Bé 11 tháng chậm tăng cân, vì sao?

Bé sơ sinh trải qua vài tháng đầu đời phát triển ổn định và tăng cân khá nhanh. Tuy nhiên, khi trẻ chuẩn bị tròn một tuổi, khả năng vận động hoàn thiện hơn là lúc cân nặng của trẻ có khuynh hướng chậm lại. Theo đó, trẻ em chậm tăng cân không được tìm kiếm nguyên nhân và tích cực điều trị sẽ đối mặt với những thách thức lâu dài như phát triển trí não bất thường, chậm phát triển các cột mốc quan trọng tiếp theo và thậm chí là dậy thì muộn khi vào tuổi trưởng thành.

Theo biểu đồ tăng trưởng của trẻ, cân nặng trung bình của một em bé 11 tháng tuổi là 8,7 kg (19,2 pound) đối với trẻ em gái là 9,4 kg (20,8 pound) đối với trẻ em trai. Hầu hết các bé trong giai đoạn này có thể nặng thêm 100 kg mỗi tuần, nhưng khi bé biết đi và trở nên năng động hơn, tốc độ phát triển của bé có thể bắt đầu chậm lại một chút. Vì vậy, cha mẹ có thể thấy em bé 11 tháng tuổi của mình không tăng cân nhanh như trước đây.

Dù thế, nhận xét về cân nặng của bé trước khi đưa ra còn phải so sánh với chỉ số cân nặng trẻ đạt được trong tháng trước đó. Nếu có sự tăng lên thì vẫn có thể chấp nhận được, bởi những trẻ đang mắc các bệnh lý cấp tính, bệnh bẩm sinh hay trẻ có tiền sử sinh non, sinh nhẹ cân thì chỉ số cân nhẹ hơn so với các trẻ cùng trang lứa vẫn phần nào có thể được chấp nhận. Ngược lại, nếu ghi nhận đường cong này trở thành một đường thẳng nằm ngang, nhất là khi kéo dài qua vài tháng liên tục, cha mẹ cần đưa trẻ đến tham vấn các bác sĩ nhi khoa hay chuyên khoa dinh dưỡng để được can thiệp kịp thời.

3 tình huống có thể khiến bé 11 tháng chậm tăng cân bao gồm:

Lượng calo thấp

Trẻ sơ sinh và trẻ em cần lượng calo khác nhau dựa trên độ tuổi, kích thước cơ thể, giới tính, mức độ hoạt động và nhu cầu y tế của chúng. Do đó, khi trẻ 11 tháng rất háo hức cho từng bước đi đầu đời, cung cấp lượng calo thấp có thể khiến bé chậm tăng cân. Vì thế, khi con không ngừng lớn lên, hãy làm theo các hướng dẫn sau để hỗ trợ dinh dưỡng đầy đủ:

Tuân theo các dấu hiệu thèm ăn của trẻ: Cho trẻ ăn khi trẻ đói. Tránh hạn chế lượng thức ăn của trẻ trừ khi có chỉ định của bác sĩ cũng như tránh các thói quen xấu dễ khiến trẻ biếng ăn.

Thành phần dinh dưỡng cân đối: Thực hiện theo hướng dẫn về cách thức xây dựng một thực đơn cho trẻ 11 tháng chậm tăng cân
Thiết kế bữa ăn dặm hợp lý: Chuyển từ chế độ ăn lỏng hoàn toàn sang thức ăn sệt và đặc là một trong những thử thách đầu đời. Do đó, việc cha mẹ cho bé ăn dặm không đúng cách khiến trẻ bỏ bữa cũng là lý do khiến bé 11 tháng chậm tăng cân. Vì vậy, thay vì thúc ép trẻ ăn, nên thực hiện ăn dặm tự chỉ huy.

Nhu cầu calo cao

Một số điều kiện y tế yêu cầu trẻ tiêu thụ nhiều calo hơn. Ví dụ, bệnh tim bẩm sinh đòi hỏi tim phải bơm nhanh hơn để đáp ứng nhu cầu của cơ thể và tăng tốc độ trao đổi chất của cơ thể, vì vậy trẻ cần thêm calo để theo kịp nhu cầu tăng lên.

Nếu đúng như vậy, các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp cha mẹ hay người chăm sóc trẻ lập kế hoạch để đáp ứng nhu cầu calo bổ sung theo bệnh lý của trẻ, bao gồm:

Chất bổ sung: Các chất bổ sung giàu calo có thể được thêm vào sữa, như sữa công thức hoặc cả sữa mẹ. Trẻ sau 6 tháng và lớn hơn có thể uống đồ uống có hàm lượng calo cao theo khuyến cáo của bác sĩ dinh dưỡng.

Chú trọng các bữa ăn nhẹ: Đối với trẻ đã biết ăn đạm, các bữa ăn nhẹ trong ngày xen kẽ với các bữa chính cũng là cơ hội để bổ sung calo cho trẻ. Lúc này, nên ưu tiên chọn lựa các loại thức ăn có hàm lượng calo cao như bơ đậu phộng và pho mát.

