Chùa Nôm nằm trong quần thể di tích làng Nôm thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. Cách thủ đô Hà Nội 30km, ngôi chùa hầu như vẫn giữ được nguyên vẹn vẻ cổ kính đặc trưng của các ngôi chùa cổ vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Chùa Nôm – Ngôi chùa có tam quan lớn nhất Việt Nam ở Hưng Yên
Truyền thuyết kể rằng do ngôi chùa được xây dựng giữa rừng thông đại thụ nên còn được gọi là Linh Thông cổ tự. Ngôi chùa cổ nằm ẩn mình dưới những tán cây với kiến trúc theo kiểu chữ Đinh, có nghĩa là bề thế kiên định.
Cổng tam quan của chùa Nôm được đánh giá là to đẹp nhất nhì vùng Đông Nam Á. Cổng làm bằng gỗ nâu, bên trên mái đỏ vảy cá mang đặc trưng chùa cổ của Đông Bắc Bộ. Cổng thiết kế theo kiểu hai tầng tám mái, trên gác mái được trang trí chạm trổ hoa văn mềm mại tinh xảo. Du khách có thể bước theo cầu thang gỗ hai bên lên gác mái ngắm nhìn toàn bộ cảnh chùa.
Bước qua tam quan chùa là lầu chuông và lầu trống nằm đối xứng ở hai bên. Những cột gỗ của hai lầu được chạm khắc tỉ mỉ từng đường nét mang tính thẩm mỹ cao. Ngày ngày tiếng chuông được thỉnh lên âm vang trong trẻo giúp không gian chùa trở nên thanh tịnh.
Chùa còn có lầu Quan Âm nằm giữa hồ nước như một đài sen lộng lẫy. Dẫn vào lầu Quan Âm là cây cầu đá hình cánh cung mô phỏng cây cầu Nôm cổ, phía trước cầu là hai tháp Cửu phẩm liên hoa bằng đồng tạo thành một cụm kiến trúc cổ.
Hiện chùa Nôm còn lưu giữ nhiều cổ vật đặc biệt như 128 pho tượng đất được tạc ở nhiều trạng thái, tư thế và chủ đề khác nhau giữ nguyên vẹn từ thế kỷ 15 đến nay; quả chuông cổ; các bức hoành phi câu đối; những bài khấn nôm cổ… Trải qua nhiều thăng trầm của thời gian và lịch sử, các cổ vật này vẫn còn khá nguyên vẹn và là niềm tự hào của nhiều thế hệ người dân nơi đây.
Gian tam bảo phía trước thờ Phật Pháp Tăng, gian phía sau thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, thờ cậu thờ cô, nhị vị tiên nàng. Không gian ở đây trầm mặc tĩnh lặng làm du khách trở nên thanh thoát nhẹ nhàng. Qua lối đi sau nhà mẫu là nhà thờ tổ mới được xây dựng những năm gần đây.
Nhà thờ tổ là nơi đặt tượng thờ các vị sư trụ trì chùa, tượng Bồ Đề Đạt Ma. Đặc biệt nơi đây còn có bức tượng của cố trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ, bức tượng nổi tiếng vì giống hoàn toàn người thật. Bức tượng gốc của ông được đặt ở chùa Quán Sứ.
Đặc biệt hơn cả, trên đất nước Việt Nam có rất nhiều ngôi chùa trùng tên nhau, nhưng tên chùa Nôm chỉ có một. Đặc điểm nổi bật nữa là chùa gắn liền với dòng lịch sử hào hùng lâu đời của làng Nôm cổ Hưng Yên.
Đến chùa Nôm, du khách còn được chiêm ngưỡng khu vườn mộ tháp bằng đá ong nằm bên cạnh chùa. Đó là những tháp đá tuyệt đẹp từ thế kỷ 18 nhưng vẫn đứng vững như thách thức thời gian. Vì thế chùa Nôm từ lâu đã trở thành nhân chứng lịch sử, gắn bó với người dân trong thời chiến cũng như thời bình.
Sự linh thiêng của chùa hiện diện trong từng viên ngói, từng thớ gỗ, từng pho tượng… Chùa thường xuyên phải bảo tồn nét văn hóa cổ trước khi thực hiện các đợt trùng tu tôn tạo. Trong sự phát triển, chùa Nôm được trùng tu nhiều đợt trong nhiều thời kỳ nhưng vẫn ưu tiên bảo tồn những giá trị vốn có, bảo tồn giá trị cổ kính.
Theo iVIVU.com