Beta-glucan giúp tăng cường miễn dịch như thế nào?

Beta glucan là một dạng polysaccharide không đồng nhất của phức hợp glucose polyme. Theo đó, hoạt tính của beta glucan phụ thuộc vào cấu trúc phân tử, kích thước, tần số phân nhánh, sửa đổi cấu trúc, hình dạng và độ hòa tan. Trong các beta glucan, những beta glucan có hoạt tính sinh học thường có trọng lượng phân tử lớn.

Trong nhiều thế kỷ, y học cổ truyền Trung Quốc đã sử dụng nấm để chữa bệnh và hiện tại, các mối quan tâm tập trung vào beta glucan là thành phần hóa học cấu trúc trong thành tế bào nấm. Vì vậy, beta glucan là lý do chính khiến nấm được sử dụng trong mỹ phẩm, làm phụ gia thực phẩm hoặc dùng làm thuốc điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Trong lĩnh vực miễn dịch học, beta glucan thường được gọi là chất điều chỉnh phản ứng sinh học, hiện được công nhận là thuốc chống khối u và chống nhiễm trùng. Điều này nhờ vào beta glucan đã được chứng minh là bảo vệ cơ thể chống lại sự lây nhiễm của vi khuẩn, vi rút và vi sinh vật gây bệnh.

Ngoài ra, beta glucan cũng ngăn ngừa ung thư hay ung thư đang tiến triển cũng như có tác dụng hiệp đồng chống khối u với kháng thể đơn dòng và hóa trị liệu ung thư. Bên cạnh đó, beta glucan thúc đẩy độc tính tế bào phụ thuộc vào kháng thể thông qua một con đường sinh học liên quan đến chất sinh ung thư. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy beta glucan có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào ung thư hoặc vi sinh vật lây nhiễm, thay vào đó, beta glucan hoạt động sinh học là thông qua việc kích hoạt hệ thống miễn dịch của vật chủ.

Như vậy, qua nhiều năm, tác dụng của beta glucan đối với các tế bào miễn dịch đã được thiết lập rõ ràng. Cụ thể là đại thực bào và tế bào đuôi gai được coi là tế bào đích chính của β-glucans, mặc dù bạch cầu trung tính, tế bào B, tế bào T và tế bào giết tự nhiên cũng là được biết là được hoạt hóa bởi β-glucan. Khả năng điều hòa miễn dịch hoạt động của beta glucan thường được nghiên cứu liên quan đến hoạt hóa đại thực bào. Qua đó, beta glucan tăng cường hoạt động gây độc tế bào và các tế bào gây viêm của đại thực bào, nâng cao kiểu hình và thúc đẩy hoàn thiện chức năng của các tế bào đuôi gai.

Hơn nữa, tác dụng kích thích của beta glucan trên tế bào lympho T cũng đã được báo cáo. Đây chính là tác nhân giúp tăng cường các chức năng của tế bào T đặc hiệu với vi rút khi tạo miễn dịch chủ động do vắc xin tạo ra, hoạt động như một chất bổ trợ cho vắc-xin. Ngoài ra, beta glucan còn giúp tăng cường chức năng tế bào T ở bệnh nhân ung thư.

Các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng thường khuyến nghị mọi người tăng cường tiêu thụ beta glucans thông qua chế độ ăn uống hằng ngày hơn là dùng thực phẩm bổ sung. Tuy nhiên, các chất bổ sung beta glucan có sẵn vẫn thường được xem là an toàn và dung nạp tốt nếu chế độ dinh dưỡng khó đảm bảo theo tiêu chuẩn mỗi ngày.

Theo đó, các loại thực phẩm có chứa beta glucan bao gồm:

• Yến mạch, lúa mạch, lúa mì, lúa mạch đen và lúa miến
• Rong biển
• Tảo
• Men của thợ nấu bia và thợ làm bánh
• Reishi, nấm hương và nấm maitake

Trong đó, lúa mạch và yến mạch có lượng beta glucan cao nhất trên mỗi khẩu phần ăn tiêu chuẩn của người lớn trưởng thành. Cụ thể là một cốc lúa mạch nấu chín cung cấp 2,5 gam beta glucan, trong khi một cốc bột yến mạch có 2 gam.

Như vậy, kiến thức và kỹ năng trong việc xây dựng chế độ ăn kết hợp thực phẩm giàu beta glucan thường xuyên là một lựa chọn tốt để đạt được những lợi ích sức khỏe tiềm năng của chất này.

Việc tiêu thụ một lượng beta glucan được khuyến nghị thông qua các lựa chọn chế độ ăn uống có thể không gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, việc bổ sung beta glucan tổng hợp có thể mang lại các tác dụng phụ và rủi ro tiềm ẩn, như gây ra bệnh tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn ói.

Mặt khác, khi được chỉ định bổ sung beta glucan bằng hình thức truyền tĩnh mạch, người bệnh có thể gặp phải các tác dụng phụ như sau:

• Đau lưng và đau khớp
• Sốt và ớn lạnh
• Đi tiểu nhiều
• Bệnh tiêu chảy
• Thay đổi huyết áp
• Viêm da
• Sưng hạch bạch huyết

Chính vì vậy, mặc dù các chất bổ sung beta glucan đã được ghi nhận là có nhiều vai trò đối với sức khỏe và có thể sử dụng an toàn, chúng có thể không an toàn cho tất cả mọi người. Những sản phẩm này có thể làm trầm trọng thêm các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa của việc điều trị ung thư và ảnh hưởng đến một số loại thuốc điều trị bệnh khác.

Theo đó, nếu muốn dùng beta glucan hoặc sử dụng bất kỳ loại liệu pháp bổ sung nào, người bệnh hãy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa ung thư trước để đảm bảo rằng cơ thể phù hợp sử dụng các sản phẩm này.

Tóm lại, betaglucan đã được nghiên cứu không ngừng về các tác dụng cải thiện hệ miễn dịch và tăng cường khả năng chống lại các bệnh truyền nhiễm và ung thư cũng làm nổi bật vai trò nhiều mặt của phân tử này. Tuy nhiên, nguồn gốc của beta glucan đến từ thành phần thiên nhiên luôn được khuyến khích hơn cả, trong khi các sản phẩm tổng hợp cần thêm thời gian nghiên cứu tính an toàn để giúp cơ thể không chỉ chống chọi với cảm lạnh thông thường và nhiễm trùng đường hô hấp mà còn các bệnh nghiêm trọng hơn, bao gồm cả ung thư.