Làng cổ Túy Loan Đà Nẵng có tuổi đời hơn 500 năm cùng những nét văn hóa độc đáo đã được giữ gìn qua nhiều thế hệ. Đến nay làng cổ đã trở thành điểm du lịch Đà Nẵng được yêu thích!
Du lịch Đà Nẵng: Ghé thăm làng cổ Túy Loan hơn 500 năm tuổi
Làng cổ Túy Loan gắn với ngôi đình độc đáo
Theo sử sách, làng cổ Túy Loan được khai phá dưới thời vua Lê Thánh Tôn. Tương truyền, năm 1470 theo chiếu của vua, 5 người thuộc các họ Lê, Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần đi mở mang bờ cõi về phương Nam, đến vùng này thấy phong cảnh hữu tình, địa thế thuận lợi nên quyết định dừng lại để khai khẩn, lập nên làng Túy Loan.
Qua nhiều thăng trầm của thời gian, đình làng Túy Loan được tu bổ, cải tạo nhưng chung quy kiến trúc ban đầu vẫn không thay đổi. Đình làng có không gian thoáng, rộng với diện tích hơn 100 mét vuông trong khuôn viên rộng hơn 8.000 mét vuông. Đình làng bao gồm: tiền đường, chính điện và hậu tẩm được nối liền từ trước ra sau.
Tiền đường vừa có liên kết rường, vừa có liên kết kèo. Trước sân đình là bình phong được ghép bằng sành sứ, mặt trước đắp nổi hình long mã, mặt trong đắp nổi hình lân, không gian trong đình chia làm 3 gian, 2 chái.
Trong kiến trúc các đình làng ở thành phố Đà Nẵng, kiểu kết cấu của đình Túy Loan tuyệt nhiên không tìm thấy ở bất kì ngôi đình nào khác. Vì thế ngôi đình ở làng cổ Túy Loan là độc đáo, thu hút nhiều người về nghiên cứu và tham quan.
Phía Đông ngôi đình là ngôi nhà thờ các vị Tiền hiền của các tộc Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần, Lê. Đình Túy Loan hiện còn 25 sắc phong do các vua triều Nguyễn ban tặng, 1 tấm văn bia niên đại Thành Thái thứ nhất (1889) và nhiều Hoành Phi, liễn đối đã trên dưới 100 năm.
Sân đình có trụ biểu, bình phong, câu đối… uy nghi, tôn kính. Năm 1999, đình Túy Loan được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Cứ đến mùng 9 và 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm là lúc người dân tổ chức lễ hội đình làng.
Lễ hội diễn ra với các nghi thức truyền thống cùng những trò chơi dân gian địa phương. đua thuyền, hát hò khoan đối đáp, thi nướng bánh tráng… thu hút trai tài, gái sắc, dân làng nhiều nơi và khách thập phương đến dự hội và tham quan.
Làng nghề truyền thống ở làng cổ Túy Loan
Làng nghề bánh tráng Túy Loan đã nổi tiếng từ trước những năm 1975. Làm bánh tráng không đơn chỉ chỉ là mưu sinh mà còn chứa đựng nét văn hóa của bà con nơi đây. Vì bánh tráng không thể thiếu trong các dịp Tết, lễ, giỗ, cúng gia tiên… đã trở thành tục lệ.
Nguyên liệu chính làm bánh tráng là bột gạo được xay từ loại gạo 13/2, gạo truyền thống của làng cổ Túy Loan. Gạo có mùi thơm, nấu cơm thì cứng, khô, nhưng làm bánh tráng ngon hơn hẳn các loại gạo khác.
Để xay thành bột, gạo phải ngâm 2 ngày, sau đó mới xay. Sau đó pha bột gạo xay với nước, cho thêm gừng, tỏi, đường, nước mắm hoặc muối. Để nước gạo được mịn và trắng đều, người làm phải lọc qua một lượt bằng vải, giúp bánh tráng đều màu.
Ngày xưa bánh tráng không phải phơi nắng để khô mà sẽ được hong 3 lần trên củi than. Hong theo cách này bánh sẽ được xếp lên những tấm lưới, ở phía dưới ủ tro, than ở trên để hơ bánh. Qua 3 lần hong, bánh tráng trở nên khô giòn, bảo quản được lâu vì khó bị mốc.
Túy Loan trăm thứ đều ngon
Vừa vừa cái miệng kẻo chồng con hết nhờ.
Bánh tráng của làng ngon đến nỗi đã có những câu vè như trên ra đời. Tiếng lành đồn xa, nhiều người về làng Túy Loan đều tìm đến mua và thưởng thức bánh tại lò. Nhờ thế bánh tráng Túy Loan nay đã trở thành món bánh nổi tiếng khắp nơi.