Béo phì, thừa cân và nguy cơ mắc ung thư

Bài viết được viết bởi các bác sĩ khoa Nội Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Có rất nhiều yếu tố có thể khiến một người trở nên béo phì, gồm các yếu tố di truyền, nội tiết tố, môi trường, cảm xúc và văn hóa. Những người thừa cân có nguy cơ cao mắc nhiều vấn đề sức khỏe như tiểu đường týp 2, huyết áp cao và bệnh tim mạch. Thừa cân cũng liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư.

Hơn hai phần ba người Mỹ trưởng thành bị thừa cân và béo phì, khiến cho đây trở thành một chủ đề quan trọng đối với những người mắc bệnh ung thư. Khi một người thừa cân hoặc béo phì, điều đó có nghĩa là họ có quá nhiều mỡ trong các phần mô nạc, chẳng hạn như cơ bắp.

Một số nghiên cứu đã khám phá lý do tại sao thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng nguy cơ và tăng trưởng ung thư. Những lý do khiến béo phì có liên quan đến ung thư bao gồm:

• Tăng mức độ insulin và yếu tố tăng trưởng insulin-1 (IGF-1), có thể giúp một số bệnh ung thư phát triển
• Viêm mãn tính, viêm cấp..., thường gặp ở những người béo phì có liên quan đến nguy cơ ung thư tăng
• Lượng estrogen cao hơn được tạo ra bởi mô mỡ, có thể thúc đẩy sự phát triển của một số bệnh ung thư, chẳng hạn như ung thư vú và ung thư nội mạc tử cung
• Các tế bào mỡ có thể ảnh hưởng đến quá trình điều chỉnh sự phát triển của tế bào ung thư.

Cân nặng thay đổi như thế nào trong suốt cuộc đời cũng liên quan đến nguy cơ mắc bệnh ung thư. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố sau đây có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư:

• Trọng lượng khi sinh cao
• Tăng cân khi trưởng thành
• Giảm và tăng cân nhiều lần.

Nghiên cứu cho thấy rằng duy trì cân nặng khỏe mạnh có liên quan đến giảm nguy cơ ung thư.

Tỷ lệ ung thư quy do béo phì cao đến 40% đối với một số bệnh ung thư, đặc biệt là thực quản và nội mạc tử cung. Thừa cân / béo phì góp phần vào 1 trong 5 trường hợp tử vong liên quan đến ung thư.

• Ung thư vú
• Ung thư đại trực tràng
• Ung thư tử cung
• Ung thư thận
• Ung thư Đầu và cổ
• Ung thư thực quản
• Ung thư tụy
• Ung thư nội mạc tử cung
• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư túi mật
• Ung thư tuyến giáp.

Béo phì thường được đo bằng chỉ số khối cơ thể (BMI) và số đo vòng eo. BMI là tỷ lệ cân nặng và chiều cao của một người. Chỉ số BMI khỏe mạnh thường nằm trong khoảng từ 18,5 đến 24,9. Chỉ số BMI từ 25 đến 29,5 được coi là thừa cân, trong khi chỉ số BMI từ 30 trở lên là béo phì.

Ngoài ra, những người có số đo vòng eo lớn hơn có nguy cơ mắc các bệnh khác nhau, chẳng hạn như bệnh tim. Số đo vòng eo khỏe mạnh là dưới 40 inch đối với nam và dưới 35 inch đối với nữ.

Để kiểm soát tăng cân, hãy chú ý đến những thực phẩm bạn ăn và khối lượng tập thể dục. Cũng nên đưa ra lựa chọn lành mạnh cho những gì mình ăn uống. Đây có thể là thách thức vì chế độ ăn nhiều calo là rất điển hình ở Hoa Kỳ, bao gồm một lượng thực phẩm lớn, đầy đặn, và chi phí tương đối thấp. Đây là lời khuyên để giúp bạn:

• Ăn nhiều rau, trái cây, protein nạc và ngũ cốc. Một số loại thực phẩm, chẳng hạn như súp dựa trên nước dùng.
• Tránh thực phẩm và đồ uống có nhiều đường, chẳng hạn như nước trái cây và soda.
• Chỉ ăn và uống nhiều calo khi cơ thể cần để duy trì cân nặng và hỗ trợ mức độ hoạt động thể chất.
• Đặt mục tiêu cho 30 đến 60 phút mỗi ngày hoạt động thể chất cường độ vừa đến cao hàng ngày. Ngay cả một sự tăng cường nhỏ trong hoạt động thể chất cũng có những lợi ích.