Cho ăn bằng ống: Trẻ có nhu cầu dinh dưỡng phức tạp nhưng thể chất hạn chế, khó có thể dung nạp đủ lượng thức ăn thì có thể cần xem xét cho ăn bằng ống (qua lỗ mũi / cổ họng hoặc một cổng xuyên qua thành bụng vào trong bụng) để bổ sung hoặc thay thế cho việc cho ăn thông thường.

Các điều kiện y tế khác

Các tình trạng như bệnh celiac hoặc xơ nang hạn chế mức độ cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn có thể khiến bé 11 tháng chậm tăng cân. Các tình trạng tiêu hóa như bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), táo bón mãn tính, dị ứng thực phẩm và bệnh viêm ruột có thể khiến việc ăn uống và đi vệ sinh trở nên khó khăn.

Bên cạnh đó, các trẻ 11 tháng nghi ngờ mắc phải chứng tự kỷ đôi khi không thích ăn một số loại có kết cấu hoặc mùi vị nhất định, điều này có thể khiến trẻ khó chuyển sang thức ăn đặc. Một số trẻ khác có thể chỉ muốn ăn một loại thực phẩm, chẳng hạn như trái cây hoặc chỉ khoai tây chiên. Lúc này, cha mẹ cố gắng khuyến khích thói quen ăn uống tốt hơn bằng cách thay đổi kết cấu (cắt nhỏ hoặc xay nhuyễn) hoặc cho trẻ ăn theo lịch trình hay cho trẻ tham gia quá trình chuẩn bị bữa ăn nhằm tăng kích thích thèm ăn cho trẻ.

Đối với trẻ em gặp trở ngại về dinh dưỡng có thể cần bổ sung vitamin cho trẻ để có đủ lượng chất xơ, kẽm, canxi, sắt và các chất dinh dưỡng khác trong chế độ ăn uống của trẻ. Bác sĩ nhi khoa hay chuyên gia dinh dưỡng sẽ thiết kế nhu cầu dinh dưỡng riêng của từng trẻ.

Việc điều trị tình trạng chậm tăng cân ở bé 11 tháng hay nặng hơn là bệnh suy dinh dưỡng phụ thuộc vào thể trạng của từng trẻ, các triệu chứng liên quan và lý do cơ bản khiến trẻ tăng trưởng kém. Mục tiêu chung của việc điều trị là cung cấp đầy đủ calo và bất kỳ sự hỗ trợ cần thiết nào khác để thúc đẩy sự phát triển của trẻ.

Trong trường hợp trẻ không phát triển được cơ thể, có thể cần chẩn đoán và điều chỉnh tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ, rối loạn đường ruột có thể gây ra tình trạng kém hấp thu trong chế độ ăn uống và sẽ khiến trẻ không phát triển được như bình thường. Trong trường hợp này, một thực đơn cho trẻ 11 tháng chậm tăng cân đặc biệt có thể là cần thiết.

Tình trạng chậm tăng cân ở trẻ nhỏ cũng có thể xảy ra trong các trường hợp sinh đôi hoặc sinh ba, đơn giản vì sinh nhiều con khó chăm sóc hơn và đòi hỏi công sức nhiều hơn khi cho các trẻ ăn uống. Trẻ có tiền căn sinh non có nhiều khả năng không phát triển được hoàn thiện như các trẻ cùng trang lứa vì nhiều chức năng cơ thể cần thiết để hấp thụ và tiêu hóa thức ăn thích hợp còn non nớt khi mới sinh. Các vấn đề về phổi hoặc bệnh tim, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, có thể làm cho việc bú khó khăn hơn và dẫn đến lượng calo kém và không thể phát triển.

Tóm lại, chậm tăng cân là một khái niệm thường được sử dụng cho những trẻ không phát triển và tăng trưởng bình thường. Nói chung, bé 11 tháng chậm tăng cân thường có nguyên nhân là chế độ ăn dặm chưa cung cấp đủ calo trong khi nhu cầu năng lượng không ngừng tăng để đáp ứng sự phát triển các kỹ năng thể chất theo từng ngày. Theo đó, biết các lý do tiềm ẩn nêu trên, nhất là xây dựng thực đơn cho trẻ 11 tháng chậm tăng cân hợp lý, cân nặng của trẻ sẽ mau chóng cải thiện và bắt kịp cùng bạn bè khi bước vào năm thứ hai của cuộc đời.

Trẻ chậm tăng cân, kém hấp thu, chậm phát triển cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng. Cha mẹ có thể đồng thời áp dụng việc bổ sung chất qua đường ăn uống và các thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ tự nhiên để bé dễ hấp thụ. Điều quan trọng nhất là việc cải thiện triệu chứng cho bé thường phải diễn ra trong thời gian dài. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hoặc thay đổi liên tục nhiều loại trong thời gian ngắn có thể khiến hệ tiêu hóa của bé không kịp thích nghi và hoàn toàn không tốt. Vì vậy cha mẹ phải thực sự kiên trì đồng hành cùng con và thường xuyên truy cập website vinmec.com để cập nhật những thông tin chăm sóc cho bé hữu ích nhé.