoàn toàn vô kinh.
• Tăng cân mất kiểm soát: Có tới 80% phụ nữ bị buồng trứng đa nang có tình trạng thừa cân hoặc béo phì. Cân nặng cũng không ổn định, thường nhất là sự tăng cân mất kiểm soát, dẫn đến nhiều căng thẳng và mệt mỏi cho người bệnh.
• Có vấn đề về da: Tình trạng mất cân bằng nội tiết tố trong bệnh lý buồng trứng đa nang, đặc biệt là tăng lượng hormone nam androgen dẫn đến vấn đề về da.
• Rụng tóc và lông mọc bất thường: Hormone androgen tăng cao trong bệnh buồng trứng đa nang khiến tóc rụng nhiều, lông mọc đen, cứng và rậm lông ở vùng mặt (ria mép), chân, tay, ngực, lưng và bụng.
• Rối loạn giấc ngủ: Khó đi vào giấc ngủ, ngủ không ngon hoặc có tình trạng ngưng thở khi ngủ khiến người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi. Rối loạn giấc ngủ do buồng trứng đa nang thường trầm trọng hơn khi tuổi càng lớn, gây ra mất ngủ ở phụ nữ trung niên
• Tâm trạng thay đổi thất thường: Tâm lý của người phụ nữ bị buồng trứng đa nang khả bất ổn. Người bệnh thường nóng giận vô cớ hoặc buồn vô cớ, căng thẳng, lo âu.
• Cảm thấy khó chịu ở vùng thắt lưng, vùng bụng và vùng chậu hoặc những cơn đau âm ỉ giống như cơn đau bụng kinh từ mức độ nhẹ đến dữ dội cũng là triệu chứng của buồng trứng đa nang.
• Hiếm muộn và vô sinh vừa là triệu chứng vừa là biến chứng buồng trứng đa nang. Sự suy giảm nồng độ hormone nữ trong có thể làm ức chế nang noãn phát triển, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt không đều. Vì lẽ đó mà hội chứng buồng trứng đa nang là một trong các nguyên nhân gây vô sinh cho nữ giới. Ngoài ra, nồng độ testosterone và insulin cao còn gây tăng nguy cơ sảy thai.

Các rối loạn nội tiết tố và tâm lý tiêu cực biểu hiện thông qua những căng thẳng, lo lắng, trầm cảm và rối loạn giấc ngủ. Do đó, tình trạng mất ngủ, đặc biệt là mất ngủ ở phụ nữ trung niên vừa là triệu chứng nhưng cũng là một biến chứng buồng trứng đa nang. Ngược lại, rối loạn giấc ngủ nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản thông qua hệ điều hòa trục hạ đồi - tuyến yên – tuyến thượng thận, tình trạng đề kháng insulin, viêm hệ thống và các stress oxy hóa.

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc tiết ra FSH để kích thích nang noãn phát triển. Giấc ngủ cũng tác động đến LH là điều chỉnh chức năng sinh sản. Đối với Prolactin, thiếu ngủ dẫn đến tăng nồng độ prolactin trong máu có liên quan đến việc trứng không trưởng thành và rụng, hội chứng buồng trứng đa nang cũng như lạc nội mạc tử cung. Giấc ngủ ảnh hưởng đến progesterone không rõ rệt thông qua tác động đến quá trình chuyển dạng của nội mạc tử cung để chuẩn bị cho sự làm tổ của phôi và duy trì sự phát triển thai kỳ. Bên cạnh đó, nồng độ hormon tuyến giáp – TSH tăng có thể kích thích tiết nhiều prolactin dẫn đến không rụng trứng, rối loạn kinh nguyệt, vô kinh, sẩy thai và vô sinh. Ngoài ra, mất ngủ còn ức chế tiết nội tiết tố melatonin và làm suy yếu khả năng sinh sản.

Do đó, nếu bị mất ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon giấc kèm theo một số dấu hiệu nghi ngờ buồng trứng đa nang, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám, chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Nguồn tham khảo: hosrem.org.vn