Biến chứng viêm ổ hốc mắt do viêm xoang

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ CKII Nguyễn Văn Thái - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Viêm xoang là bệnh lý hay gặp ở nước ta, chiếm khoảng hơn 30% dân số và đang có xu hướng ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Bệnh tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu kéo dài, không được chữa trị đúng cách bệnh có thể gây nên nhiều biến chứng viêm xoang nghiêm trọng đặc biệt là vùng mắt.

Theo các số liệu thống kê, có đến 85% người mắc viêm xoang gặp biến chứng nhiễm trùng ổ mắt trong đó có khoảng 10% bị mù mắt, 60% trường hợp viêm xoang sàng sau, viêm xoang bướm có biểu hiện viêm dây thần kinh thị giác.

Bên cạnh đó có thể bị viêm mô liên kết quanh mắt, áp-xe mi mắt, túi lệ.

Nguy cơ biến chứng nhiễm trùng ổ mắt do viêm mũi xoang gây nên:

• Hốc mắt là khu vực được bao bọc bởi hệ thống các xoang mặt.
• Vị trí đáy của xoang trán là trần của ổ mắt.
• Thành trên của xoang hàm được cấu tạo nên bờ dưới của ổ mắt.
• Mũi ngăn cách với ổ mắt bởi một vách xương rất mỏng.
• Vị trí khối bên xoang nằm ở ngay liền vùng cạnh mắt.

Do cấu trúc của hai khu vực xoang mũi và hốc mắt có liên quan chặt chẽ nên những viêm nhiễm từ mũi xoang có thể gây hại đến mắt như viêm nề ổ mắt, viêm mí,...

Tỷ lệ người bệnh gặp biến chứng viêm xoang ở mắt cao là do sự lơ là trong khám và điều trị bệnh. Nhiều người bệnh tự chẩn đoán bệnh cho mình, không đi thăm khám và cho rằng viêm xoang là bệnh trường kỳ, hết lại tái nên cũng chủ quan trong điều trị.

Một số trường hợp, bệnh nhân tự ý mua thuốc uống hoặc sau khi đi khám và được chỉ định dùng thuốc, nhưng không tuân thủ liệu trình điều trị tự ý dừng thuốc, dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc. Có trường hợp vì muốn rút ngắn giai đoạn điều trị mà tự ý tăng liều dùng... dẫn đến biến chứng viêm xoang nghiêm trọng.

Nhiễm trùng ổ mắt là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng có thể đẩy mắt ra khỏi hốc mắt. Các triệu chứng phổ biến của bệnh gồm đau, sưng và lồi mắt.

Các triệu chứng khác của nhiễm trùng ổ mắt có thể bao gồm:

• Mắt hạn chế cử động hoặc đau khi bạn cố gắng di chuyển mắt
• Suy giảm thị lực hoặc giảm thị lực đột ngột
• Mí mắt sưng đỏ
• Thấy khó khăn hoặc không thể mở mắt
• Dịch chảy ra từ mắt nhiễm bệnh
• Sốt, mệt mỏi, đau đầu
• Ăn mất ngon

Nếu có triệu chứng nhiễm trùng ổ mắt đều phải gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức. Việc chẩn đoán sớm nhiễm trùng ổ mắt là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nặng.

• Bác sĩ sẽ bắt đầu chẩn đoán nhiễm trùng ổ mắt thông quan quan sát mắt.
• Bác sĩ nhãn khoa sẽ kiểm tra các dấu hiệu thực thể của nhiễm trùng hốc mắt, chẳng hạn như đỏ, sưng, đau và sốt.
• Sau đó, họ có thể yêu cầu các xét nghiệm khác để giúp xác định mức độ nhiễm trùng và quá trình điều trị thích hợp.
• Bác sĩ có thể lấy mẫu máu hoặc dịch tiết ra từ mắt của người bệnh để phân tích, nhằm xác định loại vi trùng nào gây ra nhiễm trùng.
• Bác sĩ nhãn khoa cũng có thể đề nghị các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp MRI hoặc CT để đánh giá mức độ lây nhiễm và kiểm tra các biến chứng liên quan đến não hoặc hệ thần kinh trung ương.

Việc chữa trị nhiễm trùng ổ mắt còn tùy vào triệu chứng và mức độ bệnh nặng nhẹ, giai đoạn cấp hay mạn tính, có biến chứng hay không.

5.1 Điều trị kháng sinh

Ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm, thường là tiêm qua đường tĩnh mạch. Tuy nhiên, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ theo đúng chỉ định thuốc không tự ý điều chỉnh hoặc dừng thuốc khi không có ý kiến bác sĩ chuyên khoa.

Các bác sĩ sử dụng kháng sinh phổ rộng để điều trị cho những người bị nhiễm trùng ổ mắt. Những loại thuốc này có hiệu quả chống lại nhiều vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn Staphylococcus và Streptococcus.

Những người bị nhiễm trùng ổ mắt thường cần phải nhập viện trong khi điều trị bằng kháng sinh. Để tránh nhiễm trùng ổ mắt có thể lây lan nhanh chóng, vì vậy nhân viên y tế sẽ cần theo dõi chặt chẽ người bệnh để xem có dấu hiệu nhiễm trùng nào xấu đi hay người bệnh có đáp ứng với kháng sinh không.

5.2 Điều trị phẫu thuật

Những trường hợp nằm trong nhóm nguy cơ dưới đây cần nhanh chóng thực hiện phẫu thuật chức năng mũi xoang càng sớm càng tốt tránh biến chứng viêm xoang nguy hiểm không chỉ ở ổ mắt mà còn có các biến chứng khác như: Viêm màng não, áp-xe não, viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm xương...

• Viêm mũi xoang mạn tính điều trị nội khoa tích cực trên 3 tháng không khỏi
• Các bệnh nhân có dị dạng mũi xoang
• Viêm mũi xoang gây biến chứng
• Viêm mũi xoang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp, khả năng ngửi...
• Người có polyp mũi

Các phẫu thuật để điều trị nhiễm trùng ổ mắt bao gồm:

• Dẫn lưu dịch từ một khu vực bị nhiễm bệnh hoặc áp xe
• Loại bỏ vật lạ
• Lấy mẫu nuôi cấy để phân tích thêm

Phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang được coi là giải pháp ưu việt trong phẫu thuật điều trị các bệnh lý mũi xoang.

Tuy nhiên, để có được hiệu quả phẫu thuật an toàn, loại bỏ triệt để ổ viêm mũi xoang, không gây tổn thương mô xung quanh, phục hồi nhanh và hạn chế nguy cơ tái phát, nguy cơ biến chứng sau mổ, người bệnh cần lưu ý lựa chọn địa chỉ phẫu thuật uy tín có đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị hiện đại, phòng mổ vô khuẩn tuyệt đối.

Điều trị bệnh lý mũi xoang không hề dễ dàng, đặc biệt là điều trị nhiễm trùng hốc mắt do biến chứng viêm xoang người bệnh cần kiên trì, không được chủ quan, ngay khi có triệu chứng của bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị đúng cách.