Điều gì ảnh hướng tới tốc độ lắng của tế bào máu (ESR)?

Tốc độ lắng hồng cầu (ESR) là một xét nghiệm thường quy cho tình trạng viêm. Điều gì sẽ ảnh hưởng tới tốc độ lắng của tế bào máu cũng như kết quả xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh được chính xác hơn. Bài viết này sẽ cung cấp chi tiết các thông tin về những ảnh hưởng này.

Tốc độ lắng hồng cầu (ESR) - một loại xét nghiệm máu đo tốc độ nhanh chóng của hồng cầu (hồng cầu) lắng xuống dưới đáy của một ống nghiệm có chứa mẫu máu hay các tế bào máu lắng. Thông thường, các tế bào hồng cầu lắng tương đối chậm. Tốc độ lắng của máu nhanh hơn bình thường có thể cho thấy dấu hiệu cơ thể bị viêm. Viêm có thể bởi một phần của hệ thống phản ứng miễn dịch của bạn. Nó có thể là một phản ứng với nhiễm trùng hoặc chấn thương. Viêm cũng có thể được xem như dấu hiệu của bệnh mãn tính, rối loạn miễn dịch hoặc tình trạng bệnh lý khác.

Xét nghiệm tốc độ lắng của tế bào máu ESR còn có thể giúp xác định xem người bệnh có mắc phải tình trạng gây viêm nào khác hay không. Các bệnh viêm này bao gồm viêm khớp, viêm mạch hoặc bệnh viêm ruột. Tốc độ lắng của tế bào máu ESR cũng có thể được sử dụng để theo dõi tình trạng hiện có.

Tại sao cần thực hiện xét nghiệm đo tốc độ lắng của tế bào máu. Nhân viên y tế có thể yêu cầu tốc độ lắng của tế bào máu ESR nếu bạn có các triệu chứng của rối loạn viêm. Bao gồm các:

• Nhức đầu
• Sốt
• Giảm cân
• Độ cứng khớp
• Đau cổ hoặc vai
• Ăn mất ngon
• Thiếu máu

Nhân viên y tế sẽ lấy mẫu máu từ tĩnh mạch trên cánh tay của bạn bằng một cây kim nhỏ. Sau khi kim được đưa vào trong tĩnh mạch, thì một lượng máu nhỏ sẽ được thu thập vào ống nghiệm hoặc lọ. Bạn có thể cảm thấy hơi châm chích khi kim được luồn đi vào hoặc đi ra trong quá trình lấy mẫu xét nghiệm. Quá trình này thường được thực hiện trong khoảng thời gian ít hơn năm phút.

Có rất ít rủi ro khi thực hiện xét nghiệm tốc độ lắng của tế bào máu ESR. Bạn có thể cảm thấy bị đau nhẹ hoặc bầm tím tại chỗ kim tiêm luồn vào để lấy máu, nhưng hầu hết các triệu chứng sẽ biến mất nhanh chóng.

Kỹ thuật viên xét nghiệm sẽ thực hiện đặt các tế bào hồng cầu vào một ống cao, mỏng và kiểm tra xem các tế bào này rơi bao xa trong một giờ. Nếu trường hợp mẫu của người bệnh bị viêm thì các protein bất thường trong máu sẽ làm cho tế bào hồng cầu hình thành từng cục. Các cục máu này có thể nặng hơn so với bình thường nên rơi xuống đáy ống nhanh hơn so với các tế bào máu đơn lẻ. Các tế bào máu càng chìm nhanh thì điều đó chứng tỏ quá trình viêm nhiễm trong cơ thể khá nặng.

Thử nghiệm tốc độ lắng của máy được tính bằng khoảng cách giữa chất lỏng trong suốt ở đầu ống (huyết tương) và các tế bào hồng cầu sau một giờ (đơn vị mm):

• 0 đến 15mm / giờ đối với nam giới dưới 50 tuổi
• 0 đến 20mm / giờ đối với nam giới trên 50 tuổi
• 0 đến 20mm / giờ đối với phụ nữ dưới 50 tuổi
• 0 đến 30mm / giờ cho phụ nữ trên 50 tuổi

Tỷ lệ cao được xem như dấu hiệu cho thấy người bệnh đang mắc một căn bệnh gây viêm bên trong cơ thể.

