Những ngày thuyền về, con chợ đầu làng, đâu đâu cũng thấy những sọt ghẹ tươi rói. Ghẹ cái ôm một bọc trứng vàng ươm dưới bụng trông thật hấp dẫn. Đông về, nồi canh ghẹ nấu chua sẽ là món ăn hấp dẫn không thể chối từ.
Ghẹ có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon nhưng lại khá đơn giản. Ngày trước, quê còn nghèo, người dân vùng biển quê tôi thường chế biến món ghẹ luộc với vài củ sả đập nhỏ, hay ghẹ rang muối kế đến là món cháo ghẹ, ghẹ nướng và ghẹ nấu canh chua. Sau này, kinh tế khá giả người ta nghĩ ra món ghẹ hấp bia. Dù là “cải tiến nâng cấp”, nhưng những món ăn truyền thống dân dã từ xưa vẫn giữ được hương vị đậm đà hấp dẫn, ăn mãi vẫn không chán.
Dựa vào màu mai ghẹ, người dân vùng biển chia ghẹ làm ba loại: ghẹ xanh, ghẹ đỏ và ghẹ ba chấm. Theo kinh nghiệm của ngư dân vùng biển, ghẹ tuy có nhiều loại như ghẹ đỏ, ghẹ ba chấm, ghẹ xanh… nhưng ngon nhất là ghẹ xanh – loại ghẹ thịt nhiều và bổ dưỡng. Tuy nhiên, cũng có một số nơi cho rằng, ghẹ xanh thì dùng để nướng, ghẹ đỏ ngon nhất khi được hấp bia, còn muốn có món canh ngon thì phải chọn ghẹ ba chấm.
Để nấu món ngon này cần chọn ghẹ tươi, cầm trên tay bóp nhẹ cảm thấy ghẹ chắc, không bị xì nước. Ghẹ tươi thì thịt mới chắc, béo, thơm, nước canh mới ngọt.
Ghẹ mua về, đổ ra rổ, chà rửa thật sạch, bóc yếm và bẻ đôi làm hai nửa, ướp cùng gia vị tiêu, ớt, hành, nước mắm cho thấm. Một quả cà chua bổ miếng cau, hai quả còn lại bỏ vỏ, bỏ hạt, thái hạt lựu. Hành tây bổ làm tư, tách rời từng lớp. Sả cắt xéo từng lát mỏng, dứa gọt vỏ, cắt miếng mỏng. Sau đó, bắc nồi lên bếp, đun nóng một chút dầu đủ để láng bề mặt người nấu đảo qua cà chua đã thái hạt lựu trên nồi, đậy vung khoảng vài phút cho cà chua chín nhừ. Sau khi cà chua đã chín, thêm nước vừa đủ ăn vào nồi đợi khi nước sôi người nấu thả sả và dứa vào, và một chút gia vị cho vừa miệng.
Đợi khi nước sôi lại thì mới thả ghẹ vào đậy vung đun sôi khoảng chục phút đến khi thấy vỏ ghẹ chuyển sang màu đỏ thì cho hành tây, cà chua vào là được.
Múc bát canh ghẹ ra rắc vài nhánh rau ngổ cho dậy mùi. Canh ghẹ chua chua cay cay thơm ngọt mà không chán. Món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng rất hấp dẫn với người ăn bởi vị tươi ngon, béo, bùi đặc trưng của thịt ghẹ miền biển.
Trời chuyển lạnh, với người dân vùng biển còn gì bằng khi trong lúc đói lòng được ăn bát canh ghẹ nấu chua. Chẳng vì thế, vào những ngày thuyền về, con chợ đầu làng, đâu đâu cũng thấy những sọt ghẹ tươi rói. Và thế nào bữa cơm gia đình hôm đó cũng có món canh ghẹ. Ghẹ mới đánh bắt rất tươi ngon, ghẹ cái ôm một bọc trứng vàng ươm dưới bụng.