Hiện nay Việt Nam có bốn nhà thờ được phong Tiểu Vương cung Thánh đường, trong đó có nhà thờ Phú Nhai là nhà thờ lớn nhất, tráng lệ nhất của tỉnh Nam Định cũng như lớn nhất Đông Nam Á.
Nhà thờ Phú Nhai – Tiểu Vương cung Thánh đường lớn nhất Đông Nam Á
Vương cung Thánh đường Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội Phú Nhai hay còn gọi là nhà thờ Phú Nhai, đền Thánh Phú Nhai là nhà thờ Công giáo Roma thuộc Giáo phận Bùi Chu, ở xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định.
Nhà thờ ban đầu được làm bằng gỗ, lợp bồi do linh mục Chính xứ Emmanuel Rianô Hòa xây dựng năm 1866, ngay sau khi vua Tự Đức ký sắc lệnh chấm dứt gần 3 thế kỷ Kitô giáo bị bách đạo tại Việt Nam. Năm 1881, Giám mục Emmanuel Riano Hòa cùng với linh mục Barquerô Ninh xây lại nhà thờ theo kiến trúc Á Đông.
Năm 1916, Giám mục Phero Munagori Trung và linh mục Moreno lại tiếp tục xây lại nhà thờ theo kiến trúc châu Âu nhưng bị cơn bão năm 1929 tàn phá nặng nề. Đến 1933, nhà thờ được dựng lại. Thời điểm đó, nhà thờ Phú Nhai trở thành nhà thờ lớn nhất Đông Dương. Sau chiến tranh, nhà thờ được trùng tu năm 2003 và có diện mạo như ngày nay.
Với lịch sử lâu đời, năm 2008 tòa thánh Vatican phong nhà thờ Phú Nhai lên tiểu Vương cung Thánh đường. Trên thế giới hiện có 4 đại Vương cung Thánh đường (đều ở Italia) và 1575 tiểu Vương cung Thánh đường. Việt Nam có 4 tiểu Vương cung Thánh đường gồm: Phú Nhai, Sở Kiện ở tỉnh Hà Nam, La Vang ở Quảng Trị và nhà thờ Đức Bà ở thành phố Hồ Chí Minh.
Nhà thờ Phú Nhai nằm trên một khu đất rộng 2.160 mét vuông. Nhìn từ xa thấp thoáng các gian mái chính và mái nhỏ cổ kính và trang nghiêm của nhà thờ. Mặt tiền từ ngoài vào nhà thờ, trước mặt là quảng trường, bên phải có tượng đài thánh Đaminh cao 17m. Bên trái có lăng lưu trữ hài cốt của 83 người tử đạo thuộc xứ đạo Phú Nhai cao 15m.
Xung quanh nhà thờ có các phù điêu thể hiện 14 Đàng Thánh Giá. Hai tháp nhà thờ cao 44m, mái nhà thờ cao 30m, chiều dài thánh đường 80m và chiều rộng 30m. Hai cây tháp hai bên là biểu tượng của quyền uy. Thánh đường nơi tôn kính Đức Mẹ, nên tượng mẹ Maria ở giữa, hai bên là hai thiên thần. Các tượng ở dưới là những vị giám mục đã từng coi sóc giáo phận Bùi Chu.
Nhà thờ Phú Nhai có lối kiến trúc Gothic, một phong cách kiến trúc sản sinh từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu. Những bức tượng được đắp nổi, các hàng chữ nho trang trí đã tạo nên một nét đặc trưng. Điều đặc biệt là ở đây có hai tháp chuông với 4 quả chuông được chuyển từ Pháp sang và chỉ sử dụng trong các dịp đại lễ.
Cũng như các nhà thờ Công giáo khác, nhà thờ Phú Nhai có dạng dọc, ban thờ ở cuối cùng. Trên ban thờ, ngoài tượng Chúa Giesu ở vị trí cao nhất, bên dưới có tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội tinh xảo. Nhà thờ có vẻ đẹp cổ kính, kiến trúc truyền thống, cân đối, trên có hoa thị như bánh xe.
Tiểu Vương cung Thánh đường Phú Nhai tổ chức các ngày lễ lớn như ngày 7/12 (cung hiến nhà thờ Phú Nhai), ngày 8/12 (lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội), lễ Noel 24/12. Nhà thờ Phú Nhai không đơn thuần là công trình tôn giáo mà đã trở thành điểm tham quan hấp hẫn của khách thập phương. Giá trị hơn nữa, đây còn là nơi nghiên cứu của các kiến trúc sư và các nhà nghiên cứu văn hóa.
Theo iVIVU.com