Kết quả xét nghiệm có thể được công bố sau 1 đến 2 giờ lấy mẫu. Nếu tốc độ lắng của tế bào máu ESR của bạn cho chỉ số cao, có thể liên quan đến tình trạng viêm nhiễm, chẳng hạn như:

• Sự nhiễm trùng
• Viêm khớp dạng thấp
• Thấp khớp
• Bệnh đường máu
• Bệnh viêm ruột
• Bệnh tim
• Bệnh thận
• Một số bệnh ung thư

Đôi khi tốc độ lắng của tế bào máu ESR có thể chậm hơn bình thường. Tốc độ lắng của tế bào máu ESR chậm có thể là dấu hiệu của rối loạn máu, chẳng hạn như:

• Đa hồng cầu
• Thiếu máu hồng cầu hình liềm
• Tăng bạch cầu, cùng với sự gia tăng bất thường của các tế bào máu trắng

Nếu kết quả của đối tượng lấy mẫu không nằm trong giới hạn bình thường, điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn mắc bệnh cần điều trị. Tốc độ lắng của tế bào máu ESR vừa phải có thể cho thấy đối tượng xét nghiệm có thai, kinh nguyệt hoặc thiếu máu chứ không phải là một bệnh viêm nhiễm. Một số loại thuốc và chất bổ sung cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả của bạn. Các loại thuốc này bao gồm thuốc tránh thai, aspirin, cortisone và vitamin A.

4.1. Ảnh hưởng của việc uống rượu đối với tốc độ lắng của tế bào máu ESR

Tiêu thụ rượu có liên quan tiêu cực với tốc độ lắng của tế bào máu ESR, những người thường xuyên uống rượu với số lượng ít, vừa phải và nhiều có tốc độ lắng của tế bào máu ESR thấp hơn so với những người bỏ rượu / uống rượu không thường xuyên. Mối liên quan tiêu cực này đặc biệt rõ ràng ở nữ giới. Mối quan hệ giữa uống rượu nhẹ và vừa phải và tốc độ lắng của tế bào máu ESR thấp hơn vẫn còn sau khi điều chỉnh theo tuổi, giới tính, hút thuốc, hoạt động thể chất, BMI và hội chứng chuyển hóa. Tuy nhiên, mối liên quan trở nên giảm dần sau khi điều chỉnh các biến số huyết học (nồng độ hemoglobin và MCV), với kết quả là chỉ có mối liên quan giữa uống rượu nhẹ và giá trị tốc độ lắng của tế bào máu ESR thấp hơn có ý nghĩa thống kê.

4.2. Ảnh hưởng của hút thuốc đối với tốc độ lắng của tế bào máu ESR

Những người hút thuốc có tốc độ lắng của tế bào máu ESR thấp hơn so với những người không bao giờ hút thuốc trong phân tích đơn biến, đặc biệt là ở phụ nữ. Tuy nhiên, mối liên quan này trở nên suy yếu và thậm chí có xu hướng nghịch đảo sau khi điều chỉnh biến. Trong các mô hình này, những người hút thuốc hiện tại đăng ký giá trị tốc độ lắng của tế bào máu ESR cao hơn những người không bao giờ hút thuốc.

4.3 Ảnh hưởng của hoạt động thể chất đến tốc độ lắng của tế bào máu ESR

Các bài tập thể chất vừa phải và cao thường xuyên có liên quan tiêu cực với ESR trong phân tích. Tập thể dục cao thường xuyên có liên quan đến tốc độ lắng của tế bào máu ESR thấp hơn sau khi điều chỉnh các biến.

4.5. Ảnh hưởng của các yếu tố chuyển hóa đến tốc độ lắng của tế bào máu ESR

Thừa cân, béo phì và hội chứng chuyển hóa có liên quan tích cực đến ESR ở cả nam và nữ. Mối liên quan giữa BMI và hội chứng chuyển hóa, và giá trị tốc độ lắng của tế bào máu ESR cao hơn vẫn còn sau khi điều chỉnh các biến. Mối quan hệ giữa BMI và tốc độ lắng của tế bào máu ESR ở nam và nữ được mô tả rõ hơn trong.

Nguồn tham khảo: webmd.com, medlineplus.gov