Bạn chưa bao giờ là "quá già" để bắt đầu trị liệu

Vào năm 2019, có khoảng 15% những người trưởng thành trên 45 tuổi cho biết họ đã đến gặp bác sĩ trị liệu vào thời gian trước - đó là thời điểm trước khi đại dịch xảy ra. Ngày càng có nhiều người nhận ra mối liên hệ quan trọng giữa sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần. Vậy trị liệu là gì? Đây có thể coi là liệu pháp điều trị tinh thần để giúp bạn có tư tưởng thoải mái hơn.

Vậy chúng ta có nên trị liệu, khi nào cần trị liệu? Theo các chuyên gia, trị liệu có hiệu quả đối với những người thuộc độ tuổi trung niên tới lão niên. Không chỉ vậy, liệu pháp này còn có nhiều tác động tích cực đối với mọi lứa tuổi. Do đó, bạn không bao giờ bị xét nét là “quá già” khi bắt đầu trị liệu.

Cụ thể:

• Bạn không bao giờ là “quá già” để được người khác lắng nghe những câu chuyện của mình;
• Bạn không bao giờ là “quá già” để thay đổi quan điểm của mình;
• Bạn không bao giờ là “quá già” để có những nhận thức sâu sắc hơn, hiểu biết hơn;
• Bạn không bao giờ là “quá già” để tận hưởng quá trình khám phá bản thân, khoan dung hơn và chấp nhận sự vận hành của cuộc sống.

Nội tiết tố liên tục thay đổi qua các giai đoạn của cuộc đời. Khi estrogen, testosterone và các hormone khác suy yếu, chúng có thể ảnh hưởng tới thói quen ngủ, lực cơ, đời sống tình dục,... của bạn. Ngoài việc thay đổi nồng độ hormone, các chấn thương và bệnh tật cũng có thể khiến bạn không thể tham gia những hoạt động mà bản thân mình yêu thích. Và đó chỉ là những thay đổi về mặt vật lý.

Khi bước sang tuổi trung niên, các mối quan hệ của bạn cũng có thể trải qua những thay đổi lớn. Bạn có thể trở thành người chăm sóc cho vợ/chồng hoặc cha mẹ lớn tuổi. Nghiên cứu cho thấy có khoảng 25% những người 45 - 64 tuổi đang chăm sóc 1 người thân lớn tuổi. Bên cạnh đó, nhiều người trên 50 tuổi lựa chọn ly hôn sau nhiều năm chung sống. Điều đó đồng nghĩa với việc bạn phải tự điều chỉnh cuộc sống của mình.

Như vậy, với câu hỏi khi nào cần trị liệu, đáp án là: Ngay bây giờ. Các nhà trị liệu sẽ giúp bạn và người thân đối diện, thích ứng với những sự thay đổi trong cuộc sống. Họ sẽ giúp bạn điều chỉnh những gì bạn thực sự muốn và cần; làm rõ các lựa chọn của bạn; bạn sẽ tin tưởng phán đoán của mình,...

Khi bước sang tuổi trung niên, những thay đổi lớn như nghỉ hưu có thể khiến bạn cảm thấy chênh vênh, vô định. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng: Các vận động viên ưu tú thường cảm thấy chán nản và bối rối sau khi giải nghệ những môn thể thao cạnh tranh.

Khi bạn không còn làm điều gì đó - điều từng là trọng tâm của cuộc đời bạn, bạn có thể cảm thấy trống rỗng, mất phương hướng. Ngay cả khi việc mất phương hướng là 1 phần của quá trình tự nhiên, ví dụ như mãn kinh thì việc trải qua giai đoạn chuyển đổi này cũng sẽ khiến bạn không thoải mái.

Và lúc này bạn nên lựa chọn trị liệu. Việc này giúp mang lại định hướng cho bạn để bạn xác định lại bản thân. Nó tạo cho bạn một không gian an toàn để bắt đầu những điều mới mẻ. Nhờ trị liệu, bạn có thể nắm được những cơ hội mới. Ngày nay, những người lao động trên 50 tuổi đã chiếm tới 20% lực lượng lao động - một tỷ lệ cao hơn so với nhiều thập kỷ trước.

Mất mát có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào của cuộc đời. Vậy khi nào cần trị liệu? Câu trả lời là bất cứ khi nào, đặc biệt là khi bạn bước vào tuổi trung niên. Đó là vì khi bạn càng sống lâu thì bạn càng phải đối diện với nhiều mất mát. Những mất mát đó có thể là: Con bạn đã lớn và lựa chọn đi học xa, lập gia đình và sống riêng hoặc bạn bè và người thân trong gia đình lần lượt qua đời,...

Sự mất mát, đau buồn là không thể tránh khỏi. Lúc này, các nhà trị liệu sẽ đóng vai trò như một chỗ dựa để giúp bạn giảm nhẹ nỗi đau buồn và xua tan sự tiếc nuối, hối hận.

Cho dù việc trị liệu diễn ra trong môi trường 1 đối 1 hoặc nhóm, trực tiếp hay trực tuyến thì sự thành công của nó đều dựa trên sự kết nối và liên kết giữa con người với nhau. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự tin tưởng, kết nối chặt chẽ giữa nhà trị liệu và bệnh nhân sẽ giúp việc trị liệu trở nên hiệu quả hơn.

Khi bạn già đi, việc kết nối càng quan trọng vì người già thường có cảm giác bị cô lập. Nó có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như tăng nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ, vấn đề về tim mạch, tâm thần,... Việc duy trì các mối quan hệ xã hội sẽ giúp bạn có sức khỏe thể chất và tinh thần tốt hơn.

Sau khi tìm được đáp án cho câu hỏi khi nào cần trị liệu, bạn nên nắm được cách tìm nhà trị liệu phù hợp. Đó là:

• Tuổi tác của nhà trị liệu: Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ thường chọn nhà trị liệu lớn tuổi hơn khi họ muốn xử lý các vấn đề của cuộc sống; chọn nhà trị liệu gần tuổi khi gặp vấn đề liên quan tới lối sống hiện đại. Dù chọn ai, bạn cũng nên chú ý tới sở thích của mình vì nó sẽ ảnh hưởng tới khả năng tin tưởng và gắn kết của bạn với bác sĩ trị liệu;
• Tìm 1 nhà trị liệu được đào tạo về liệu pháp giải quyết vấn đề hoặc liệu pháp hành vi nhận thức vì họ có thể giúp điều trị tốt chứng trầm cảm ở người lớn tuổi, đặc biệt là người đang đối mặt với bệnh mãn tính;
• Chú ý tới chi phí và cân nhắc lựa chọn liệu pháp trực tuyến (thay vì gặp mặt trực tiếp).

Khi nào cần trị liệu? Nếu bạn đang ở độ tuổi trung niên, hãy nghĩ tới việc trị liệu. Một nhà trị liệu được đào tạo bài bản có thể giúp bạn thích nghi tốt hơn với những thay đổi, mất mát, đau đớn hoặc bất cứ vấn đề nào bạn đang phải đối mặt. Trị liệu cũng giúp bạn kết nối với những người khác, tránh sự cô độc.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.