Ăn gì để sữa mẹ đặc, mát, con tăng cân?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất không thể thiếu. Sữa mẹ sánh đặc, mát lành và thơm ngọt sẽ thúc đẩy tốt cho sự phát triển của con, con mau chóng lớn. Vậy ăn gì để sữa mẹ đặc, mát, con tăng cân?

Không chỉ là nguồn dinh dưỡng hàng ngày của trẻ sơ sinh, sữa mẹ còn chứa nhiều kháng thể, sữa mẹ biến đổi thành phần theo từng ngày từng giờ, phù hợp với quá trình phát triển của con. Những năm đầu đời, dinh dưỡng trong sữa mẹ tập trung vào “nuôi dưỡng” bộ não em bé, chứ không tập trung vào tăng cân, tăng cơ như các loại sữa khác.

Những thành phần dinh dưỡng chính có trong sữa mẹ:

• Chất béo: giúp bé phát triển và sinh năng lượng, hỗ trợ tiêu hóa.
• Protein: Taurine một loại protein tốt nhất có trong sữa mẹ, nó có vai trò lớn trong phát triển bộ não của trẻ.
• Vitamin và khoáng chất: Giúp trẻ dễ hấp thụ và tăng sức đề kháng.
• Thành phần dinh dưỡng khác: Các chất có trong sữa mẹ giúp tăng cường nhận thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện.

Tác dụng của sữa mẹ với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:

• Tăng sức đề kháng của trẻ trước các bệnh thông thường và các bệnh tim mạch vì sữa mẹ trong những ngày đầu chứa nhiều Protein. Trong đó thì 50% hàm lượng protein là các Globulin miễn dịch (chủ yếu là IgA), có tác dụng chống lại các vi khuẩn, virus gây bệnh.
• Trẻ bú sữa mẹ đặc (ít nhất 6 tháng đầu) có thể tránh được nhiều loại bệnh cấp và mãn tính như tiêu chảy, nhiễm trùng đường hô hấp. Hơn nữa sữa mẹ là nguồn duy nhất cung cấp cho trẻ Taurine để phát triển não bộ và võng mạc mắt.
• Những trẻ được bú sữa mẹ rất ít bị mắc các khuyết tật về phát âm, vì việc bú mẹ giúp bé phát triển đồng bộ hệ cơ xương ổ miệng và má.

Ăn gì để sữa mẹ đặc con tăng cân là câu hỏi chung của những phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. Để đảm bảo dinh dưỡng cho sữa mẹ, mẹ nên bổ sung những nhóm thực phẩm quan trọng bao gồm:

• Bổ sung rau xanh, trái cây

Mẹ nên bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả và cả ngũ cốc trong mỗi bữa ăn, vì những loại thực phẩm đó đều chứa các thành phần có nguồn dinh dưỡng thiết yếu và hỗ trợ vitamin, chất xơ dồi dào đối với cơ thể.

• Dung nạp protein

Thịt, cá là nguồn thực phẩm giàu hàm lượng i-ốt cũng như giàu đạm, cung cấp nhiều DHA cho hai mẹ con. Mẹ nên ăn thêm cá 1 đến 2 lần mỗi bữa trong tuần, bên cạnh đó, tăng cường thịt để đủ dinh dưỡng chất đạm, protein cho cả mẹ và bé.

• Tăng cường canxi

Bên cạnh việc bổ sung canxi cho chế độ dinh dưỡng hàng ngày của mẹ, mẹ cũng nên lưu ý uống thêm sữa uống cho mình, vì đây là nguồn canxi và dưỡng chất lớn, cần chú trọng tại thời điểm ngay sau sinh, tăng cường canxi cho hệ xương của con phát triển và tránh loãng xương cho mẹ sau này.

• Nước

Nước là thành phần quan trọng tất yếu. Để đảm bảo đủ nước cho cơ thể mẹ và đủ sữa cho con, mẹ cần uống 8 - 10 cốc mỗi ngày, tương đương với 2 lít nước.

Trong khi sữa sánh đặc hơn sẽ giúp hàm lượng chất dinh dưỡng cung cấp cho bé lớn hơn thì độ thơm, mát của sữa sẽ kích thích bé bú nhiều và dễ tiêu hóa hơn nhiều. Vậy cần ăn gì để sữa mẹ mát con tăng cân?

Theo kinh nghiệm, để có được nguồn sữa mẹ chất lượng nhất, mẹ cần đảm bảo có một chế độ dinh dưỡng và chế độ sinh hoạt cũng như cách cho bé bú đúng đắn nhất.

• Bổ sung cà rốt cho khẩu phần ăn của mẹ

Uống gì để sữa mẹ mát? Thực tế, uống một cốc nước cà rốt ép mỗi sáng hay bổ sung cùng thực đơn trưa sẽ giúp nguồn sữa mẹ thơm và mát hơn. Hàm lượng cao vitamin A có trong cà rốt cũng góp phần tăng cao chất lượng của sữa mẹ, làm mát nguồn sữa mẹ, con tránh bị nóng trong, nổi mẩn.

Không chỉ tốt cho sữa, nước cà rốt ép còn giúp mẹ lấy lại thân hình thon gọn và làm đẹp da thời điểm sau sinh.

Ngoài cách chế biến nước ép, súp cà rốt hay sử dụng cà rốt xay nhuyễn với sữa ấm cùng đường cũng là cách để mẹ bổ sung cà rốt vào thực đơn mỗi ngày một cách hợp lý.

• Thì là, không chỉ đơn thuần là cây gia vị

Chúng ta thường chỉ sử dụng thì là như một loại gia vị, tuy nhiên thì là còn có công dụng tuyệt vời khác là một loại thực phẩm lợi sữa.