Nếu đang thừa cân hoặc béo phì, tốt nhất nên bắt đầu bằng cách thực hiện các bước để giảm cân thông qua dinh dưỡng và tập thể dục. Đặt mục tiêu giảm 5% đến 10% trọng lượng cơ thể là mục tiêu đầu tiên. Mặc dù con số này có vẻ nhỏ, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng thậm chí giảm 5% đến 10% trọng lượng của bạn là có lợi. Hầu hết các bệnh viện và các tổ chức chăm sóc sức khỏe đều có các chuyên gia như chuyên gia dinh dưỡng có thể cung cấp tư vấn và điều trị quản lý cân nặng.

Đôi khi thay đổi dinh dưỡng và tăng hoạt động thể chất là không đủ. Có những bước khác mà bạn có thể thực hiện. Thí dụ như :

• Thay đổi trong hành vi lối sống: Đầu tiên, thay đổi hành vi để giảm lượng thức ăn tiêu thụ và tăng hoạt động thể chất. Một chuyên gia dinh dưỡng, nhà sinh lý học, nhà tâm lý học hoặc bác sĩ chuyên về giảm cân có thể giúp đỡ bạn.
• Hỗ trợ thay đổi hành vi: Đối với nhiều người, thừa cân hoặc béo phì là phức tạp chứ không đơn giản chỉ là ăn quá nhiều và tập thể dục quá ít. Điều quan trọng là nhận được hỗ trợ khi bạn đang cố gắng giảm cân. Hầu hết các chương trình giảm cân bao gồm các buổi với chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia giảm cân để giúp bạn thay đổi lối sống lành mạnh và gắn bó với chúng theo thời gian.
• Sử dụng thuốc: Thuốc giảm cân thường chỉ được khuyến nghị khi chế độ ăn kiêng, tập thể dục và hỗ trợ thay đổi hành vi không hiệu quả. Hoặc nếu bạn đang bị tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác do béo phì.
• Phẫu thuật: Có thể làm cho dạ dày nhỏ hơn. Điều này được gọi là phẫu thuật giảm cân hoặc phẫu thuật giảm béo. Đây có thể là một lựa chọn cho những người có chỉ số BMI từ 40 trở lên. Hoặc đối với những người có chỉ số BMI từ 35 trở lên có tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác liên quan đến béo phì.

Hãy cân nhắc những câu hỏi sau:

• Cân nặng của tôi có phải là không khỏe mạnh?
• Cân nặng tăng thêm có hại cho sức khỏe của tôi như thế nào?
• Giảm cân sẽ cải thiện sức khỏe của tôi như thế nào?
• Tôi cần giảm bao nhiêu cân?
• Tôi nên giảm bao nhiêu cân mỗi tuần?
• Những chương trình và phương pháp điều trị nào có sẵn để giúp tôi giảm cân?
• Bạn có thể giới thiệu các chuyên gia có thể giúp tôi phát triển chương trình giảm cân?
• Tôi có thể tìm thông tin về ăn uống lành mạnh ở đâu?
• Tôi có thể tìm thông tin về bài tập ở đâu?

Béo phì đang trên đường thay thế thuốc lá trở thành nguyên nhân số một liên quan đến ung thư. Chúng ta cần đối mặt với vấn đề đang gia tăng này và phát huy tất cả các công cụ cần thiết để hạn chế tác động của nó (Theo ông Cliord Hudis, Chủ tịch Hiệp hội Ung thư lâm sang Hoa Kỳ). Năm 2007, đã có hơn 84.000 ca ung thư do béo phì.

Mỗi người cần làm chủ việc kiểm soát cân nặng và sức khỏe của mình. Khi nhận thấy sự tăng cân bất thường hay có biểu hiện của những yếu tố gây hại cho cơ thể,bệnh nhân nên tới thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán tình trạng bệnh nhằm đưa ra biện pháp khoa học chữa trị.

Bài viết tham khảo nguồn: Cancer.net

XEM THÊM:

• Dinh dưỡng - yếu tố quan trọng trong phòng, điều trị bệnh tiểu đường
• Chất béo trans có nguy cơ gì với sức khỏe?
• Mối quan hệ giữa chất béo trans fat và cholesterol