Làng Nôm nằm cách Hà Nội 35km, thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm đang lưu giữ nhiều công trình kiến trúc cổ kính cùng với đình, giếng cổ, cây đa cổ thụ và có các dòng họ sinh sống nhiều đời như họ Lê, Tạ, Trần, Đan, Nguyễn, Phùng, Đỗ.
Làng Nôm Hưng Yên – Ngôi làng cổ xưa đậm chất Bắc Bộ
Cổng làng Nôm được xây dựng cách đây hơn 200 năm với 4 trục vuông chạm khắc nhiều họa tiết tinh xảo. Làng giống như những gì người ta vẫn hình dung về ngôi làng vùng Bắc Bộ ngày xưa với đình, giếng nước, cây đa cổ thụ và những con đường gạch đỏ, cổng nhà cổ hiếm hoi.
Làng vẫn còn những ngôi nhà cổ ven hồ, nhà thờ tổ của tộc họ Nguyễn, Lê, Tạ… tạo nên nét văn hóa ở đất kinh kỳ phố Hiến. Điều đặc biệt ấn tượng với du khách là ngôi làng vẫn duy trì nếp sống thôn quê mộc mạc bao đời nay, ít bị ảnh hưởng bởi đô thị hóa.
Làng Nôm hiện có hơn 600 nhân khẩu. Theo sử sách, làng thành lập từ những năm đầu Công nguyên, nhưng phải đến cuối thế kỷ XV, dân cư mới trở nên đông đúc. Trước đây, người dân trong làng có nghề buôn đồng nát.
Nhờ chịu thương, chịu khó nên đời sống dân làng ngày càng phát triển, hưng thịnh. Làng còn từng được vua nhà Nguyễn giao cho đúc tiền rồi đưa về kinh thành, bởi dân ở đây có nghề đúc đồng tinh xảo vào loại sớm nhất Việt Nam.
Trong làng Nôm còn có ngôi chùa cổ, là chùa Nôm thuộc thiền phái Lâm Tế. Không ai nhớ chính xác ngôi chùa có từ khi nào, nhưng trên hai tấm bia còn lưu lại thì chùa đã được xây dựng vào năm 1680 và được trùng tu nhiều lần. Xưa kia chùa Nôm được xây giữa rừng thông cổ thụ, nên chùa còn có tên “Linh thông cổ tự”.
Cùng với chùa, làng Nôm còn có di tích nổi tiếng khác là đình Tam Giang, đình thờ một vị tướng của Hai Bà Trưng. Theo truyền thuyết, vị tướng này có tâm nguyện được lập miếu thờ ở làng Nôm sau khi mất, nơi ông từng đóng quân.
Đình có kiến trúc cổ với cây đa, giếng nước, sân đình vô cùng tiêu biểu cho quê hương Bắc Bộ. Những gốc đa xanh tốt bên đình, cây nào cũng có tuổi đời hơn 100 năm. Đình và chùa làng Nôm được công nhận là Di tích Lịch sử quốc gia năm 1994.
Ngoài ra, đến làng Nôm du khách phải ghé thăm chợ Nôm, ngôi chợ cổ kính với tường gạch đỏ. Chợ hiện nay vẫn tấp nập người mua kẻ bán. Những mẹt hàng xén sắc màu, hàng bánh đúc đơn sơ… khiến du khách như trở về thuở xa xưa.
Xưa, chợ Nôm là một trong những trung tâm buôn bán sầm uất nhất vùng Văn Lâm. Do vậy dân làng có cuộc sống khá giả, nhà cửa được xây dựng khang trang và kiểu cách hơn so với những ngôi làng khác.
Cầu đá Nôm bắc ngang dòng sông Nguyệt Đức cũng là điểm nhấn độc đáo. Không chỉ có trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc, cây cầu đá cổ được các nhà nghiên cứu đánh giá là một công trình độc đáo còn nguyên vẹn chưa từng thấy ở bất cứ làng cổ nào của đồng bằng sông Hồng.
Vào thế kỷ XVI, cầu được làm bằng gỗ lim. Để đảm bảo cho người dân đi lại, thời Tự Đức cầu được thay hoàn toàn bằng đá. Mặt cầu rộng gần 2m, làm bằng đá xanh nguyên khối. Cầu xây 9 nhịp, theo quan niệm của người xưa số 9 tượng trưng cho sự may mắn trọn vẹn.
Dầm cầu hình chữ nhật. Mặc dù cầu bị rêu mốc qua thời gian nhưng những nét hoa văn cổ vẫn còn hiện diện, rất dễ quan sát. Hai bên thành cầu còn nguyên vẹn các mỏm đá, dầm cầu được chạm trổ vân mây với nghệ thuật rất cầu kỳ, trông như những đầu rồng. Mặc dù mặt cầu, mố cầu và chân cầu chỉ gác lên nhau chứ không có vật liệu liên kết, nhưng cầu vẫn chắc chắn và vững chãi đến ngày nay.
Những giá trị văn hóa truyền thống lâu đời còn được lưu giữ ở làng Nôm là niềm tự hào không chỉ của người Hưng Yên. Làng đang trở thành điểm đến hoài niệm hấp dẫn, là địa điểm khám phá lịch sử, văn hóa của những người con đất Việt.
Theo iVIVU.com