Sử dụng thì là không chỉ giúp lượng sữa tiết ra nhiều hơn mà còn giúp mùi vị của sữa mẹ thơm ngon, kích thích bé bú lâu hơn.

Với thì là, mẹ được khuyên sử dụng thường xuyên trong quá trình cho bé bú bằng các cách chế biến như sao khô để pha trà hoặc dùng nêm các loại canh, cháo.

• Nước lá bồ công anh giúp sữa mẹ giàu dinh dưỡng

Theo Y học cổ truyền, lá cây bồ công anh có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và làm mát gan. Rất nhiều mẹ sau sinh đã dùng loại lá này để làm mát da bằng cách phơi khô pha với nước. Không dừng lại đó, lá cây bồ công anh rất dồi dào protein, cùng những khoáng chất như canxi, sắt, vitamin A, vitamin C, các loại vitamin thuộc nhóm B, qua đó giúp cho sữa mẹ đặc, chứa nhiều hơn các chất dinh dưỡng và giúp bé nhà mình tăng cân nhanh hơn đó.

• Uống nước gạo lứt, sữa sánh thơm bổ dưỡng

Gạo lứt không chỉ thơm ngon mà còn là thực phẩm có chứa nhiều vitamin B và có thể được dùng kết hợp để chữa bệnh. Với hàm lượng các chất vi lượng như magie, natri... cao, gạo lứt còn là sự lựa chọn hợp lý cho mẹ khi đang băn khoăn ăn gì để sữa mẹ thơm và mát hơn.

Cách làm đúng cho mẹ: Mẹ rang thơm gạo lứt và trữ trong hũ kín để dùng dần. Mỗi khi dùng, mẹ lấy 50g gạo lứt, nấu cùng 2 đến 3 lít nước, và có thể thêm muối trắng cho hợp vị. Dùng khi còn nóng là tốt nhất cho cơ thể mẹ.

• Sữa mẹ thêm mát lành với rau ngót

Rau ngót giàu dinh dưỡng mang lại giá trị cao tác động nguồn sữa, chẳng hạn cung cấp: canxi, protein, phốt pho, chất béo, các loại vitamin, chất sắt. Lá rau ngót mang công dụng giúp thông sữa thời điểm sau sinh cho mẹ, còn giúp chữa lành vết loét, làm hạ sốt, đặc biệt rau ngót tác động làm sạch phần sót nhau, hay phần máu bẩn còn lại sau khi mẹ sinh.

Cách làm đúng cho mẹ: Rau ngót mẹ rửa sạch, xay ra lấy nước để uống cũng có thể nấu canh ăn hàng ngày cùng cơm. Nước lá rau ngót mát thơm, kích thích sữa mẹ về nhiều.

• Lá đinh lăng lợi sữa

Lá đinh lăng có nhiều tác dụng: không chỉ gọi sữa về dồi dào hơn, giảm căng tức, một giải pháp khi mẹ tắc tia sữa, đây còn là cách để mẹ tăng chất lượng nguồn sữa cho bé. Sữa mẹ sẽ đặc hơn, thơm hơn kích thích bé thích bú mẹ lâu hơn.

Một lưu ý cho mẹ đó là không nên sử dụng lá đinh lăng trong một thời gian dài, do có thể gây tình trạng mất sữa.

• Sữa mẹ sánh đặc hơn với bí ngô

Bí ngô có chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất, cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng dồi dào mỗi ngày. Đặc biệt, đây là giải pháp tuyệt vời khi mẹ đã cảm thấy chán khi dùng các loại sữa bột. Sử dụng bí ngô thường xuyên sẽ giúp sữa mẹ đặc hơn và thơm mát hơn hẳn.

Ngoài ra, có một số loại thực phẩm như: khoai lang, rau khoai lang, nước vừng đen, cháo/canh đu đủ xanh.... mẹ có thể bổ sung và làm đa dạng hơn khẩu phần ăn hàng ngày giúp sữa mẹ đặc mát, con tăng cân.

Ngoài ra, có rất nhiều bà mẹ trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ gặp tình trạng tắc tia sữa. Khi bị tắc tia sữa, mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn, tích cực hút sữa để làm thông sữa ra bên ngoài. Nếu tình trạng không được cải thiện thì nên nhờ sự trợ giúp của các đơn vị thông tắc tia sữa chuyên nghiệp hoặc đến bệnh viện để nhờ bác sĩ tư vấn.

Hiện nay, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec áp dụng phương pháp tác động cột sống để điều trị tắc tia sữa sau sinh mà không cần dùng đến thuốc. Với phương pháp tác động cột sống, kỹ thuật viên điều trị chủ yếu sử dụng phần mềm đầu ngón tay tác dụng vào cột sống phía lưng của bệnh nhân để điều chỉnh, khai thông tuyến sữa, giúp thông tia, làm mềm bầu vú.

Ngoài điều trị tắc tia sữa, phương pháp tác động cột sống còn chữa trị cho các bệnh lý:

• Đau đầu, đau nửa đầu
• Hội chứng tiền đình
• Thiểu năng tuần hoàn não
• Liệt dây thần kinh số VII ngoại biên
• Liệt nửa người do tai biến mạch máu não
• Đau cổ vai gáy
• Viêm quanh khớp vai
• Hội chứng đau lưng, đau thắt lưng hông, đau dây thần kinh tọa
• Đau khớp gối
• Thoát vị đĩa đệm
• Tê bì chân, tay
• Hội chứng dạ dày - trào ngược
• Hen phế quản
• Ra mồ hôi chân, tay
• Phục hồi nguồn sữa mẹ, tắc tia sữa, thiếu sữa, mất sữa.