Tương bần Yên Nhân là loại nước chấm dân dã gắn liền với phường Bần Yên Nhân, thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Hàng trăm năm nay, người dân làng Bần làm tương như một nghề dịp nông nhàn, kiếm thêm thu nhập.
Tương bần Yên Nhân – Thứ nước chấm giản dị mà thơm ngon ở Hưng Yên
Phơi nắng tương bần. Ảnh: Báo Tiền phong.
Tương bần là đặc sản bao đời nay, đi đôi với nền văn hóa ẩm thực đầy màu sắc của Việt Nam. Tương bần Yên Nhân đã xuất hiện từ thế kỷ 13, phát triển nhất từ lúc nhà Lý dời đô ra Thăng Long. Thời đó, Hưng Yên có hai đặc sản mang đi tiến vua, là tương bần và nhãn lồng.
Ảnh: Tạp chí làng nghề Việt Nam.
Để làm được mẻ tương như ý, đúng với kỹ thuật xưa phải trải qua rất nhiều công đoạn. Nguyên liệu làm tương không thể thay thế được là gạo nếp cái hoa vàng, đỗ tương và muối.
Nấu xôi để mốc. Ảnh: Báo Tiền Phong.
Đầu tiên phải chọn gạo nếp ngon, ngâm nước vài tiếng rồi đồ thành xôi, phơi trên nong hai ngày hai đêm cho ngả mốc hoa hòe là được. Khi xôi xuất hiện mốc, người ta phải đảo cho xôi rời từng hạt, rải đều lên nia rồi ủ tiếp.
Rải xôi lên nia. Ảnh: Người Lao động.
Một thông tin quan trọng là mốc để làm tương hoàn toàn an toàn với sức khỏe con người. Mốc này được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm. Tương bần Yên Nhân có mùi vị rất đặc biệt vì sử dụng loại mốc này.
Ủ mốc. Ảnh: Báo Người Lao động.
Công đoạn tiếp theo, mang đỗ tương rang với cát, đảo đều với lửa nhỏ để hạt chín đều có màu vàng và mùi thơm. Tiếp tục ngâm đỗ tương với nước từ 7 đến 10 ngày. Khi xôi lên mốc vàng đẹp, thì mang ra xoa cho tơi, rồi dùng nước đỗ ngâm tưới lên mốc, trộn đều rồi ủ một ngày đêm nữa.
Xôi lên mốc. Ảnh: Báo Tiền phong.
Cho mốc đã trộn vào chum đỗ cùng muối tinh với lượng phù hợp rồi phơi ngoài nắng. Trong quá trình làm tương, quan trọng nhất là chọn gạo nếp chất lượng, đỗ vỏ mỏng ruột vàng, muối tinh khiết thì mới cho ra sản phẩm tương hoàn hảo.
Đậu nành ngâm nước rồi rang. Ảnh: Báo Tiền phong.
Qua bao thăng trầm, người dân làng Bần vẫn cố gắng giữ nghề, giữ lấy bí quyết làm ra nước chấm tiến vua thuở nào. Cuộc sống đổi thay nhưng tương bần vẫn có chỗ đứng riêng trong ẩm thực Việt. Tương đã được chứng nhận nhãn hiệu tập thể vào năm 2011.
Đảo tương. Ảnh: Báo Nhân dân.
Người làm tương bần giờ đây quanh năm làm không hết việc. Hàng năm có hàng nghìn lít tương bần được bán trong và ngoài nước, xuất khẩu sang Anh, Pháp, Nga, Hàn Quốc…
Khuấy đều tương dưới nắng. Ảnh: Báo Nhân dân.
Những sạp tương bần bày bán ngoài quốc lộ. Ảnh: dangcongsan.vn.
Tương bần Yên Nhân thường ăn kèm bánh đúc, đậu phụ rán, rau muống luộc, cà muối… hay dùng làm gia vị cho các món canh, món kho. Vị nồng ngậy của tương làm nên hương vị riêng biệt không thể lẫn của người làng Bần.
Theo iVIVU.com
Đánh giá
Bài viết cùng tác giả
