Tham quan nhà máy thủy điện Hòa Bình, một công trình mang tính biểu tượng của thành phố Hòa Bình, sẽ khiến du khách bất ngờ bởi độ kỳ vĩ của nơi đây.
Công trình thủy điện Hòa Bình, niềm tự hào của thế kỷ 20
Nhắc đến tỉnh Hòa Bình, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ ngay đến một công trình mang tính biểu tượng của thành phố này, chính là nhà máy thủy điện Hòa Bình. Đây cũng là một trong những công trình thủy điện có công suất lớn bậc nhất Đông Nam Á của thế kỷ 20.
Nhà máy thủy điện Hòa Bình được xây dựng từ năm 1979 đến năm 1991 trên dòng sông Đà hùng vĩ, do Liên Xô khi ấy viện trợ kinh phí, hỗ trợ công tác xây dựng và hướng dẫn vận hành. Công trình được khánh thành vào ngày 20/12/1994, với bốn nhiệm vụ quan trọng, trong đó điều tiết chống lũ đảm bảo an toàn cho thủ đô, các tỉnh đồng bằng sông Hồng và cung cấp điện được cho là trọng yếu.
Nhà máy thủy điện Hòa Bình có thiết kế nửa nằm trong núi, đòi hỏi độ chính xác cao trong kỹ thuật thi công. Đập dâng nước được áp dụng phương pháp màn chống thấm (đập đất đá lõi sét) chiều dài 734 m, chiều cao 128 m, chịu cột nước chênh lệch thượng, hạ lưu 102m. Để xây dựng đập, công nhân phải tiến hành hai lần ngăn sông. Đợt 1 vào 12/1/1983 và đợt 2 vào 9/1/1986.
Phần thân của nhà máy nằm ngầm trong lòng đất. Để chống động đất và thấm nứt, các chuyên gia Liên Xô đã áp dụng kinh nghiệm xây đập thuỷ điện Aswan trên sông Nile (Ai Cập), bằng cách sử dụng kỹ thuật khoan phun xi măng và khoan phụt. Phương pháp này được tính toán vì vùng Tây Bắc có những cơn địa chấn lên đến cấp 8; sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa khô và mùa lũ lớn.
Đập xả tràn có 12 cửa xả đáy và 6 cửa xả mặt với năng lực xả tối đa 35.400m3/s. Hồ chứa nước có dung tích 9,8 tỷ mét khối nước. Tại cửa xả lũ được xây những trụ bê tông hình kim tự tháp để giảm vận tốc của nước khi xả. Lực lượng tham gia công trình gồm: 30.000 cán bộ công nhân, 5.000 chiến sỹ, 750 chuyên gia Liên Xô, 1.000 cán bộ ban quản lý công trình.
Nhà máy đặt ngầm trong lòng một quả đồi là nơi lắp đặt toàn bộ thiết bị chính, gồm 8 tổ máy phát điện, máy biến áp cường lực… cùng các công trình phụ trợ. Tám tổ máy tổng công suất 1.920 MW, mỗi tổ có công suất 240 MW. Mỗi tua bin khi hoạt động, bên cạnh sẽ có các tủ điện chức năng để kiểm soát lượng điện.
Qua 9 năm thi công, 14 giờ 10 phút ngày 24/12/1988, tổ máy đầu tiên của nhà máy thủy điện Hòa Bình phát điện lên hệ thống, báo hiệu một thời khắc lịch sử của đất nước và ngành Điện lực Việt Nam. Đến ngày 4/4/1994, tổ máy cuối cùng – tổ máy thứ 8 phát điện lên lưới.
Công trình nhà máy thủy điện Hòa Bình ngoài đóng góp rất lớn vào hệ thống lưới điện của cả nước, còn mang tính biểu tượng tình hữu nghị giữa Việt Nam và Liên Xô khi xưa. Trước khi bị nhà máy thủy điện Sơn La soán ngôi, thì nhà máy thủy điện Hòa Bình từng là nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á.
Đặc biệt, bạn hoàn toàn có thể vào tham quan nhà máy với lịch hoạt động từ 8:30 – 16:30 tất cả các ngày trong tuần. Nhà máy cũng chia làm hai khu vực tham quan bên ngoài và bên trong. Giá vé dao động từ 10.000 đồng/vé đến 50.000 đồng/vé. Ngoài vé tham quan, để vào tham quan du khách sẽ gửi xe tại bãi với giá vé dao động từ 5.000 – 20.000 đồng tùy vào loại xe.
Bạn sẽ vô cùng ấn tượng với độ hùng vĩ của công trình này, ngay khi đặt chân đến đây. Đặc biệt khu vực khuôn viên còn trưng bày khối bê tông chôn chặt bên trong một lá thư tuyệt mật của các nhà lãnh đạo công trường, trong đó có chữ ký của Tổng Chuyên viên Liên Xô gửi thế hệ Việt Nam 100 năm sau, viết bằng tiếng Việt và tiếng Nga. Lá thư sẽ được mở vào ngày đầu tiên của năm 2100.