Bé tuổi nào có thể hút mũi?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Trẻ nhỏ hay gặp các vấn đề về hô hấp gây cản trở đường thở. Do đó việc hút mũi cho trẻ là một trong những việc cần thiết. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng cần thiết hút mũi.

Trẻ nhỏ hay mắc các vấn đề về hô hấp gây ngạt mũi, sổ mũi khó thở do chất nhầy và đờm chứa đầy trong các khoang miệng, xoang mũi. Ở những trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, không biết cách để khạc ra đờm. Nên lúc này hút mũi là việc cần thiết để đảm bảo sự thở cho trẻ.

Nên hút mũi cho trẻ trong các trường hợp sau:

• Trẻ còn nhỏ tuổi, bị khò khè khó thở nhưng không có khả năng tự hỉ mũi, tự khạc nhổ đờm ra ngoài.
• Khi trẻ gặp các vấn đề về hô hấp gây khó khăn đồng thời về sự thở và ăn uống như: Ho có đờm xanh, đờm đặc khó lấy ra, cúm ngạt mũi, nhiễm khuẩn hô hấp trên, viêm mũi dị ứng tăng tiết đờm...
• Lưu ý chỉ được hút hút cho trẻ khi đã có chỉ định của bác sĩ.

Trên thực tế, hút mũi có thể áp dụng cho mọi lứa tuổi đặc biệt là ở những trẻ dưới 2 tuổi, khi trẻ không có khả năng tự hỉ mũi, tự khạc ra đờm nên cần phải được hỗ trợ bởi các dụng cụ để lấy đờm ra ngoài. Ở những trẻ lớn, khi trẻ có thể nhận biết được cách khạc đờm theo hướng dẫn của người lớn thì việc hút mũi chỉ áp dụng khi trẻ mắc các bệnh lý nặng như co giật, hôn mê...

Trong bệnh viện thường sử dụng máy hút để hút đờm trong các trường hợp bị viêm phổi hay viêm tiểu phế quản. Với áp lực ổn định của máy, lực hút mạnh hơn có thể gây nên tình trạng tổn thương xuất huyết niêm mạc, chảy máu sau và trong khi hút đờm. Do đó việc này phải được thực hiện bởi những nhân viên y tế có chuyên môn.

Đối với các trẻ không nhập viện được chăm sóc tại nhà có thể được chỉ định hút mũi bằng các dụng cụ hỗ trợ như dụng cụ hình chữ V, hút mũi bằng ống bơm. Các thao tác này chỉ được phép thực hiện khi đã có hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyên rằng không nên lạm dụng việc hút mũi cho trẻ vì nó có thể gây tổn thương cho niêm mạc mũi họng của trẻ.

Trẻ còn nhỏ, niêm mạc mũi của trẻ cũng rất yếu và dễ tổn thương. Do vậy trong quá trình hút mũi cần lưu ý một số điều như sau:

• Người lớn trước khi tiến hành hút đờm dãi cho trẻ phải đảm bảo thực hiện quá trình vô trùng bằng cách vệ sinh sạch tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát trùng, dụng cụ hút cũng phải được tiệt trùng.
• Thực hiện các thao tác vệ sinh mũi cho bé thật nhẹ nhàng, đặc biệt là khi sử dụng hút mũi cho trẻ bằng ống bơm vì ống bơm có thể gây tổn thương các cấu trúc của mũi gây chảy máu, sưng nề mũi dẫn đến làm tăng tình trạng ngạt mũi ở trẻ.
• Không nên thực hiện việc hút đờm dãi ở mũi, miệng, họng quá 2 - 3 lần/ngày. Vì rất có thể sẽ làm mỏng thành mũi, tạo những tổn thương không đáng có cho trẻ. Nên tiến hành hút rửa mũi cho trẻ trước khi ăn và khi trẻ còn thức.
• Sau khi hút đờm cho trẻ, vệ sinh lại mũi miệng họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
• Nếu trong quá trình rửa mũi bằng nước muối sinh lý bé có hiện tượng bị hắt hơi thì các mẹ đừng lo lắng vì các dung dịch vệ sinh vẫn có thể đi vào lỗ mũi của bé. Mặt khác, phản xạ hắt hơi cũng có thể hỗ trợ một phần để đẩy nốt những dịch đờm còn chưa hút được ra ngoài. Trường hợp trẻ bị phản ứng mạnh, nên dừng việc hút đờm cho trẻ và thử lại trong vài tiếng sau đó.
• Cho bé uống đủ nước, tăng cường bú mẹ.

• Vệ sinh đúng cách, theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và các nhân viên y tế. Thử lực hút của máy hút trước khi tiến hành hút đờm cho trẻ.
• Sau mỗi lần hút đờm dãi cho trẻ cần vệ sinh làm sạch tất cả các bộ phận của máy móc thiết bị cũng như các dụng cụ hút đờm bằng xà phòng, nước ấm hoặc có dung dịch sát khuẩn thì càng tốt.
• Nếu rửa mũi cho bé trong 3 ngày không thấy đỡ thì nên cho trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay.

Hút mũi là một trong những việc quan trọng giúp đảm bảo sự thông thoáng về đường thở cho trẻ, tránh nguy cơ sặc đờm, khó thở. Hãy đưa trẻ đến khám các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn khám, điều trị và hướng dẫn cách hút đờm hiệu quả mà không gây tổn thương cho bé. Không tự ý xử lý khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Để hạn chế việc trẻ nhỏ mắc phải các bệnh lý đường hô hấp trên, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.